-
- Hồi ký: Nhà giáo, một thời nhếch nhác
- Tác giả: Nhật Tiến
- NXB Huyền Trân – California ấn hành năm 2012
- Nguồn: vnthuquan.net
- Audio Book ( 15 Tập ) do DĐHM thực hiện năm 2014
- Quản thủ Thư viện Audio Book DĐHM: Dịch giả Quốc Thân
- Người đọc: Hiền Dũng
VÀI DÒNG VỀ TÁC GIẢ.-
Ông sinh ngày 24 tháng 8 năm 1936 tại Hà Nội trong một gia đình trung lưu, có 7 người con (sau có hai người theo nghiệp văn là Nhật Tiến và Nhật Tuấn). Thuở nhỏ, ông học trường Hàng Vôi, rồi học trung học tại trường Chu Văn An (Hà Nội).
Ông bắt đầu sáng tác từ những năm 50 cả thơ lẫn truyện. Sau chép chung vào một tập mang tên Những bước tiên của tôi (đã thất lạc). Năm 1951, truyện ngắn "Chiến nhẫn mặt ngọc" của ông được đăng trên tờ Giang sơn. Đây là tác phẩm đầu tiên của ông đăng trên báo.
Sau 1951, khi nhà văn Nhất Linh ra tạp chí Văn hóa ngày nay thì ông được mời cộng tác ngay từ số đầu.
Năm 1954, ông di cư vào Nam, đầu tiên sống tại Đà Lạt, chuyên viết kịch cho Đài phát thanh Ngự lâm quân, rồi về Sài Gòn dạy Lý - Hóa cho các trường tư.
Năm 1959 - 1975, ông làm Chủ biên Nhà xuất bản Huyền Trân, và làm Chủ bút tuần báo Thiếu nhi (1971-1975) do nhà sách Khai Trí xuất bản. Ngoài ra, ông còn cộng tác với các báo Tân phong, Văn, Bách khoa, Văn học, Đông phương,...
Sau năm 1975, ông tiếp tục dạy Lý - Hóa ở trường Hưng Đạo cho tới năm 1979 thì vượt biển qua Thái Lan. Sau đó, định cư tại California (Hoa Kỳ) từ năm 1980. Ở đây, ông viết văn, theo học ngành điện toán, rồi làm chuyên viên trong lãnh vực này cho đến năm 1998 thì nghỉ hưu.
Hiện ông sống ở Santa Ana, California. Vợ ông là Đỗ Phương Khanh, cũng là một nhà văn, nhà báo.
Tác phẩm.-
Theo thống kê chưa đầy đủ, số tác phẩm của Nhật Tiến đã in, gồm:
Truyện dài:
• Những người áo trắng (Huyền Trân, 1959)
• Những vì sao lạc (Phượng giang, 1960)
• Thềm hoang (Đời nay, 1961 - Giải thưởng Văn chương Toàn quốc 1962)
• Mây hoàng hôn (Phượng giang, 1962)
• Người kéo màn (tiểu thuyết kịch, Huyền Trân, 1962)
• Ánh sáng công viên (?, 1963)
• Chuyện Bé Phượng (Đông phương, 1964)
• Giấc ngủ chập chờn (Đông phương, 1967)
• Vách đá cheo leo (Đông phương, 1965)
Truyện ngắn:
• Giọt lệ đen (Huyền Trân, 1968)
• Tặng phẩm của dòng sông (Huyền Trân, 1972)
• Tiếng kèn (Văn học, Hoa Kỳ, 1982)
• Một thời đã qua (tủ sách Cành Nam, 1985)
• Cánh cửa (Thời văn, California, 1990)
• Quê nhà Quê người ( viết chung với Nhật Tuấn. NXB Văn học, 1994 )
Truyện thiếu nhi:
• Đóa hồng gai (Tuổi hoa, Sài Gòn, 1970)
• Lá chúc thư (Huyền Trân, 1971)
• Đường lên núi Thiên Mã (Huyền Trân, 1972)
Các thể loại khác:
• Chim hót trong lồng (nhật ký, Huyền Trân, 1966)
• Tay ngọc (bút ký, Huyền trân, 1973)
• Thuở mơ làm văn sĩ (Huyền trân, 1973)
• Thân phận dư thừa ( dịch The Unwanted của Kiên Nguyễn )
• Hành trình chữ nghĩa ( Huyền Trân, 2012 )
• Nhà giáo một thời nhếch nhác ( Huyền Trân, 2012 )
• Những sự thật không thể chối bỏ ( Huyền Trân, 2012 )
( Theo Wikipedia )
GIỚI THIỆU TÁC PHẨM.-
