Xin moi
https://www.mediafire.com/folder/6md3fn ... UONG_PHONG
Tác giả bài thơ nổi tiếng "Hoa sữa" và "Làng quan họ quê tôi" được Thế Duy và Nguyễn Trọng Tạo phổ nhạc vừa trình làng tiểu thuyết "Cuồng phong". Tác phẩm này được Nguyễn Phan Hách ấp ủ từ lâu với mong muốn là tác phẩm để đời của cả chặng đường lao động văn chương miệt mài của ông.
Image
Sau 10 năm viết đi sửa lại, cuốn tiểu thuyết đồ sộ dày tới hơn 700 trang cuối cùng đã được xuất bản. 'Cuồng phong' là câu chuyện về lịch sử Việt Nam thế kỷ 20 dữ dội và chói sáng được kể qua chuyện đời của một dòng tộc.
Cuồng phong kể về một gia tộc bốn thế hệ. Thế hệ thứ nhất: Cụ Cả Cồ, người nông dân với lòng yêu nước bản năng, chống cường quyền, đã tham gia khởi nghĩa chống Pháp. Thế hệ thứ hai: ông Nghè Nguyễn Đức Nguyên thoát ly giáo lý Khổng Mạnh nghìn đời, khao khát Duy Tân, dựng xây đất nước độc lập. Thế hệ thứ ba có sự phân chia trận tuyến. Một bên vẫn bám vào ngoại bang, tiếp tục quyền lợi thống trị của mình (người anh cả Đức Vĩnh); và một bên là chiến sĩ cách mạng, kháng chiến để giành độc lập thống nhất đất nước (người em Đức Hàm, và mở rộng ra nhân vật liên quan: Vũ Hùng). Thế hệ thứ tư: Đức Trung, mở rộng ra nhân vật liên quan: Viết Thiều, cũng nối tiếp trong dòng chảy kháng chiến đó. Ngày thắng lợi, họ bước vào cuộc sống đời thường, với những khát vọng đời thường của kỷ nguyên “văn minh vật chất” lấn át. Và “bị kịch số phận” đã diễn ra cho những kẻ không có bản lĩnh.
Cơn bão cuộc đời trong tiểu thuyết "Cuồng phong"
Tiểu thuyết "Cuồng phong" như bức tranh hoành tráng bao quát không gian, thời gian, lịch sử. Bước vào bức tranh ấy, muốn không bị lạc lối phải bước từ đầu, đi đến đâu đánh dấu đến đấy, nhập hồn mình vào đấy mới thấy thú, như khám phá được cái thực - chân dung lịch sử, gương mặt thời gian...
Tôi đã về làng Mão điền quê của nhà thơ - nhà văn Nguyễn Phan Hách, hy vọng mường tượng ra Thạch gia trang… uy nghi cổ kính, tìm lại chút hương thời gian, tìm dấu tích của cơn cuồng phong đã xô đẩy, cuốn trôi số phận những con người của một gia tộc trải bốn đời sóng gió. Trước mắt tôi, ngôi nhà thờ họ vẫn uy nghi, mái ngói rêu in, bức hoành phi, câu đối nét chữ chưa mờ phai, giếng thơi trước cửa nheo mắt nhìn tôi. Tất cả như biết nói. Ao sen nói bằng hương, không gian nói bằng tĩnh lặng, chính không gian tĩnh lặng - ngôn ngữ không lời giúp hồn tôi thoát ra khỏi trang sách, thoát ra ngoài tiểu thuyết "Cuồng phong", đứng ở thế kỷ XXI nhìn về quá khứ.
Ngàn Nhã Sơn buổi sáng đầu hè rừng cây hoang dại và con suối trong vắt từ góc khuất của bức tranh hiện lên mối tình bản năng hoang dã của Cả Cồ - khởi nguồn của một gia tộc. Hồn rừng núi và hồn suối nhập vào Cả Cồ, sinh và dưỡng Cả Cồ. Thể chất của Cả Cồ mạnh mẽ hồn nhiên như tự nhiên. Nhân vật Cả Cồ được tạo nên bằng bàn tay tự nhiên, không cầu kì như trời sinh ra thế!
