Món quà tinh thần gởi tặng giamchua từ: Lang Tu, christiane, Minh Chau, MuaThuDuoiMua, Phi_Tien, VienDong, chubuomdaikho, victor nguyen, nguyển saigon, littlehoney999
NHU CẦU SINH THÁI
Thanh Long sinh trưởng và phát triển tốt ở những nơi có cường độ ánh sang cao và toàn phần, thiếu ánh sáng thân cây ốm yếu, lâu cho quả.
Cây Thanh Long được trồng trên nhiều loại đất khác nhau như: Đất xám bạc màu, đất phèn… nhưng muốn Thanh Long cho năng suất cao, đất phải có tầng canh tác tối thiểu từ 30-50cm.
I-KỸ THUẬT CANH TÁC:
1. Chuẩn bị đất:
+ Vùng đất cao: Đào hố trồng kích thước 50x50x50cm, trồng trụ lấp đất còn khoảng 20-30cm rồi bón lót phân chuồng 15-20kg/trụ rồi phủ lớp đất mặt lên trên.
+ Vùng đất thấp: Phải xẻ mương, độ cao líp phải cao hơn mực nước cao nhất trong năm từ 20-30cm.Sau đó đào hố trồng trụ và bón lót.
2. Chuẩn bị trụ:
Thanh Long cần bám vào cây trụ, do đó phải chuẩn bị trụ trước khi đặt hom giống. Có thể dung trụ gỗ hoặc trụ xi măng cốt sắt. Dùng trụ xi măng cũng đạt được những ưu điểm như trụ gỗ. Tuy nhiên trồng bằng trụ xi măng cần chú ý vào mùa nắng trụ hấp thụ nhiệt mạnh dễ làm đứt các rễ khí sinh của Thanh Long, nên dung rơm rạ, lá chuối hoặc bao tải bao một lớp mỏng xung quanh trụ xi măng để giảm bớt hấp thụ nhiệt của trụ và nên tưới lên trụ vào sang sớm và chiều tối.
Trồng trụ trước khi đặt hom 1 tháng, chiều cao trụ khoảng từ 1,7-2,2m, phần chon sâu từ 0,5-0,7m, đường kính trụ 15-20 cm (trụ xi măng mỗi cạnh khoảng 12-15 cm). Phải trồng trụ thật thẳng, trên đầu trụ đóng them giá đỡ hình chữ thập hoặc đóng nẹp 2 bên mép trụ giúp Thanh Long có chỗ bám trên đầu trụ, cành Thanh Long sẽ rũ xuống.
3. Chuẩn bị hom giống: Nên chọn hom giống có tiêu chuẩn như sau:
-Tuổi hom từ 6-24 tháng, chọn các cành có gốc cành bắt đầu hóa gỗ nhằm hạn chế bệnh thối cành khi đặt hom xuống đất.
-Chiều dài hom từ 50-70cm
-Hom khỏe, màu xanh đậm, không có vết sâu bệnh.
-Các mắt mang chum gai phải tốt, mẫy, khả năng nẩy chồi tốt.
-Sau khi chọn hom xong, hom được giâm nơi thoáng mát trên nền đất khoảng 10-15 ngày sẽ ra rễ rồi đem trồng. Cũng có thể đem hom trồng thẳng không qua giai đoạn giâm.
* Cách đặt hom:
-Đặt hom cạn khoảng 3-5 cm, nên đặt phần đã hóa gỗ xuống đất để tránh thối gốc.
-Mỗi trụ đặt 3-4 hom.
-Đặt áp phần thẳng của hom vào trụ tạo điều kiện thuận lợi cho hom ra rễ và bám sát vào cây trụ.
-Cột hom vào trụ để tránh gió làm lung lay hom khi rễ chưa bám vào đất.
-Vào mùa nắng nên tủ gốc bằng rơm rạ hoặc cỏ khô để giữ ẩm cho cây.
4. Mật độ trồng:
Mật độ trồng khoảng 700-1000 trụ/ha, khoảng cách trồng 3m x3m hoặc 3mx3,5m. Có thể bố trí trồng xen các loại cây ngắn ngày khác nhưng phải đảm bảo cho Thanh Long nhận đầy đủ ánh sáng cây mới cho quả to, năng suất cao.
5. Thời vụ trồng:
Thường trồng vào tháng 10-11 DL vì lúc này nguồn hom giống dồi dào do trùng với thời gian tỉa cành, lợi dụng ẩm độ cuối mùa mưa, tránh được ngập úng, tuy nhiên đến mùa khô cây chưa đủ sức chống chịu với nắng hạn cần phải tưới nước và giữ ẩm cho cây.