Tôn sư trọng đạo là truyền thống của người Việt Nam. Hai chữ Nhà Giáo từ ngàn xưa đã là danh xưng cao quý dành cho “lương sư hưng quốc” - những người đầy đủ phẩm chất đạo đức, có tâm huyết có hoài bão theo đuổi ngành sư phạm, tác phong tư cách của họ chính là khuôn vàng thước ngọc, để rèn luyện thanh thiếu niên thành người hữu ích theo châm ngôn “Tiên Học Lễ Hậu Học Văn.” Nhà giáo có thẩm quyền và tự do, trong việc giảng dạy hay đánh giá học sinh của họ. Thế nhưng dưới ngòi bút của nhà văn Nhật Tiến, có một thời ở Việt Nam (và hình như cả bây giờ cũng vậy), Thầy Giáo, Cô Giáo bị đối xử như một người “thợ dạy,” nghèo vật chất, bị nhiều áp lực trong công việc, thiếu tự do, không có thực quyền trong lãnh vực chuyên môn. Họ bỗng trở thành những người “nhếch nhác.” Sự tôn nghiêm và tinh thần mẫn tiệp phong phú dường như bị bóp nghẹt, bị biến dạng, bị triệt tiêu. Màu đen từ thực tế cuộc sống đã biến đổi nhà giáo trở thành những “nhân vật bi hài” đáng buồn, như lời nhạc “chế” của trò Tửu:
“Từ ngày giải phóng vô đây Thầy bán nhà lầu. Từ ngày giải phóng vô đây Thầy bán xe hơi. Lâu lâu Thầy bán Honda. Lâu lâu Thầy bán giầy da. Lâu lâu Thầy bán cái quần xì… Bài hát ấy tuy là giễu nhưng thật đâu có sai. Tôi thì không có nhà lầu, xe hơi, Honda để bán, nhưng đồ đạc trong nhà thì cứ lần lượt đội nón ra đi. Không bán đồ đạc thì lấy tiền đâu đi chợ.”
Cơm-gạo-áo-tiền! Vật giá đắt đỏ! Áp lực nghề nghiệp trầm trọng! Thường xuyên căng thẳng! Vì phải đối phó với đoàn kiểm tra của ban giám hiệu, đoàn thanh tra của phòng-sở-bộ giáo dục, vì những chỉ tiêu và những danh hiệu vừa hồng vừa chuyên cần đạt được! Ngần ấy điều khiến nhà giáo đuối sức, cảm thấy chơi vơi trước sứ mạng “vì lợi ích trăm năm trồng người.” Lòng tự trọng khiến họ dù bị dồn ép vào bước đường cùng, vẫn can trường giữ đúng câu đói cho sạch rách cho thơm, “chẳng lẽ bây giờ lại đi ra chợ trời, tay cầm mớ quần áo cũ, miệng rao “mua đi… mua đi… rẻ rồi… rẻ rồi…” [1] Nếu không may gặp người mua là học trò cò ke bớt một thêm hai, thầy giáo hay cô giáo chỉ đành “…vất mẹ nó áo đi, bỏ của chạy lấy người, chớ ở đó mà bớt !” [1]
Bán đồ đạc lấy tiền đong gạo không phải là cảnh đời riêng của nhà văn Nhật Tiến, mà là thực trạng của hầu hết những người giảng dạy dưới mái trường xã hội chủ nghĩa sau năm 1975. Là chứng nhân nhìn thấy “một thời đểu cáng đã lên ngôi,” nhà văn Nhật Tiến ngậm ngùi chia sẻ:“Khi thời thế thay đổi, nhất lại là sự thay đổi ý thức hệ này qua ý thức hệ khác, thì hầu như mọi vốn liếng tinh thần của nhà giáo tưởng sẽ tồn tại lâu dài với những chuẩn mực vốn đã trở thành truyền thống lâu đời, thì nay đã hoàn toàn đảo lộn, bị tróc gốc đến độ như tôi đã có cảm giác rằng mình kiêm nhiệm cùng một lúc cả hai vai trò: vừa là thầy giảng dạy, vừa là tên học trò cứ bị nhà trường uốn nắn thường xuyên từ tác phong, cử chỉ cho đến lời ăn tiếng nói... Nhưng trải qua 4 năm trời trầy trật dưới một mái nhà trường XHCN tôi phát giác ra rằng ở đây người ta không những không trang bị điều gì tốt đẹp thêm cho nhận thức của nhà giáo, mà tệ hơn lại còn không cho phép các thầy cô được làm trọn vẹn vai trò của một nhà giáo đúng nghĩa.”
