đọc bài "mệt mỏi" của em viết , anh cũng cảm thấy .. . mỏi mệt thiệt ! Viết 1 bài mà làm cho độc giả feeling là ..thành công rồi đấy ! đó là về chuyện viết lách...nên mặc dù anh lúc này không khoẻ lắm, cũng bắt chước viết bài tựa là Mỏi mệt..
Cho anh chia sẻ với em một chút xíu.
Phải thích hợp với mọi tình huống để sống còn- đó là quy luật ..tiến hoá theo Darwin . ! Cũng như con ...tắc kè phải đổi màu cho giống với màu cây nơi nó sống để kẻ thù khó nhận ra!
Mỗi thời đại thang giá trị thay đổi khác nhau ! Không thể cứ nói ngày xưa như vậy giờ cũng phải như vậy, nhưng xét cho cùng sự thay đổi đó là hợp lý !
Có người bảo hồi xưa nhờ đòn roi mà tôi nên người còn giờ thì bọn học sinh hỗn láo quá , hư hỏng quá, coi thường thày giáo quá..vân vân và vv...
Nói vậy là sao, chả lẽ lại trở về cái thuở "ông đồ" cách nay mấy trăm năm ! Không được bánh xe thời gian đã trôi qua rồi
Mặt khác, và rất là quan trọng nếu chúng ta xem xét kỹ hơn một chút- ngày xưa xướng ca là ...vô loại, là hạng người xã hội coi rẻ nhưng tại sao ngày nay ca sĩ lại là loại 1 ! đuợc trọng vọng và giàu có hơn hẳn lớp trí thức như ...thày cô giáo!
nếu viết kỹ thì sẽ dài và anh hôm nay cũng không có nhiều giờ để gõ !
Anh nhớ 1 vị chức sắc lớn ngành giáo dục cũng là bạn học anh nói trong lúc hàn huyên rằng "quân số ngành giáo dục ngày nay đông thứ hai trong xã hội chỉ sau ngành quân sự mà thôi và dĩ nhiên với số lượng đông như vậy, khó mà tránh khỏi con sâu làm rầu nồi canh và với số lượng đông như vậy, thường người ta chỉ chú trọng đến các tướng lãnh chứ binh nhì thì ai để ý làm gì !"
Nói ra thì thật là đau lòng nghiã là khi số lưọng đông thì tỷ lệ nghịch với chất lượng , thời anh đi học, thi vào Đại học sư phạm đề thi khó hơn là thi vào Phú Thọ ( ĐH Bách Khoa ngày nay )và trên tấm quảng cáo cho các cours học thêm, chỉ cần ghi tốt nghiệp ĐHSP là oai lắm rồi, con mắt xã hội thời đó nhìn ĐHSP khác với ngày nay xa
Nói vậy cũng không có nghiã là thày cô giaó ngày nay tất cả chất lượng đều kém. Nhưg để tự tung tự tác kiểu mấy ông đồ ngày xưa thì quả là không ổn,
Anh tản mạn qua vấn đề khác 1 chút nha, hãng anh làm chỉ có 8 nguời VN mà thôi ! Một hôm vào phòng vệ sinh thì thấy dán thông báo là " Người Việt Nam nào đi cầu mà bỏ giấy vào thùng sẽ bị cảnh cáo, lần thứ hai sẽ bị đuổi việc, giấy phải bỏ ngay vào bồn cầu"
Nói chuyện với thằng Supervisor, anh và một số người cho nó biết như vậy là xúc phạm tới tự ái người VN chúng tao đó, thì supervisor trả lời là:" hãng có theo dõi và chỉ có ngưòi VN có thói quen có lẽ giống khi còn ở VN là ngồi chồm hổm và sau đó quăng giấy vào thùng rác, chứ mấy thằng Mỹ thì không bao giờ , cho nên thông báo chỉ nhắc nhở người VN là đúng!"
mà nó nói đúng thiệt, Mỹ từ lúc chưa đẻ ra tới lúc lớn, nhà vệ sinh đâu có ngồi chồm hổm như bên VN,và giấy vệ sinh là giấy tự tan ra khi gặp nước nên không làm nghẹt cầu, quăng vào thùng rác sẽ tạo mùi hôi ...