6. Tỉa cành:
Sau khi trồng 7-10 ngày cây đã ổn định, cây bắt đầu đâm chồi, chọn 1 chồi phát triển tốt nhất, bám chặt vào trụ để lại, số chồi còn lại tỉa bỏ sao cho cành từ mặt đất đi thẳng tới đỉnh trụ.
Khi cành dài 30-40cm tiến hành uốn cành nằm xuống đỉnh trụ. Nên uống vào lúc trưa nắng, lúc này cành mếm dễ uốn, mỗi ngày một ít cho đến khi cành nằm được trên đỉnh trụ, dung dây nilon cật lại. Biện pháp này giúp cành mau ra chồi mới.
Khi cành đâm chồi cũng chỉ chon 1-2 chồi phát triển tốt để lại, các chồi khác tỉa bỏ.
Khi cây cho trái: sau khi hết mùa thu hoạch trái, tỉa bỏ cành cũ bên trong tán, cắt ngang cành và cách gốc 30-40cm nhằm làm giá đỡ cho cây. Cành vừa cho trái vụ trước nên để lại nuôi chồi mới (chỉ để lại 1 chồi trên cành mẹ) khi cành dài 1,2-1,5m thì cắt đọt cành con tạo điều kiện cho cành mập và nhanh cho trái.
7. Bón phân (bón cho 1 trụ):
+ Thời kỳ: 1-2 năm đầu
-Bón lót: 15-20 kg phân chuồng hoai, 100 gr Super lân cho một trụ.
-Bón thúc: 100 gr Urê + 100 gr NPK 16-16-8 vào các giai đoạn 20-30 ngày sau khi trồng, sau đó 3 tháng bón 1 lần. Khi cây ra hoa có thể cung cấp them 50 g KCL.
+ Thời kỳ: Từ năm thứ 3 trở đi.
-Liều lượng bón: 0,5 N + 0,5 P2O5 + 0,5 K2O.
-Cụ thể: 1,08 kg Urê; 3,2 kg lân và 0,8 kg KCL
Nên dung loại phân lân Văn điển hoặc lân Ninh Bình
* Cách bón: Chia làm 8 lần trong năm. Rải phân đều trên bề mặt đất xung quanh trụ thanh long, xới nhẹ cho phân lọt xuống đất hoặc phủ lên bằng một lớp đất mỏng sau đó tủ rơm hay cỏ khô,sau khi rải phân phải tưới nước cho phân tan.
Lần 1: Bón sau khi thu hoạch.
100% phân lân + Phân chuồng hoai mục + 200 gr Urê
Lần 2: Cuối tháng 12 DL: 200gr Urê + 150 gr KCL
Lần 3: Cuối tháng 2 DL: 180 gr Urê + 150 gr KCL
Lần 4: Cuối tháng 4 DL: 100gr Urê + 100 gr KCL.
Từ lần thứ 5 đến lần thứ 8: cứ mỗi tháng bón 1 lần, liều lượng như lần thứ 4.
Ngoài ra có thể phun bổ sung them các loại phân vi lượng bằng cách phun them phân bón lá vào 10 ngàu sau khi đậu trái và lúc phát triển nhanh.
8. Tưới nước, tủ gốc, làm cỏ:
Thanh Long là cây chịu hạn nhưng nếu thiếu nước cây sẽ tăng trưởng châm, khả năng ra hoa, đậu quả kém, năng suất thấp. Do đó phải đảm bảo tưới nước đầy đủ và tủ gốc vào mùa nắng.
Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và là nơi trú ẩn của sâu bệnh, vì vậy phải làm cỏ thường xuyên bằng tay hoặc sử dụng thuốc diệt cỏ.
Xử lý ra hoa trái vụ bằng ánh sáng đèn
+ Thời điểm xử lý:Từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 2 DL
+ Tuổi cây:Nên áp dụng ở những vườn cây từ 4-5 tuổi trở lên.
+ Nguồn điện, bóng đèn: Sử dụng điện lưới hoặc bằng máy nổ, công suất điện cần phải ổn định và bóng đèn được dung phổ biến hiện nay là bong đèn tròn 75 watt hoặc 100watt
+ Khoảng cách từ bong đèn đến tán cây từ 0,5-1m.
+ Thời gian chiếu sáng/đêm: từ 4-8 giờ.
+ Thời gian chiếu sáng/đợt: đầu vụ và cuối vụ khoảng 10-12 đêm. Giữa vụ (vụ tết) khoảng 15 đêm.
