Hầu như đứa trẻ nào vừa sinh hoặc ngay sau khi sinh cũng có vùng da sậm màu gọi là vết bớt, vết chàm.Một số vết này phai mờ dần theo thời gian nhưng cũng có thể theo chiều hướng ngược lại. Phần lớn các vết bớt này không gây đau đớn và gây hại. Tuy nhiên, cũng không nên chủ quan khi một vài trường hợp liên quan đến vấn đề sức khỏe phải điều trị tương đối phức tạp.
Về nguyên nhân, có thể chia làm 2 loại chính là vết chàm và u máu, dựa theo việc gia tăng sắc tố da ở vùng đó hay mạch máu phát triển không bình thường. Tuy nhiên, theo dấu hiệu nhận biết bên ngoài, ta có thể bắt gặp những dạng bớt sau:
Dạng thường gặp nhất là vết chàm xuất hiện bẩm sinh ở vùng mông và vùng thắt lưng. Chúng có màu xanh, nhưng đôi khi có màu xám xanh, xám đen hay nâu. Vết chàm này sẽ nhạt dần khi trẻ đến tuổi đi học nhưng không bao giờ hết và không cần phải lo lắng điều trị.
Vết đốm màu hồng cam là dạng cụm mạch máu làm xuất hiện những vết nhỏ, hồng, phẳng trên da. 1/3 số trẻ sơ sinh có loại vết này với vùng da thông thường ở sau gáy, vùng giữa mắt, trên trán, mũi, môi trên hay mí mắt. Chúng sẽ mờ dần khi trẻ lớn nhưng vết đỏ sau gáy thường không hết. Loại này không cần phải điều trị.
Một số trẻ lại có vết bớt màu rượu vang đỏ, khi mới sinh đó là vết phẳng màu hồng đỏ nhưng dần dần sậm màu hơn và có thể chuyển sang màu tím đỏ và cũng có thể lan rộng hơn và dày hơn. Vùng bớt này nếu ở mí mắt có thể gây tăng nguy cơ mắc bệnh glaucoma (bệnh tăng nhãn áp). Bớt màu vang đỏ cũng có thể là dấu hiệu của những rối loạn khác, cũng có thể không, nhưng thường điều trị bằng liệu pháp laser hay cấy ghép da.
Với vết bớt màu “cà phê sữa” mà người Pháp thường gọi, hình oval với màu từ nâu nhạt đến nâu vừa. Chúng thường xuất hiện trên thân thể, phần mông và chân. Vết bớt này lớn dần theo độ tuổi, màu sắc cũng đậm hơn và thường không gây ra vấn đề về sức khỏe. Tuy vậy, nếu đồng thời xuất hiện các vết bớt lớn hơn đồng xu thì có khả năng liên quan đến các u nhọt thần kinh, nên đi khám bác sỹ sớm.
U máu màu dâu tây là một nhóm mạch máu nhỏ, cuộn chặt với nhau, hay xuất hiện trên bề mặt da tại mặt, da đầu, lưng hay ngực. Chúng có màu đỏ hoặc tím, phẳng hoặc nổi nhẹ. Loại bớt này xuất hiện chỉ vài tuần sau khi sinh, phát triển rất nhanh trong năm đầu cho đến khi rút bớt ở độ tuổi lên 9. Khi đó, vùng da đó vẫn còn vết mờ hoặc có nếp gờ. Không cần điều trị nhưng vì lý do thẩm mỹ, liệu pháp điều trị bằng thuốc và laser sẽ phát huy hiệu quả.
U máu dạng bọt biển: Loại bớt này cũng là một bệnh lý của mạch máu khi các mạch máu to hơn bình thường, hoặc tập trung quá nhiều ở một vị trí khiến chúng bị quấn vào nhau, hình thành nên bớt. Bớt này thường xuất hiện trên đầu và dưới cổ, khi lớn, chúng đậm hơn và vào độ tuổi dậy thì có thể biến mất.
Cũng được gọi là u máu nhưng những dị dạng mạch máu bẩm sinh chỉ xuất hiện rõ ràng ở giai đoạn trẻ đã lớn hoặc trưởng thành, chiếm 1-4% ở trẻ sơ sinh. Các vết bớt thường xuất hiện ở quai hàm, má, lưỡi, môi, cũng có thể ở thân mình, chi hay các cơ quan bên trong, trong đó có não. Chúng phát triển chậm nhưng không tan biến theo thời gian, các biện pháp điều trị là cần thiết nếu cảm thấy đau và gây rối loạn chức năng.
Nốt ruồi bản chất là những tế bào trong da tập trung một chỗ thay vì dàn trải đồng đều. Chúng xuất hiện bất kỳ đâu trên cơ thể, ở dạng đơn lẻ hay từng cụm, màu sắc chủ yếu là đen, nâu hoặc đỏ. Nốt ruồi có xu hướng sậm hơn dưới ánh nắng mặt trời, nhạt dần khi trưởng thành và có thể mất đi ở tuổi già. Phần lớn nốt ruồi không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên nó có thể là một phần nguy cơ ung thư da nếu có dấu hiệu như: thay đổi về kích thước, hình dạng, trông dị thường hơn các nốt ruồi khác, xuất hiện sau 20 tuổi.
ST