Trở lại vấn đề em nói, thôi thì cứ coi là đặt camera để theo dõi giáo viên kém thôi, chứ giáo viên "thiệt" đâu sợ lửa, nên bỏ qua tự ái "thời đại" , cái thời đại mà nhà giáo đuợc trọng vọng - Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy- đã qua rồi- cứ tỉnh bơ đi đừng bận tâm cho thêm nặng gánh!!!! Vâng đúng , đừng bận tâm cho thêm nặng gánh- chúng ta đã phải gánh quá nhiều rồi !
lại tản mạn nữa, tính anh vậy mà, nhớ tới đâu viết tới đó, và dĩ nhiên có qúy mến mới viết chứ lạnh nhạt thì viết làm gì thà ..đi câu suớng hơn phải hông em ?
anh cho rằng tại sao xã hội lại thay đổi thang giá trị, dễ hiểu vì bản thân xã hội đã là thay đổi và nhất là sự tiến bộ khoa học làm thay đổi! Hồi xưa làm CMND phải nhanh nhất là 1 tháng sau mới có, tại sao ngày nay làm chỉ chờ vài tiếng ( bên Mỹ làm ID lấy ngay tại chỗ khoảng vài phút thôi ) , đơn giản là nhờ có computer.
Tại sao thịt gà bên Mỹ rẻ hơn rau trong khi bên VN thịt gà mắc nhiều lần rau vì bên Mỹ chỉ cần 5 người 3 tháng có thể cho ra 1 triệu con gà, còn rau thì nhân công phải nhiều hơn và phải đứng ngoài nắng
như vậy giá thịt gà hạ là phải rồi !
ngay cả học sinh VN bên Mỹ cũng phải công nhận là bên Mỹ học sinh không kính trọng thày cô như bên VN, nhưng đối với xã hội Mỹ, thì tâm trạng đó nguời giáo viên lại coi bình thường, họ chỉ coi đó là một nghề để mưu sinh chứ không quá nặng đó là nghề cao qúy là đào tạo con nguời - đọc kỹ dùm anh nha- là không quá nặng nghiã là cũng có mà nhẹ nhàng thôi !
Bác sĩ bên Mỹ thì khác 100% BS VN. Anh lúc ở VN cũng không đến nỗi quê lắm, thế mà sang Mỹ shock ngay khi đi khám BS. Lần đầu vào BS, khi đến giờ hẹn, có y tá ra làm các việc phụ như cân đo đong đếm, huyết áp, lấy nhiệt độ, thông tin bệnh ...tất cả đều làm việc vui vẻ, rất tôn trọng và giúp đỡ bệnh nhân, không bao giờ có ...quốc nạn phong bì, điều này theo anh là 100% đối với ngành y bên Mỹ, ( có lẽ vì lương họ đã quá cao) xong mời vào phòng chờ.
Lát sau BS vào, đầu tiên ông ta cười chào mình và bắt tay " How are you?" khác hẳn bộ mặt hách dịch trịch thuợng mà đại đa số cán bộ ngành y bên VN đối với bệnh nhân
BS bên Mỹ coi ngành mình cũng là kinh doanh và có bệnh nhân mới có tiền chứ không quá nặng như là 1 nghề cao qúy là cứu người! Lại phải nhắc lại là không quá nặng - có lẽ hiển nhiên khi người ta bệnh hay sắp chết là nhiệm vụ phải chữa phải cứu thì bình thường thôi , không có thi ân cầu ân gì cả !