Cả Cồ là nhân vật khởi nguồn từ anh nông dân chống cướp, bảo vệ thôn làng, trở thành lãnh binh chống Pháp lừng danh. Dòng máu kiêu hùng khởi nguồn cho dòng họ kiêu hùng và dòng họ ấy có cả chất văn lược kiêm ưu của ông đồ Ngạn.
Khí chất của Cả Cồ ẩn tàng trong nhân vật Nguyễn Đức Nguyên, Nguyễn Đức Vĩnh, Đức Hàm và cả Trung, Lữ, Hải Yến. Các nhân vật cùng đứng trong bầu trời chung, bức tranh chung của lịch sử. Cùng một dòng máu họ tộc nhưng tính cách số phận khác nhau song cùng chịu trận cuồng phong phiêu dạt, chìm nổi trong lịch sử thời gian. Lịch sử của dòng họ như trận thế bàn cờ, như đạo trời có bĩ thái thịnh suy "Ông Đức Nguyên tù Côn Đảo thì cứ tù, con trai ông là Nguyễn Đức Vĩnh vẫn cứ về làm quan phụ mẫu Thuận An". Người anh thích làm quan cho yên thân và yên bình gia tộc, người em Đức Hàm say vì lý tưởng.
Những con tốt, con xe, con pháo trên bàn cờ đều có bước đi khác nhau nhưng vẫn ở trên bàn cờ ấy. Hùng là con tốt đã qua sông "Giắt cái triện - biểu tượng của chính quyền phong kiến vào cạp quần" trở thành Hùm Xám đánh Pháp lừng danh, nhưng Hùm Xám vẫn ở trong bàn cờ. Giữa bàn cờ là dòng sông ngăn cách đôi bờ, dòng sông ấy thấm đượm máu thời gian, nhưng con tốt qua sông rồi không thể quay về!
"Cuồng phong" bùng phát từ sự kiện 19-8 năm 1945 và Hà Nội năm 1946. Tiếng súng vọng đến Thạch gia trang năm 1947 và trận cuồng phong ấy đưa cuộc đời của Đức Vĩnh đi tu, vào Sài Gòn làm quan ngụy, đưa Hùng trở thành Hùm Xám lừng danh đất Tam Thiên Mẫu. Nhưng hãy lắng nghe tiếng nói của con người lịch sử - lắng nghe cuộc trò chuyện đêm tân hôn của Hùng và Viên: "Nếu Việt Minh thua chắc không thể có đám cưới này. Thú thực, anh chiến đấu không mệt mỏi ngoài cái lý tưởng chung vì nước vì dân, còn chính là phải thắng để lấy được em, nước với dân ở trên cao còn em thì luôn ở trước mắt thôi thúc anh, không có em chắc anh không thành Hùm Xám tướng quân được".
Tâm của "Cuồng phong" là những ngày tổng tiến công cuối tháng 4 năm 1975.
Nguyễn Phan Hách: Một số trang tôi viết giống "sex dân gian"
- Có lẽ đây là cuốn sách quan trọng nhất của tôi. Tôi đã ấp ủ nó trong nhiều năm nhưng do công việc hàng ngày quá bận rộn ở NXB Hội Nhà văn, nên gần đây, nhất là sau khi về hưu, tôi mới tập trung dồn sức hoàn thành nó trong vài tháng. Những tình tiết truyện được hình dung sẵn trong đầu từ lâu, nhưng đã được ủ men, có cơ hội là đến ngày cất rượu.
* Tại sao ông lại đặt tên là Cuồng phong?
- Hiện thực xã hội Việt Nam thế kỷ 20 là một hiện thực dữ dội. Trang sử tột đỉnh đau thương và tột đỉnh kiêu hãnh tự hào. Tôi nghĩ sứ mệnh của tiểu thuyết là ghi lại những ảnh hình đã qua. Hiện thực Việt Nam là một nguồn nguyên liệu vô giá, bất tận cho tiểu thuyết. Tôi muốn tác phẩm của mình miêu tả được những biến thiên bão táp của đất nước qua góc độ nào đấy. Qua câu chuyện một gia tộc với bốn thế hệ (và những người liên quan), qua số phận những con người vật vã trong cơn cuồng phong, tôi mon men đến chủ đề mà tôi thích. Và tôi nghĩ là ít ra nó cũng có ích, không bị lạc hậu qua thời gian, và như “đồ cổ” càng qua nhiều năm tháng càng quý.
