Món quà tinh thần gởi tặng Lang Tu từ: Christiane, giamchua, Minh Chau, VienDong, co don, huy_theman, victor nguyen, nguyển saigon, Can Tran
Sa kê - còn gọi là cây bánh mì. Tên khoa học: Artocarpus altilis (Park). Fosb, thuộc họ dâu tằm (Moraceae).
Là loại cây lâu năm, thân lớn, (bà convới vườn Mít nhà mình ) dáng cây lạ mắt, đẹp, thích hợp trồng trang trí sân vườn , hiện giờ, cây sa kê được trồng khá phổ biến trong các sân vườn hoặc các khu du lịch …
LT hơi bối rối, không biết đặt bài ở đâu vì vừa có hình ảnh để có thể giới thiệu trồng làm cảnh vừa có 1 chút văn hóa ẩm thực, vừa có công thức chế biến món ăn ngon, lại vừa có công dụng chữa bệnh ….. tách riêng từng phần thì nát bài hết …
Thôi thì chỉ tách riêng 2 công thức chế biến món ăn, post qua Quán Cây Mít, quý mít qua nghiên cứu nhé ! Còn lại thì tạm post ở đây
Theo LT hỏi được thì người ta trồng nó từ cây con hoặc chiết nhánh, cậy con nhảy ra từ các Rễ ngầm dưới gốc cây mẹ , chiết cành thì chắc giống với những cây khác ?
LT đã cố tìm nhưng chưa thấy thêm tài liệu nói rõ hơn về nó …. Mít nào có thì bổ sung dùm LT
Có thể trị tiểu đường, gút, sỏi thận…
Từng bộ phận của cây sa kê có tác dụng riêng, chẳng hạn: rễ cây có tính làm dịu, trị ho. Vỏ cây có tác dụng sát trùng. Lá có tác dụng tiêu độc, tiêu viêm, lợi tiểu.
Do lá sa kê có tác dụng tiêu độc, tiêu viêm, lợi tiểu nên dân gian thường dùng để trị phù thũng, lợi tiểu là có cơ sở. Tuy nhiên với các chứng khác cần phải phối hợp dược liệu để điều trị. Sau đây là một số bài thuốc kinh nghiệm đã điều trị có kết quả tốt:
Trị tăng huyết áp (huyết áp cao dao động):
Lá sa kê (vàng vừa rụng) 2 lá tươi 100g. Rau ngót tươi 50g. Chè xanh lá tươi 20g. Nấu nước uống cả ngày.
Trị tiểu đường tuýp 2:
Lá sa kê tươi 2 lá: 100gr. Đậu bắp (mướp tây) trái tươi 100g. Lá ổi non tươi 50g. Nấu nước uống cả ngày.
Trị bệnh gút (thống phong) và sỏi thận:
Lá sa kê tươi 2 lá: 100g. Dưa leo (dưa chuột) tươi 100g. Cỏ xước toàn cây khô 50g. Nấu nước uống cả ngày.
Người bị bệnh gút nên tránh thức ăn chứa nhiều purin như gan động vật, thịt, gà vịt, đậu. Hạn chế rượu. Công dụng của bài thuốc là giảm acid uric trong máu. Trong trường hợp cơn cấp tính xảy ra (các khớp viêm sưng, nóng, đỏ, đau), dùng 500g dưa leo tươi ăn suốt ngày hoặc giã nát mỗi lần vài trái vắt lấy nước cốt uống dần cả ngày.
Trị viêm gan vàng da:
Lá sa kê tươi 2 lá: 100g. Diệp hạ châu (chó đẻ) tươi 50g - khô 20g. Củ móp gai (ráy gai) tươi 50g - khô 20g. Cỏ mực (nhọ nồi) tươi 50g - khô 20g. Nấu nước uống cả ngày.
Trái ngon “đặc sản”!
(Phần này lẽ ra phải để ở bên “Tâm hồn ăn uống”, nhưng LT thấy tiện dịp giới thiệu về cây thì “minh họa” luôn cho tiện)
Trong vô số các loại trái cây có mặt ở xứ nhiệt đới như nước ta, sa kê chiếm vị trí khiêm tốn trong bữa ăn nhưng tạo cho người ta những hương vị nhớ đời. Đó là loài cây có xuất xứ đâu từ châu Phi và được người dân một số nước phương Tây gọi là cây “bánh mì”. To cỡ miệng tô, trái sa kê có hình quả trứng, được bao bọc bởi lớp vỏ màu xanh có nhiều gai non , như trái mít. Gọt bỏ lớp vỏ này, sa kê cho một lớp cơm dầy như xơ mít nhưng không có hạt. Ở nước ta, nhất là khu vực miền Tây Nam bộ, sa kê được sử dụng phổ biến dưới hai dạng thức ăn.
