Tu viện hoa
Nhà thờ Mai Anh (Domaine de Marie) nằm trên đồi Mai Anh phía bắc thành phố Đà Lạt là một thắng cảnh đẹp mà du khách thường viếng thăm khi đến cao nguyên. Nhưng, nét quyến rũ nhất nơi đây chính là một tu viện nữ xinh xắn nằm nép bên cánh giáo đường. Buổi chiều, đến giờ thánh lễ, bóng của những nữ tu lặng lẽ băng qua sân tu viện đến nhà thờ có cái nét vừa trầm lặng vừa rực rỡ như những chùm hoa mân côi mà các soeur trang trí trong hang Đức Mẹ.
Cái khí lạnh và sạch của Đà Lạt như càng thanh sạch hơn ở đồi Mai Anh mỗi buổi chiều. Tu viện Mai Anh thật ra là nhà dòng của Tu hội Nữ tử Bác ái Thánh Vinh Sơn (Fille de la Charité de Saint Vincent de Paul). Là một cộng đoàn-trong 52 cộng đoàn của tu hội trên lãnh thổ Việt Nam-với 20 soeur sống, tu hành và làm việc từ thiện. Cần nói rõ thêm, chữ tu viện (convent) trong công giáo cần có nhiều phân biệt . Có tu viện được gọi là đan viện (abbey, monastery), ở đó tu sĩ sống đời đan tu (một lối tu đức và bỏ mình của các tu sĩ sống xa cách thế gian nhiều hay ít, tuân giữ một quy luật nhất định, thực hành các lời khấn… Thường ở đây các tu sĩ hợp thành cộng đoàn sống chung một nhà theo cùng một kỷ luật, một thời khoá biểu cầu nguyện, học tập, lao động…).
Ngoài ra có thể kể thêm loại bán đan tu, tu sĩ sống chung trong một cộng đoàn nhưng ra hoạt động ngoài xã hội. Nhà dòng Mai Anh không phải là một đan viện (abbey) mà gần với một convent hơn, nơi các nữ tu sống trong cộng đoàn nhưng ra đời để hoạt động từ thiện. Nói như vậy để thấy tính chất mở của tu viện này và điều đó thể hiện rõ trong kiến trúc của toà nhà.
Mở trước hết là tính quốc tế của kiến trúc. Theo soeur bề trên Léonide (người gốc Huế), tu viện được xây xong năm 1943 và lấy theo nguyên mẫu của Nhà Mẹ (nhà dòng chính của tu hội) tại số 140 rue du Bac, Paris, Pháp. Tu hội này có hoạt động ở 93 quốc gia trên khắp thế giới. Như vậy, có thể nói kiến trúc của toà nhà là phong cách kiến trúc tu viện kiểu Pháp.
Đồng thời, cách bố trí mặt bằng và các phân khu chức năng gần như tuân thủ lề luật về xây dựng tu viện được đưa ra bởi Thánh Benedict từ thế kỷ thứ 6: tu viện lấy nhà nguyện làm trung tâm, ở giữa luôn có một sân trong rộng (gọi là atrium) bao quanh bởi những hành lang, dài, sâu và lặng lẽ. Lề luật ấy cũng chỉ rõ: tu viện còn phải có phòng ngủ , phòng ăn, nhà bếp, nhà kho, nhà bệnh, nhà khách, phòng sinh hoạt… Dù không được vào tham quan sâu hơn, nhưng soeur Léonide khẳng định với chúng tôi là cấu trúc công năng của bên trong toà nhà gần đúng y như thế.
Tuy vậy, có thể có một nét riêng đã làm cho tu viện trở nên rất Đà Lạt, đó là hoa, nhiều hoa vô kể, hoa từ hang Đức Mẹ bên ngoài, hoa ở vệ cỏ bên đường đi vào, hoa trang trí rất trữ tình trên bàn thờ Chúa trong nhà thờ và cả một sân trong của tu viện là một công viên hoa được cắt xén tỉ mỉ. Người viết bài này, không biết nguyên mẫu Nhà Mẹ ở Paris có nhiều hoa như thế không, nhưng cảm giác chung về các tu viện thường khá nghiêm trang và lạnh, ít màu sắc, thậm chí hơi xám tối, u trầm.
Nhưng riêng Mai Anh thì khác, cả tu viện, nhà thờ, lẫn khu đồi Mai Anh lại đầy màu sắc và đường nét: màu của nhà thờ, màu của tu viện, màu của hoa, "màu" của đường nét kiến trúc, nghiêm trang nhưng vẫn duyên dáng, tươi vui.