* Câu chuyện trải dài trong nhiều thập kỷ, vậy làm cách nào thể hiện?
- Tôi dùng phương pháp “dọi đèn pha”. Dọi vào chỗ nào, chỗ ấy sáng lên, hiện hình. Các điểm sáng liên kết lại với nhau tạo nên câu chuyện. Còn các chỗ khác “chìm trong tối”, bỏ qua, không nhất thiết phải kể “có đầu có đuôi”, các mắt xích liên tục với nhau.
* Phải công nhận cuốn sách của ông đọc “chạy trang”. Các sự kiện đầy ắp, nhiều kiến thức cuộc sống và tri thức sách vở. Ông có một giọng văn thanh thoát, sinh động, hóm hỉnh làm người ta bật cười (ví dụ đoạn tả cuộc tình Phó Cối - Gái Nhỡ; Phó cối trước tòa, đoạn tả tù binh đi lao động v.v…) Đúng là nhà thơ khi viết văn xuôi, rất chau chuốt câu chữ?
- Xin cảm ơn phóng viên đã có “lời khen”. Đúng là tôi để công đến việc phấn đấu làm cho Tiếng Việt đẹp và hay hơn. Tôi đã chia sẻ kinh nghiệm ấy qua cuốn Những đoạn văn hay giành cho học sinh tiểu học của tôi mà NXB Giáo dục cũng vừa in xong trong dịp này.
* Trong Cuồng Phong ông có một số trang khá “nóng bỏng”. Vậy quan điểm của ông về vấn đề này trong văn chương như thế nào?
- Khi làm xuất bản, tôi gặp khó xử. Khi kí giấy phép cho in cuốn Rừng Na Uy (sách dịch của Nhật Bản) trong này nhiều trang sex. Nhưng cả thế giới đều khen Rừng Na Uy, vậy ta "tiết hạnh khả phong” đến đâu mà nhất định không phổ biến. Khó nghĩ thật. Cuối cùng Rừng Na Uy vẫn cứ được in, vì tôi nghĩ nếu sex chỉ là phương tiện chứ không phải là mục đích của văn học thì có thể chấp nhận được. Nhưng cũng phải có mức độ liều lượng. Đến cuốn Hạt cơ bản (sách dịch của Pháp) sex nặng thì tôi chịu kiên quyết không đứng tên “chịu trách nhiệm xuất bản” cuốn này (sau đó nó vẫn được in ở NXB khác).
Một số trang sex của tôi giống như sex dân gian, giống như trong thơ Hồ Xuân Hương thôi. Không nặng. Nhưng tôi nghĩ sex là một vấn đề có “tính chất cơ bản” của cuộc sống. Muốn miêu tả chân thực hiện thực cuộc sống mà lại tránh né nó hoàn toàn thì làm sao “chân thực triệt để” được. Vấn đề đặt ra là không được dùng nó để câu khách rẻ tiền, hay khiêu dâm độc hại trong văn chương. Chỉ được phép dùng nó có liều lượng cho mục đích phục vụ ý nghĩa chân chính của văn chương.
Người đọc có lẽ đã… nhẵn mặt tôi!
* Cái tên Nguyễn Phan Hách đã gắn liền với hàng ngàn hàng vạn ấn phẩm xuất bản, ông có nhớ bao nhiêu cuốn sách đã đề tên ông là người chịu trách nhiệm xuất bản hoặc biên tập?
- Mười năm làm Giám đốc NXB Hội Nhà văn tôi không thể nhớ nổi mình đã đứng tên chịu trách nhiệm xuất bản bao nhiêu cuốn sách nữa. Mỗi năm chỗ bọn tôi làm từ 500 đến 700 đầu sách. Vị chi trong vòng 10 năm tôi có lẽ đứng tên trong xi nhê không dưới năm ngàn lần. Còn cả việc biên tập có khi lên đến hàng vạn cuốn. Bây giờ thống kê lại cũng thấy "ngợp". Không nghĩ mình đã làm được chừng ấy tác phẩm. Người đọc có lẽ đã nhẵn mặt tôi, phát chán... ( cười )
* Quá quen mặt với sách, trong thời gian làm xuất bản, việc viết lách của ông có bị ảnh hưởng hay không? Đến nay khi trở lại với công việc viết lách, ông có còn thói quen tự “kiểm duyệt” mình?