+ Tùy tình hình sinh trưởng sau mỗi đợt thu hoạch có thể bón them phân NPK cho cây.
+ Theo TS Nguyễn Đăng Nghĩa- Viện KHNN Miền nam, tại hội thảo cây Thanh Long tỉnh Bình Thuận (năm 1999) khi áp dụng: “Kỹ thuật thắp đèn điều khiển Thanh Long ra hoa rải vụ”, thì:
a) Bón phân cho Thanh Long rãi vụ như sau:
+ Trước thắp đèn 20-30 ngày xịt phân bón lá 30-10-10 (Tức là có tỷ lệ N=30%; P2O5= 10% và K2O= 10%).
+ Trước thắp đèn ngày xịt phân bón lá 15-55-10 (01 lần). Sau 5 ngày thì xịt loại 6-30-30 (2 lần).
+ Sau thụ phấn 3 ngày xịt loại 20-20-20 (15 ngày/1 lần)..
+ Trước thu hoạch 15-20 ngày xịt 12-0-40-3 Ca (7 ngày/lần; 2 lần/vụ)
b) Sử dụng phân bón lá (HUMAMIX) trên cây Thanh Long rãi vụ:
Trước khi thắp đèn 1 ngày, xịt Humamix (6-30-30) (30ml/bình loại 8 lít và xịt 2 lần, lần sau cách lần đầu 7 ngày)
Sau thụ phấn 3 ngày, xịt Humamix (30-10-10) (30ml/bình loại 8 lít và xịt 2 lần, lần sau cách lần đầu 5 ngày).
Trước khi thu hoạch 3 tuần, xịt Humamix (12-0-30-4 Ca) (30ml/bình loại 8 lít và xịt 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 ngày.
Chú ý xịt ướt đều trên tán cây vào lúc 9-10 giờ sang.
10. Phòng trừ sâu bệnh: Một số côn trùng và bệnh hại phổ biến trên Thanh Long như sau:
+ Kiến: cắn, đục khoét hom, cành non, tai lá, gây tổn thương vỏ trái làm mất giá trị thương phẩm. Dùng Basudin 10H rải quanh gốc cây, dung Basudin 50ND Supracide… phun xịt trên cành tại các vùng bị gây hại.
+ Rầy mềm: Có nhiều loại gây hại trên hoa và trái Thanh Long, chúng chích hút nhựa để lại vết chích nhỏ trên trái làm trái khi chin bị mất màu đỏ tự nhiên, mất giá trị xuất khẩu. Phun Lannate, Cyrux… nồng độ theo khuyến cáo trên nhãn thuốc.
+ Ruồi đục trái: Gồm nhiều loài nhưng phổ biến gây hại trên hoa và trái. Đây là đối tượng nguy hiểm cần chú ý phòng trừ. Dùng thuốc bẫy ruồi như Vizubon, đặt 3-5 bẫy/1000 trụ, đặt rải rác trong vườn thanh long.
+ Bệnh thối đầu cành: Do nấm Alternaria sp làm ngọn chuyển màu vàng sau đó bị thối. Dùng Rovral 2 lần liên tiếp cách nhau 1 tuần.
+ Bệnh đốm nâu than cành: do nấm Gloeosporium agaves đốm tròn như mắt cua nếu tập trung kéo dài thành vệt trên cành.
+ Bệnh nám cánh: Do nấm Macssonina agaves. Trên than cành có một lớp màng mỏng màu xám tro, nhám.
Phòng trừ:
- Vệ sinh đồng ruộng
- Chống úng, chống hạn cho cây
- Phun Rovral hoặc Anvil 5SC phối hợp với chất dính.
Ngoài ra còn một số bệnh sinh lý như rụng nụ do số nụ trên cành quá nhiều hoặc phân bón không đầy đủ, mất cân đối, hiên tượng nứt vỏ do thời tiết khô hạn sau đó mưa nhiều làm ruột quả phát triển mạnh hoặc têo trái lâu ngày. Phải kiểm soát không để bị khô hạn.
KỸ THUẬT BẢO QUẢN
ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG THANH LONG
Theo kết quả nghiên cứu của phân viện công nghệ sau thu hoạch tại TP.Hồ Chí Minh- Trong chương trình hợp tác Dự án “Hệ thống bảo đảm chất lượng cho trái cây tươi và sơ chế của vùng Đông Nam Á (QASAF)”; Các kết quả bước đầu này sẽ được áp dụng trong thời gian đến để giải quyết vấn đề chất lượng và mở rộng thị trường thanh long.