Có lẽ không còn cảnh tượng nào “nhếch nhác” cho bằng cảnh tượng này: Đang dạy về đề tài Thấu Kính của môn Quang Học, thầy Nhật Tiến nghe gọi tên mình trên loa phóng thanh lên văn phòng nhận nhu yếu phẩm - “phần thưởng” của chế độ dành cho công nhân viên chức. Ông vẫn tiếp tục bài giảng, nhưng một nữ đồng nghiệp đã xách xâu cá đến lớp đưa cho ông, chuyện bình thường như cân đường hộp sữa! Ông cảm thán:
“Khi cô giáo đi khỏi rồi, tôi mệt mỏi tay cầm xâu cá chân bước lên bục giảng. Đột nhiên cả lũ học trò cùng phá lên cười, xen vào đó tôi còn nghe thấy cả những tiếng vỗ tay nữa. Tôi đột nhiên biến thành một thứ diễn viên hề đang ra mắt khán giả trên sân khấu. Vào cái giây phút này bài giảng Quang Học về Thấu Kính chẳng có liên hệ gì tới xâu cá tôi cầm trên tay. Tôi có cảm giác như mình vừa bị đẩy tuột từ vai trò một thầy giáo nghiêm chỉnh, xuống vai trò của anh đứng bán xâu cá ngay ở giữa chợ trời! Còn bọn học trò thì chắc chẳng nghĩ ngợi gì xâu xa hay dè bỉu gì về cái chuyện ấy đâu. Chắc chúng nó chỉ thấy vui vui khi thấy ông Thầy đang đứng trên bục mà tay lại cầm xâu cá, một hình ảnh trái khoáy so với dáng vẻ nghiêm chỉnh của thầy mọi ngày. Có lẽ trong cả cuộc đời lấm lem cùng bụi phấn, cả Thầy lẫn trò chúng tôi chưa bao giờ lại bị nhập vai trong một pha như thế này trên bục giảng và trong lớp học.”
Nhà văn Nhật Tiến tên thật là Bùi Nhật Tiến sinh ngày 24 tháng 8 năm 1936 tại Hà Nội, hiện nay cư trú ở tiểu bang California, Hoa Kỳ. Ông bắt đầu sự nghiệp văn chương từ thập niên 1950, có những tác phẩm nổi tiếng dành cho người lớn và thanh thiếu niên, như: “Thềm Hoang (1961), Những Người Áo Trắng (1959), Những Vì Sao Lạc (1960), Mây Hoàng Hôn (1962), Vách Đá Cheo Leo (1965), Chim Hót Trong Lồng (1966), Đường Lên Núi Thiên Mã (1972)….,” đặc biệt “Thềm Hoang” được Giải Thưởng Văn Chương Toàn Quốc Miền Nam Việt Nam năm 1962. Ông là chủ nhiệm của nhà xuất bản Huyền Trân, là chủ bút của Tạp Chí Thiếu Nhi, được mệnh danh là cây bút thiên về hiện thực xã hội, cây bút viết cho tuổi thơ bất hạnh, và là “nhà văn vẫn đứng ngoài nắng.”. Cho dẫu đứng trong nắng hay ngoài nắng, những gì nhìn thấy và những gì xảy ra suốt thời gian giảng dạy dưới chế độ cộng sản, đã được nhà văn Nhật Tiến ký gửi vào“Nhà Giáo - Một Thời Nhếch Nhác (2012)” - tác phẩm ghi chép chân thực về giai đoạn biến động của nền giáo dục, về số phận nghiệt ngã của giới giáo chức tại Miền Nam Việt Nam sau ngày 30-04-1975.
