Hàng ngày, các bà mẹ đau đầu tìm mọi cách sửa tật nói ngọng, lắp cho bé. Đó thực sự là "cuộc chiến" không căng thẳng nhưng cần thiết.
Biểu hiện của nói ngọng
Bé nói ngọng là khi bé phát âm không chuẩn, diễn đạt không rõ chữ hoặc nhầm lẫn các cụm từ như “thương” thành “xương”, “mẹ” thành “bẹ”, rối loạn giữa “l” - “n”; “ch” - “tr”, đôi khi bé nói không có thanh điệu…
Theo các nhà ngôn ngữ học, bản chất của nói ngọng là hiện tượng xã hội có tính chất địa phương, phụ thuộc vào môi trường sống. Ví dụ: Ở Miền Bắc: không phân biệt được các phụ âm đầu như ch - tr, s - x, d - gi – r… Ở Miền Nam: lẫn lộn giữa các thanh dấu như dấu ngã thành dấu hỏi.
Nguyên nhân của hiện tượng này
Yếu tố môi trường: Trẻ học ngôn ngữ từ cha mẹ và những người xung quanh cho nên trẻ nói ngọng một phần vì môi trường sống. Có những người, lớn lên ra khỏi làng, ngoài tỉnh mới biết mình nói ngọng.
Từ phía cha mẹ: Các bậc cha mẹ thường nịnh trẻ như “thương quá” thành “xương quá”, “thơm nào” thành “xơm nào”, “thật không?” thành “xật không?”, “yêu lắm” thành “yêu nắm”… Nếu một số trẻ không tự điều chỉnh âm chuẩn khi lớn lên có thể mắc phải tật nói ngọng. Các cô giáo mầm non cũng chỉ chú ý dạy múa, hát, kể chuyện… nên giai đoạn bé có cơ hội rèn luyện phát âm tốt nhất bị bỏ qua.
Từ bản thân trẻ: Các bé chưa có sự phát triển toàn diện về ngôn ngữ, một số bé có thể chậm nói. Đôi khi cũng do bé quá nhút nhát, ít nói với mọi người. Có bé bắt chước các bé ngoài lớp học, coi như đó là một trò đùa. Một số bé thì bị bệnh lý như dính lưỡi hoặc ngạt mũi, khó thở cũng cản trở bé phát âm.
Những câu nói như ...'xương quá...', 'giỏi nắm...' vô tình làm bé nói ngọng...
Hệ quả
- Bé sẽ ngại ngùng trong giao tiếp khi lớn lên vì mọi người chê cười nhất là nói ngọng “l”-“n”.
- Kết quả học tập của bé sẽ giảm sút vì không tự tin khi nói trước đám đông. Nói ngọng rất dễ dẫn đến viết sai.
- Công việc của bé sau này sẽ không thuận lợi. Một số sinh viên sư phạm phải bỏ nghề cũng vì tật nói ngọng quá nặng không thể sửa được.
ST