A- KỸ THUẬT BẢO QUẢN THANH LONG
Thanh Long là trái cây đặc sản, có giá trị xuất khẩu cao vì sự hấp dẫn về dạng hình, màu sắc, dinh dưỡng và hương vị. Để tăng thời gian bảo quản và bảo đảm chất lượng trái, cần chu ý một số đặc điểm sinh lý hóa trong quá trình chin của trái:
Kích thước, trọng lượng và độ cứng trái: Thanh Long ra hoa đồng loạt theo từng lứa, sau khi thụ phấn sẽ hình thành trái. Trong vòng 10 ngày đầu, trái phát triển chậm sau đó tăng rất nhanh về kích thước và trọng lượng. Trong 2 giai đoạn 16-18 và 28-34 ngày sau khi nở, có sự gia tăng trọng lượng và đường kính của trái rất nhanh. Đặc biệt trong giai đoạn sau, nên nông dân có tập quán giữ trái trên cây để trái có trọng lượng cao hơn. Nếu trong giai đoạn này tưới nước nhiều quá hoặc trời mưa lớn sẽ gây hiện tượng nứt quả.
Trong khi chin độ trái của trái giảm hẳn. Độ cứng của trái giảm rất nhanh từ ngày thứ 16 đến ngày thứ 25 sau khi hoa nở và sau đó độ cứng tiếp tục giảm nhưng chậm hơn.
Cường độ hô hấp: Theo sự phân nhóm trái theo cường độ hô hấp, thì thanh long là loại trái có cường độ hô hấp thấp khi chin (70-100 mg CO2/kg/giờ). Cường độ hô hấp của trái cao khi trái còn xanh và giảm dần khi chin. Với đặc điểm về cường độ hô hấp trên thì trong điều kiện thích hợp về nhiệt độ, ẩm độ và phòng trừ nấm bệnh sau thu hoạch tốt, thanh long có thể bảo quản trong 40 ngày. Ngoài ra thanh long thuộc nhóm trái không có đỉnh hô hấp khi chin vì vậy phải thu hoạch đúng lúc trái chin chất lượng trái tốt hơn, khác với các trái như chuối, xoài có thể hái trái khi còn xanh và sau đó dú chin.
Độ chua và Độ Brix của thịt trái: Độ chua của trái giảm rất nhanh từ ngày thứ 22 đến ngày thứ 28 sau khi nở hoa và tiếp tục giảm nhưng không đáng kể (từ 1,5% xuống 0,04%).
Độ Brix để chỉ độ ngọt của trái. Độ Brix tăng từ ngày thứ 25 (12%) sau khi hoa nở và cao nhất ở ngày thứ 28 và ngày thứ 43 (14%). Để tiêu thụ thị trường trong nước, nông dân thích để trái trên cây lâu hơn vì người tiêu dung thích trái có vị ngọt hơn.
Sự thay đổi màu sắc của vỏ: Trong giai đoạn 16-22 ngày sau khi nở hoa, sự chuyển màu xảy ra chậm nhưng bắt đầu ngày thứ 22 màu đỏ bắt đầu xuất hiện, đỏ hoàn toàn vào ngày thứ 25 và sau đó đỏ sậm vào ngày thứ 31.
II- THU HOẠCH:
Từ những ngày thay đổi sinh lý hóa trong quá trình chín, Thanh Long nên thu hoạch trong thời gian 28-31 ngày sau khi nở hoa để trái có chất lượng ngon nhất và bảo quản lâu hơn. Thu hoạch lúc sáng sớm, chiều mát, tránh ánh nắng gay gắt chiếu trực tiếp vào trái làm tăng nhiệt độ trong trái và mất nước nhanh ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian bảo quản. Dụng cụ hái bằng kéo cắt tỉa cây sắc bén, khi cắt tỉa cây sắc bén, khi cắt trái xong bỏ vào giỏ. Sau khi hái để trái trong bong râm mát, vận chuyển nhanh về nhà càng sớm càng tốt, không để lâu ngoài vườn. Không để trái xuống đất trong khi hái tránh nhiễm nấm bệnh gây hỏng cuống khi bảo quản. Khi vận chuyển từ vườn về các điểm thu mua tập trung không nên chất quá đầy giỏ, cần bao lót đáy, che phủ mặt giỏ kỹ bằng giấy, lá tránh ánh nắng chiếu và tổn thương do va đập.
III- PHÂN LOẠI VÀ XỬ LÝ:
Loại 1: Loại cao cấp
-Trọng lượng trái trên 300 g
-Trái không bị vết của nấm hay côn trùng gây hại.
