Theo trích dẩn từ nguồn http://vi.wikipedia.org/wiki/Duy%C3%AAn_kh%E1%BB%9Fi Thập Nhị Nhân Duyên được gọi là thuyết duyên khởi của nhà Phật, tức là 12 yếu tố bao gồm tâm lý và vật lý tạo nên đời sống có tính tương tác lẩn nhau mà chúng ta thường vướng mắc trong luân hồi
Theo kinh Duyên khởi, mười hai nhân duyên cụ thể như sau:
1. Vô minh : sự không thấu hiểu Tứ diệu đế, không hiểu Khổ là tính chất căn bản của đời sống;
2. Vô minh sinh Hành: hành động tạo nghiệp. Hành động này có thể tốt, xấu hay trung tính. Hành có thể ở trong ba dạng: thân, khẩu và ý;
3. Hành sinh Thức: làm nền tảng cho một đời sống tới. Thức này đi vào bụng mẹ. Thức lựa chọn cha mẹ đúng như Hành tốt xấu quy định;
4. Thức sinh Danh sắc: là toàn bộ tâm lí và vật lí của bào thai mới, do Ngũ uẩn tạo thành;
5. Danh sắc sinh Lục căn: là các giác quan, sáu căn (năm giác quan và khả năng suy nghĩ là sáu);
6. Lục căn bắt đầu tiếp xúc với bên ngoài gọi là Xúc
7. Xúc sinh Thụ: là cảm nhận của con người mới với thế giới bên ngoài;
8. Thụ sinh Ái: tham ái, lòng ham muốn xuất phát từ vô minh;
9. Ái sinh Thủ: là điều cá nhân mới muốn chiếm lấy cho mình;
10. Thủ dẫn đến Hữu: là toàn bộ những gì ta gọi là tồn tại, sự sống, thế giới;
11. Hữu dẫn đến Sinh: một thế giới và cá nhân mới xuất hiện hẳn hoi;
12. Sinh sinh ra Lão tử: vì có Sinh nên có hoại diệt.
Imasmiṃ sati, idaṃ hoti; imass`uppādā, idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati, idaṃ na hoti; imassa nirodhā, idaṃ nirujjhati. (MN II.32, SN II. 28)
Nếu cái này tồn tại thì cái kia hình thành. Cái này phát sinh thì cái kia phát sinh. Cái này không tồn tại thì cái kia không hình thành. Cái này diệt thì cái kia diệt.
Khi viết bài này Pleikey không dám có ý định giảng giải kinh Phật và cũng không dám đi sâu vào thuyết nhà Phật vì rất phức tạp và mình không hiểu hết tường tận. Mình muốn trích dẩn thuyết 12 nhân duyên này để đề cập những gì mình quan sát và học hỏi được bên ngoài, những điều đang xảy ra chung quanh ta đều nằm trong khuôn khổ của thuyết này
Sinh và Diệt
Dựa theo yếu tố thứ 8 ở phần trên, loài người chúng ta khi được sinh ra có tính bẩm sinh hay tò mò học hỏi. Chính vì thế loài người không ngừng phát minh sáng chế liên tục nhờ đó mà chúng ta đã và đang tạo nên một thế giới văn minh hiện đại như hôm nay. Chúng ta không thoát khỏi vòng luân hồi, đa phần ai cũng muốn thống trị và chiếm lĩnh. Chính điều này trên thế giới đã trải qua biết bao cuộc chiến! đa phần là xuất phát từ sự muốn chiếm hữu, bản năng tự vệ, và sự ganh ghét lẩn nhau… Một vài ví dụ điển hình như sau:
Khi con người khám phá ra dầu hỏa và sự ích lợi của nó, đã làm thay đổi đời sống con người rất nhiều. Nó giúp đời sống thêm tiện nghi, công nghê phát triển mạnh mẻ. Để rồi sau đó các tay đầu nậu nắm về dầu hỏa tha hồ vét bạc tăng khống giá dầu vùn vụt, gây nên sự phiền toái. Thêm nữa, nhiều quốc gia giành giật chiếm quyền sở hữu các mỏ dầu gây ra chiến tranh tàn khóc. Hơn nữa đến một lúc nào đó tất cả mỏ dầu trên thế giới cạn kiệt thì mọi thứ sẽ hỗn độn. Đó là sinh và diệt theo thuyết duyên khởi
