Hoa Thủy Tiên
Posted: 01 Sep 2006
Thủy Tiên, theo cách gọi tên hoa có nhĩa là "Nàng tiên nước", nàng tiên hoa nơi thuỷ cung. Quả như vậy, Thủy Tiên là một loài hoa không nhan sắc loè loẹt, rực rỡ như những loài hoa khác mà mảnh mai, trinh khiết, thuỳ mị, mang phong cách nữ tính, ưa sạch sẽ, đầy vẻ quý phái. Thủy Tiên thuộc họ hàng, bà con với hoa huệ, nhưng lá ngắn hơn, củ to hơn, gần như củ hành tây và củ loa kèn (dại).
[center] [/center]
Xưa kia cứ khoảng tháng mười âm lịch, ở phố Hàng Buồm, những chủ hàng Hoa Kiều đã có bán nhiều củ Thủy Tiên. Người Hà Nội mua về gọt tỉa, để có hoa nở vào dịpTết Nguyên Ðán. Nếu trồng bình thường Thủy Tiên không ra hoa. Muốn chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Thủy Tiên phải bỏ công gọt, tỉa ngâm trong nước khá công phu. Những bông hoa cứ "nằm ngủ" trong lòng củ để đợi bàn tay người đến đánh thức, hoa mới trở dạy, thở hương vào mùa xuân.
Người chơi hoa Thủy Tiên thường là các cụ có tính kiên nhẫn, trầm tư, cẩn thận và sạch sẽ. Từ khi cái đầu rễ nhú ra trong nước cho đến những cái lá có màu xanh ngả ra xung quanh đều được theo dõi một cách hết sức cẩn trọng. Niềm vui hoặc ưu tư cứ hiện dần lên nét mặt, thay đổi theo từng ngày, từng giờ để chờ đợi kết quả sự công phu, tỉ mỉ của mình.Mùa xuân thường đến sớm hơn với người chơi hoa Thủy Tiên.
Chiều ba mươi Tết những bông hoa bắt đầu hé cánh, bát Thủy Tiên được trịnh trọng đặt lên bàn thờ, xung quanh có đèn nến sáng choang, khói hương nghi ngút. Không khí trong nhà ấm hẳn lên khiến cho những bông hoa, những "nàng tiên nước" nở nhanh hơn để kịp đón xuân sang làm vui lòng chủ nhân. Sáng mồng một Tết, sau tuần trà nước, Thủy Tiên được hạ xuống bàn, kê trên một cái đế gỗ tiện hình tròn, sơn son, thiếp vàng, to nhỏ tuỳ theo bát Thủy Tiên mà đặt mua từ những ngày trước đó. Khách tới chúc tết say sưa ngắm những bông hoa trắng muốt như bạch ngọc, điểm xuyến nhị vàng mảnh mai, đang toả ra hương thơm dịu mát, như có lại như không, như thật lại như mộng ảo. Hương thơm có lúc hơi nồng nàn, quấn quýt, lúc lại xa vời thoảng nhẹ như hương từ một thế giới huyền bí nào chợt tới.
Những chiếc lá xanh được toả ra xung quanh theo vết cắt gọt khéo léo, càng tôn thêm cái vẻ đẹp mảnh mai, trinh trắng, thơm mát của một loài hoa quý. Và bộ rễ trắng như những sợi tơ, nõn nà đan cài vào nhau che kín mảnh ngói kê dưới củ, gợi nhớ đến những dải xiêm y nào đó của "nàng tiên nơi thủy cung" trong giấc chiêm bao xa vời vợi của xuân xưa...
Nghệ Thuật Chơi Hoa Thủy Tiên trong mùa Tết
[center] [/center]
Trong những ngày tết xưa kia tại miền bắc Việt Nam, mỗi gia đình tương đối phong lưu đều có một ít bát thủy tiên để chưng bày trên bàn thờ, trong phòng khách giúp tôn thêm vẻ tươi vui, ấm cúng của ngày xuân.
Tỉa củ thủy tiên thế nào để nó nở theo như hình dáng mình muốn, và giữ thế nào để cho hoa nở đúng ngày mình định, thường là vào lúc giao thừa, là một nghệ thuật công phu và cầu kỳ. Muốn có được một bát thủy tiên với hoa lá nở như ý định của người gọt tỉa, người ta phải qua nhiều công đoạn và phải có những loại dao đặc biệt, từ cách chọn củ thủy tiên thế nào để có được loại hoa đơn cánh ngoài màu trắng và phần nhụy ở giữa màu vàng xếp như hình một dĩa ngọc giữa có chén vàng vậy, cho đến ánh sáng , nhiệt độ và loại nước sử dụng để rửa và ngâm củ thủy tiên.
Chữa bệnh bằng hoa thủy tiên
Nếu bị nhọt độc sưng đau, hoặc mọc nhọt không rõ nguyên nhân, hãy lấy thân củ hoa thủy tiên giã nát, đắp ngoài. Cũng có thể lấy thân củ cây hoa thủy tiên, lá tường vi, lá phù dung, củ chuối tây, mỗi thứ lượng bằng nhau, giã nát, đắp ngoài.
Sau đây là một bài thuốc khác từ thủy tiên:
- Chữa kiết lỵ: Hoa thủy tiên 3 g, đường trắng lượng vừa đủ, nấu lên uống.
- Chữa viêm tuyến nước bọt (bệnh quai bị): Dùng thân củ cây thủy tiên tươi giã nát, rang nóng lên, đắp bên ngoài chỗ bị đau.
- Chữa tiểu tiện không thông: Lấy thủy tiên 1 củ, hạt thầu dầu 30 hạt (bỏ vỏ cứng ngoài, lấy nhân) giã nát, đắp vào lòng bàn chân, một đêm thay 2-3 lần.
- Chữa co giật ở trẻ em: Hoa thủy tiên 10 bông, phơi khô trong bóng râm, cho thêm chút đường và chút nước, nấu lên ăn.
Chú ý: Các bài thuốc trên hơi có độc tính nên phải sử dụng đúng liều lượng.