Vừa là canh lại vừa là chè, đó là nét độc đáo của kiểm
Đơn giản nhất là người ta chiên sa kê để có món ăn chơi trong những trưa, những chiều nhàn nhã. Những miếng sa kê xắt mỏng áo lớp bột có trộn lòng đỏ trứng, cho vào chảo chiên vàng ruộm, cắn một miếng, cảm nhận vị ngọt, vị bùi của sa kê cùng vị béo của dầu mỡ hòa quyện vào nhau. Nhai từng miếng giòn giòn, sừn sựt còn tạo cho ta cảm giác thích thú về một món ăn “rặt” miệt vườn.
Nhưng rặt miệt vườn hơn và nổi tiếng hơn cả là món kiểm, thường được người dân lưu vực sông Mê Công ưa dùng trong những ngày giỗ chạp, đình đám. Kiểm được hầm từ khá nhiều loại củ, quả, tàu hũ ky, bột bán cùng với đường và nước dừa dão. Khi chín múc ra tô, người ta mới chế nước cốt dừa, rắc một ít đậu phộng rang đâm sơ lên mặt. Múc một muỗng “thập cẩm” rau, củ này cho vào miệng, ta thưởng thức vị ngọt của chuối xiêm chín, bí rợ, khoai lang, khoai cau và của mít hầm rục. Hòa trong vị ngọt khó tả này là vị ngọt của đường. Hòa trong vị béo của nước cốt dừa là vị béo của đậu phộng rang đâm sơ, như nổ giòn trong răng khi nhai. Nhưng nổi bật lên không gì hơn là cái “vị không vị” của sa kê. Những miếng sa kê làn lạt, dai dai, nhai một chút như có vị ngọt, vị béo khó tả của nước kiểm, càng ăn càng bắt mê. Có lẽ trên đời này chưa có món nào độc đáo cho bằng kiểm. Bởi kiểm có thể dùng như món canh ăn chung với các món xào, mặn khác trong bữa cơm, bữa giỗ mà cũng có thể ăn chơi những khi nhàn nhã việc nhà. Tô “chè” kiểm cũng là một thứ quà quê không phải nơi nào cũng có.
Ngoài 2 món ăn trên, sa kê còn được một vài nơi làm thành một hai món khác khiến người ta mê mẩn khó quên. Đầu tiên là sườn hầm sa kê. Lựa sườn nạc có lân ít mỡ cho vào nồi hầm kỹ, vớt bọt cho trong. Sa kê xắt từng miếng vuông, rửa sạch, để ráo. Khi gần ăn, cho sa kê vào nồi, đun lửa nhỏ để sa kê mềm nhưng không nát. Nêm muối, hành ngò là có món sườn hầm sa kê béo ngậy với hương vị đặc biệt, ăn không biết chán. Để có món sa kê um, ta cho vào chảo khá nhiều dầu. Thịt ba rọi xắt mỏng ướp muối, tiêu, hành, ngò cho thơm trộn lẫn với sa kê cho vào chảo đậy kín bắc lên bếp, thỉnh thoảng đảo đều sẽ cho ta một thức ăn đậm đà khẩu vị, khó quên.
Từ xưa, sa kê vốn đã hiếm khi góp mặt trong bữa ăn thường nhật của người dân Đồng bằng sông Cửu Long thì ngày nay lại càng hiếm hơn, nhất là ở nơi thành thị. Lý do đơn giản là vì không đem lại lợi nhuận nhiều như một số trái cây khác nên sa kê ngày càng vắng bóng trong các khu vườn râm mát của nông dân vùng sông nước này. Cho nên, sa kê chiên lâu lâu mới thấy bày bán trên vỉa hè, thỉnh thoảng mới thấy chợ thị thành có vài trái sa kê chờ khách. Ngon là thế, độc đáo là vậy nhưng cho đến bây giờ các món ăn từ sa kê trên lại thiếu vắng trong thực đơn của các nhà hàng dưới danh mục: “Đặc sản”!
(Sưu tầm tổng hợp )
(Công thức làm món chè sa kê và sa kê chiên LT đem qua Quán tặng cho Cơ, Trân với Tím ! bà con nào thích thì qua đó nhen !)