Con đường xưa đã đi qua/ ngùi trông quá khứ sơn hà cánh chung! Gần bốn mươi năm rồi, mà sao vẫn “thấm thía câu thơ nhại theo Kiều của Nguyễn Du: Bắt phanh trần phải phanh trần. Cho may-ô mới được phần may-ô.”. Những ai đã sống trong thời đại khốc liệt này, đặc biệt là quý thầy cô, nhất định sẽ nhận ra hình ảnh của chính họ, khi đọc “Nhà Giáo - Một Thời Nhếch Nhác.”
Hoàng Nhất Phương
THƯ NGỎ CỦA NGƯỜI ĐỌC GỬI TÁC GIẢ:
Kính thưa ông,
Trung thành với chủ trương của Thư viện Audio Book DĐHM là bảo tồn và quảng bá rộng rãi những văn phẩm hay & có giá trị. Cũng theo đó, nhằm đáp ứng nguyện vọng của các độc giả muốn nhìn lại bức tranh u ám, nhếch nhác của nền giáo dục VN sau năm 1975 mà tác hại lâu dài của nó là tạo nên tình trạng đạo lý suy đồi trong cả gia đình lẫn ngoài xã hội ngày nay. Chúng tôi đã mạnh dạn cho chuyển thể hồi ký “ Nhà giáo, một thời nhếch nhác “ của ông sang Audio Book.
Kính mong vì lợi ích mà tác phẩm mang lại cho mọi người trong nước cũng như cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Xin tác giả lượng thứ cho sự đường đột của chúng tôi khi thực hiện Audio Book này lúc chưa có văn bản cho phép chính thức của ông.
Chân thành cảm tạ,
Trân trọng.
Hiền Dũng
( Thành viên Audio Book DĐHM )
LINK MEDIAFIRE ( NHÀ GIÁO MỘT THỜI NHẾCH NHÁC ).-
- Tập 01: http://www.mediafire.com/download/550kap60fygz6yp/Hoi+ky+01+nha+giao+01.mp3
- Tập 02: http://www.mediafire.com/download/d2pa692yvz426so/Hoi+ky+01+nha+giao+02.mp3
- Tập 03: http://www.mediafire.com/download/zo1e2hn55nhqv7k/Hoi+ky+01+nha+giao+03.mp3
- Tập 04: http://www.mediafire.com/download/vb008zscl8826ac/Hoi+ky+01+nha+giao+04.mp3
- Tập 05: http://www.mediafire.com/download/1a86ygmfgud50if/Hoi+ky+01+nha+giao+05.mp3
- Tập 06: http://www.mediafire.com/download/jndryb9gfo73vfr/Hoi+ky+01+nha+giao+06.mp3
- Tập 07: http://www.mediafire.com/download/8r9eklkuh4pzz5j/Hoi+ky+01+nha+giao+07.mp3
- Tập 08: http://www.mediafire.com/download/zax2a73p1c3efq6/Hoi+ky+01+nha+giao+08.mp3
- Tập 09: http://www.mediafire.com/download/py6a2isbucvhuip/Hoi+ky+01+nha+giao+09.mp3
- Tập 10: http://www.mediafire.com/download/4b91afbuju565rz/Hoi+ky+01+nha+giao+10.mp3
- Tập 11: http://www.mediafire.com/download/r9n88pzb2h9dzyu/Hoi+ky+01+nha+giao+11.mp3
- Tập 12: http://www.mediafire.com/download/ia4my87vxp9jgeg/Hoi+ky+01+nha+giao+12.mp3
- Tập 13: http://www.mediafire.com/download/0dzyyji12glzkmt/Hoi+ky+01+nha+giao+13.mp3
- Tập 14: http://www.mediafire.com/download/96rb6c6ot92a9rm/Hoi+ky+01+nha+giao+14.mp3
- Tập 15end: http://www.mediafire.com/download/9eej9wropjlwl74/Hoi+ky+01+nha+giao+15.mp3
*** THE END ***