Anh ngạc nhiên vì khi ở VN ngành y ( y tá và BS) coi bệnh nhân chưa được nửa con mắt mà sao bên Mỹ bệnh nhân rất được tôn trọng, tôn trọng đến nỗi anh có lần trăn trở khi khuyên con anh chọn ngành học sau này nhất là ngành y, học cũng OK mà ngành khác cũng OK -
Có lần anh nằm viện, và tận tai mắt chứng kiến những y tá vĩ đại, tại sao anh gọi là vĩ đại vì bên VN chắc cũng có nhưng số người tận tâm yêu nghề qúy bệnh nhân không nhiều. Lần anh nằm viện chung phòng có 1 ông Mỹ đen, cách 1 tấm phên, và nửa đêm chứng kiến cảnh y tá chạy vào khi ông ta ói mửa, tiêu chảy, ho....tùm lum mà bà y tá già ( không phải Mỹ đen,) vẫn không hề một chút nhăn mặt mà vẫn ôm đỡ lấy ông ta, giúp ông ta qua cơn vật, rồi sau đó lau chùi vệ sinh cho ông và lau chùi phòng. Anh nằm gần đó chịu không nổi và phải bỏ ra ngoài nữa cơ đấy !
( Sau này về nhà kể lại, con anh nó bảo mà anh hết hồn , khác hẳn bên VN, con cái never dám phê phán cha mẹ hay bày tỏ ...chính kiến, con anh nó bảo như vậy là ba có tính kỳ thị !! hết biết luôn!
Anh hỏi sao con nói vậy? Nó bảo :" Thày con nói như vậy là kỳ thị (discrimination)"!
Anh chưa bao giờ cắt nghiã cho nó kỳ thị là gì, nên hỏi nó bằng tiếng Việt vì ở nhà nói tiếng Việt 100%- theo con kỳ thị là gì- nó trả lời :"Kỳ thị là phân biệt đối xử" -Vâng rất đúng và chuẩn theo ý tuởng và ngôn ngữ VN! )
Tản mạn qua ý khác nữa! Anh vẫn còn nhớ khi làm bài luận triết đề là :"Hãy so sánh sự tiến bộ trong khoa học và đạo đức" Anh lúc đó chưa đầy 16 tuổi, đã làm bài luận mà thày cho 14 điểm chỉ sau 1 cô bạn nữ thôi. Trong bài luận đó, mấy chục năm rồi anh không còn giữ đuợc nếu không đã scan và post rồi, anh đã mở đầu ...khá ấn tượng ( theo kiểu thày dạy mà, mở đầu mà ấn tượng thì người chấm mới hứng đọc tiếp và kết luận có gì mới thì mới có điểm cao ...)
Bài anh viết mở đầu như sau: Làm một người với ý thức đạo đức ( conscience) mà khôg so sánh sự tiến bộ trong khoa học và đạo đức thì thật là thiếu sót ( câu mở đầu ...nịnh thày , ý khen đề hay đó mà smilesmile ) . Hai cuộc thế chiến vừa qua với mấy chục triệu sinh linh vong mạng có nói lên điều gì tương quan giữa sự tiến bộ của khoa học và đạo đức không?....
....không nhớ tiếp theo, chỉ nhớ phần thân bài, có nói đại ý là , nếu không có bom nguyên tử là kết quả phi thường của khoa học thì đâu có mấy trăm ngàn nguời chết ngay tại chỗ, vậy thì tại sao chúng ta không xoá bỏ nguyên nhân đó, nếu không có xe hơi thì hàng năm đâu có hàng trăm ngàn người chết vì tai nạn, cứ đi ...bộ thì lấy gì mà đụng nhau ! Nhưng như vậy là cản trở sự tiến bộ khoa học, đi ngược lại hay đứng yên tại chỗ với bánh xe lịch sử! Lý thuyết nguyên tử là kết quả sau mấy ngàn năm của nhân loại và được phát minh ra bởi đầu óc những con người vĩ đại- lý thuyết và quả bom nguyên tử khôg có tội, con dao tự nó không có tội cho tới khi có người dùng nó vào việc tội lỗi và cũng thật là ..bảo thủ nếu cứ để loài người đi bộ vì sợ tai nạn xe cộ.
Dù có bọc đường kỹ đến đâu thì viên thuốc nào cũng phải có chất đắng vỉ bản chất của nó là đắng, cũng như bản chất của tình yêu cũng là đắng và ....đáng- câu này anh mới "chế" ra và tự cho là câu nói hay nhất trong ...tuần !