Cái này diệt thì cái kia diệt
Pleikey còn nhớ vụ 911, khi 2 chiếc máy bay đánh xập toà nhà đôi bên New York, đa số các nước Trung Đông có vẻ lấy làm hả dạ và họ cho rằng Mỹ đáng đời. Chính ông hoàng của xứ Ả Rập khi thăm viếng nước Mỹ cũng cao giọng bảo: “Nước Mỹ nên thay đổi chính sách với Trung Đông”. Vài tháng sau đó hệ thống chứng khoán thế giới đi xuống mức thấp kinh khủng, kinh tế Mỹ bị khủng hoảng trầm trọng do ảnh hưởng của vụ 911. Một điều trớ truê là hầu hết các quốc gia trên thế giới đều bỏ tiền đầu tư vào nước Mỹ, trong đó có khối Ả Rập đầu tư rất nhiều tiền vào Mỹ. Vì nước Mỹ là trung tâm kinh tế chính trị của toàn cầu cho nên khi nó bị thiệt suy xụp thì các nước khác cũng bị vạ lây. Khi thấy rõ điều ấy, các quốc từng chống đối hay bốc đồng với Mỹ đành phải hạ giọng và hợp tác chống lại bọn khủng bố, vì chính họ cũng bị mất mác không nhỏ sau vụ 911. Nếu chống Mỹ thì chằng khác nào gập ông đâp lưng ông. Đó chính là cái này diệt thì cái kia diệt.
Cái này phát sinh thì cái kia phát sinh
Theo thuyết xã hội chủ nghĩa Các Mác , mọi người đều bình đẳng, người có của chia cho người nghèo, người thu nhập ít hoặc chẳng cần phải làm gì cũng được hưởng quyền lợi như người đi cày muốn cụp xương sống! Của nhà anh, tôi muốn mượn xài đỡ lúc nào cũng được hay nhà của anh tôi mang vợ con vào chiếm lấy hiên ngang. Anh có vàng bạc, tiền của dồi dào thì tôi có quyền thu giữ. Nói chung, thuyết ông Mác chỉ dựa trên sự suy nghĩ chủ quan của ông, không nhìn rõ tâm lý và nhân sinh quan. Nếu chúng ta quan sát và nhìn vào những đứa con nich, khi chúng sinh ra là đã có tính bẩm sinh lúc nào cũng muốn sở hữu đồ chơi hay đồ ăn cho riêng mình, họ hay giành giật lẩn nhau. Loài người chúng ta là thế, không thể thoái khỏi vòng luân hồi, lúc nào cũng vướng vào thuyết 12 nhân duyên. Vì vậy thuyết Xã Hội Chủ Nghĩa tan rã vì thiếu thực tế. Ông Mác không nhìn rõ được kiếp nhân sinh như nhà Phật. Còn những tay đã áp dụng thuyết ông Mác đa phần bị rơi vào yếu tố thứ 9 của thuyết nhân sinh - Lòng tham muốn chiếm hữu nên lạm dụng thuyết này để trục lợi cho riêng cá nhân mình.
Nói tóm lại chế độ tư bản và phong kiến ngày xưa cũng không có gì tốt lành nhưng họ đã học hỏi và thay đổi liên tục theo thời thế chứ không cứng nhắc như cộng sản. Nhờ vậy mà khối tư bản càng ngày phát triển theo loài người. Nói chung xã hội nào cũng sinh ra tốt xấu. Đó là cái này phát sinh thì cái kia phát sinh. Nếu không có tư bản phong kiến ngày xưa áp bức bóc lột thì sẽ không có cộng sản
Cái này không tồn tại thì cái kia không hình thành
Nếu trên đời nay không có cha mẹ ta thì sẽ không có ta. Hay nói đúng hơn không có nam & nữ thì sẽ không có loài người, muôn thú cũng tương tự. Miền đất không có nước không cây cối là miền đất chết. Nhà hàng thương hiệu không có khác hàng thì sẽ xập tiệm. Tất cả mọi thứ trên trái đất hay trong vũ trụ đều có sự hổ tương lẩn nhau. Nếu có âm thì phải có dương, không có lửa thì sao có khói, không có yêu thương thì làm sao có giận hờn. Nếu cái này không tồn tại thì cái kia không hình thành hay nếu cái này tồn tại thì cái kia hình thành