-Trái sạch, dạng hình đẹp, vỏ có màu đỏ đều trên 70% diện tích trái và láng. Khoang mũi không sâu quá 1cm và trái không có mũi nào lồi lên.
-Tai thẳng, cứng, xanh và dài trên 1,5 cm.
-Thịt trái có màu trắng và cứng, hột màu đen.
-Trái không có vết tổ thương cơ giới hay chỗ bị thâm và không có đốm xanh hay vết cháy do nắng hay do phun thuốc hóa học.
Loại 2: Loại thứ cấp
-Trọng lượng trái từ 300 g.
-Trái có tối đa 3 vết nhỏ do côn trùng gây hại nhưng không có vết bị nấm.
-Trái sạch,dạng hình dẹp, vỏ có màu đỏ đều trên trái ít nhất 70% diện tích trái.
-Khoang mũi không sâu quá 1.5 cm
-Tai cứng và xanh tối thiểu còn 2/3 chiều dài tai.
-Thịt trái có màu trắng và cứng, hột màu đen.
-Trái không có vết tổn thương cơ giới hay chỗ bị thâm và không có đốm màu xanh hay vết cháy do nắng hay do phun thuốc hoá học.
Loại 3: Không đạt tiêu chuẩn đối với các loại 1 và 2
Một số điểm chung cần lưu ý: Khi sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng thực vật (các chất kích thích) vỏ thường dày, tai cứng và lớn, trái lớn. Nếu không sử dụng chất kích thích thì vỏ mỏng, tai nhỏ và mềm, trái nhỏ hơn. Trái có sử dụng thuốc kích thích bảo quản lâu hơn.
Tai bị biến đổi màu vàng và héo nhanh nếu bảo quản không thích hợp. Khi bảo quản nhiệt độ quá lạnh (<5oC) trái bị tổn thương, vỏ trái biến đổi thành màu đỏ nâu và thịt trái biến đổi từ màu trắng thành trong mờ. Nếu giữ trái quá lâu trên cây, trái dễ bị nứt, thịt và tai mềm biến đổi màu và chịu lạnh kém.
Các loại nấm bệnh sau đây thường xuất hiện sau khi thu hoạch: Aspergillus avenaceus, Aspergillus awamori, A.clavalus, Fusarium semitectum, F.lateritium, Penicillium charlesi.
Phòng trừ bằng cách: Nhúng trái trong dung dịch benomyl 500 phần triệu (ppm) trong một phút. Cách pha: lấy 5 gram benomyl pha trong 1 lít nước, khuấy đều.
Sử dụng các chất kích thích để giữ trái tươi hơn như phun GA3 (axit giberrelic) với liều lượng 30-50 ppm hoặc nhúng dung dịch thuốc tím (KMNO4) nồng độ 0,2%
V. NHỮNG KHUYẾT TẬT VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ
Trong quá trình sản xuất, vận chuyển vả bảo quản những khuyết tật sau đây thường xãy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau gây hại đến chất lượng cần phải phòng trừ.
Bọ xoè, kiến:
Phòng ngừa :Sử dụng thuốc trừ sâu đúng cách
Điều tra dịch hại ngoài đồng ruộng
Biện pháp canh tác : làm sạch cỏ
Nứt trái:
Phòng ngừa:Thu hoạch đúng lúc không neo trái quá lâu
Giảm lượng nước tướikhi chín
Tạp chất bám trên trái:
Phòng ngừa:Không để trái xuống đất
Sử dụng giỏ để đựng trái khi thu hoạch
Lau sạch các giỏ đựng
Lau sạch các vết bẩn và tạp chất còn bám trên trái
Vết cắt , bầm dập, vết thủng:
Phòng ngừa:Thu hoạch, vận chuyển cẩn thận
Kiểm tra các dụng cụ đựng trái
Tránh để rơi trái
Tránh chất các thùng hàng quá cao
Đốm xanh:
Phòng ngừa:Phun thuốc đúng cách
Tham khảo tài liệuvề sử dụng thuốc kích thích
Bệnh phồng trái :
Phòng ngừa:Tỉa bớt tàn cây leo sống của thanh long
Dùng Benlate C, hoặc Benomyl phun mỗi tuần 1 lần vào mùa mưa
Vàng tai:
Phòng ngừa:Thu hoạch đúng lúc
Bảo quản đúng cách
Quá chín:
Phòng ngừa:Thu hoạch đúng lúc
Bảo quản đúng cách
[/center]
[/center]