Lan man quá !Sự tương quan giữa khoa học và đạo đức là một dấu ..gạch nối mặc dù có khi dài khi ngắn. Đi cày bằng xe máy vẫn giúp con người ta sống đạo đức mà có lẽ cũng không hề thua kém khi đi cày với con trâu. Cứ để cho nhân loại mãi phải đi chân đất mới là có ...tội, phải thay đổi thôi-
Ôi sao năm 1972 mà anh đã đi trước Tổng thống Obama hén , khi ông ra tranh cử năm 2008 với tiêu đề khẩu hiệu: "Thay đổi- Change ! ", mà thiệt Obama sinh sau anh mà....
Nhớ bài luận đó đến đây anh lại bắt qua đề tài giáo dục, không thể để mãi việc dùng roi vọt đối với học sinh- phải thay đổi, mà đã thay đổi thì cũng như mưa vậy! Mưa thì chỗ nào chả ướt ! Còn chuyện học sinh thời nay hư hỏng hỗn láo bàn sau vì nếu bàn thêm sẽ kéo dài vài chục trang gõ hổng nổi...Hơn nữa nếu cứ cho thống kê đi, thử xem tỷ lệ học sinh hư hỏng ngày nay và ngày xưa như thế nào? Chưa chắc tỷ lệ đó như thế nào và sẽ thật là thích thú nếu có kết quả là tỷ lệ học sinh hư hỏng hỗn láo ngày xưa cao hơn ngày nay- chắc cũng hợp lý thôi vì so với tỷ lệ mà,- cũng như dân Trung quốc ngày nay có GDP thứ nhì sau Mỹ đẩy Nhật xuống hàng thứ ba, nhưng nếu so sánh tỷ lệ thu nhập bình quân đầu ngưòi vẫn thua rất xa Nhật...
Qua bài đọc, anh hiểu là em lúc này có vẻ mệt mỏi và tâm tư không thoải mái, có gì đó đang đè nặng. Em viết :"không phải nói trù ẻo chứ ngày ngày em cứ mong gió bão nào đó thổi cho nó rớt bể cái máy quay đó đi..hichic.."
Không nên mong chờ như thế em ạ, vì nếu cái máy có bị bão thổi làm rớt hư bể sẽ có cái khác thay thế và biết đâu cái khác còn kinh khủng hơn nữa ! Và chính sự mong chờ cũng là một gánh nặng ngay cả khi mong chờ Thiên đàng mở cửa ! phải vậy không em ?
Đối với anh, 3 gánh nặng nhất và thực tế nhất là -đói khát- bệnh tật- và tù đày. Tất nhiên còn nhiều gánh khác như gánh nặng ...thần thánh, gánh nặng ...yêu thương....và hay nhất là quẳng đuợc gánh nào hay gánh đó ! kẹt lắm mới phải chịu ....đồng ý chứ ??
Ngột ngạt hả? chạy đi đâu bây giờ !? lên núi hay xuống biển hả - chời ! đứng trưóc núi hay trước biển anh cũng có cảm giác mình không còn nặng gánh, nhưng chỉ là nhất thời và đó là ảo giác vì bản thân núi và biển không êm ả như mình tưởng. Ai có lên rừng xuống biển rồi sẽ biết. Càng chông gai và bão táp nhiều hơn .
Hãy cứ là con diều đi, gió chiều nào thì con diều cứ ...nhẹ nhõm bay lượn, chiều nào cũng bay đuợc, không phải là ba phải mà đó là lẽ phải vì kẻ chiến thắng luôn có lẽ phải ( nếu không thì ngày nay chúng ta đang treo hình Hitler rồi ...)
Và cuối cùng với tư cách người bạn, muốn nói với em nếu khôg có bệnh tật- đói khát -tù đày thì mọi gánh nặng khác vẫn nhẹ hơn nhiều- hãy cứ đi đi, không có lý do gì buông xuôi cả, cứ ...thản nhiên gánh đi và rảo bước !
NVX Đào Nam Hoà
22/02/12