- Có chứ, bệnh nghề nghiệp mãn tính mất rồi. Kinh nghiệm làm biên tập khiến tôi tiết chế mình nhiều. Mình biết việc gì mình có thể viết, việc gì chưa nên phản ánh trong tác phẩm. Đôi khi ranh giới của những vấn đề tế nhị rất mong manh, không đề cập đến thì thiếu thiếu mà quá tay một chút là hỏng ngay. Anh nhà văn lúc này cũng tương tự anh đầu bếp thôi, phải cho gia vị đủ liều lượng. Giả dụ như chuyện sex, mình phải đề cập sao cho khéo bởi nếu quay lưng với sex thì mất đi hương vị mà "đánh đu" với sex thì sẽ trở thành thứ câu khách rẻ tiền ngay... Chẳng biết kinh nghiệm làm xuất bản của mình là hay hay dở, nhưng mà tạng của mình nó cứ phải như thế.
* Ông nghĩ gì về việc xuất bản sách văn học thời nay (so với giai đoạn trước khi ông còn đương nhiệm)?
- Thời nay ra sách dễ dàng lắm. Chỉ cần có tiền mươi triệu cộng với chất lượng tàm tạm thì tác giả có thể tự in sách cho mình rồi tặng bạn bè. Nói vậy thôi chứ bây giờ văn hóa đọc đang bị các phương tiện nghe nhìn cạnh tranh ghê gớm. Các bạn trẻ rõ ràng sẽ thích bỏ tiền mua vé vào rạp xem phim hơn là mua một tập tiểu thuyết. Cũng chẳng thể trách giới trẻ quay lưng với văn học được. Bởi vì bây giờ sách tuy nhiều nhưng sách hay thì hiếm lắm. Sách văn học nước ngoài thì còn khả dĩ chứ văn học trong nước thì tìm một cuốn tiểu thuyết đọc được không phải chuyện dễ. Tiểu thuyết là thể loại vua của văn học. Nhưng bây giờ mấy ai còn mặn mà nữa. Người viết hờ hững. Độc giả quay lưng cũng là tất yếu. Bỏ công sức cả năm trời viết xong cuốn sách nhuận bút giỏi lắm cũng được hơn mươi triệu, tức là khoảng 10% giá bìa. Trong khi đó cá đầu nậu có khi nhận đến 50% chiết khấu. Mà sách hễ bán được là y như rằng có sách lậu...
Cuồng Phong đã có những trang viết rất sinh động về sai sót trong Cải cách ruộng đất, về bất cập trong Hợp tác hoá nông nghiệp, về sự chuyển sang chế độ dân chủ của Liên Xô, theo tôi hoàn toàn đúng định hướng văn nghệ. Hiệu quả nghệ thuật đến đâu chưa biết, nhưng nó hoàn toàn hợp với lôgic tâm lý nhân vật. Có chứng kiến sự đổ vỡ ấy của Liên Xô, các nhân vật Đức Trung, Viết Thiều mới có các diễn biến tâm lý rẽ ngoặt tiếp theo, và một khi không có bản lĩnh đã dẫn đến bi kịch. Có người nói: Sao kết chuyện buồn thế. Nhưng thử hỏi: Có bao giờ người ta thấy một tác phẩm thực sự văn học mà chuyện đời cứ vui hơn hớn, kết cục đại đoàn viên, toàn ngợi ca là ngợi ca… không. Văn học miêu tả cuộc đời này, các số phận con người có hạnh phúc, có đau khổ dù dưới bất cứ chế độ nào.
Các nhân vật của Cuồng phong cũng có các số phận éo le, nhiều biến động giữa cuộc đời. Họ là những con người chân thực, lý tưởng trong suốt vào đời, dũng cảm kiên cường theo lý tưởng. Nhưng khi thế giới bước sang giai đoạn “văn minh vật chất” lấn át, họ là thực thể “sinh vật” với đầy đủ khát vọng đời thường, nên đã thay đổi. Không phải tất cả như thế. Nhưng ở đây Nguyễn Phan Hách miêu tả một loại người đã thiếu bản lĩnh như thế, nên mới có các kết cục buồn ở cuối sách. Âu cũng là chức năng cảnh báo của văn học.
Cuồng phong có một văn phong đẹp, mạnh lạc khúc chiết, gợi cảm. Nhiều chương trình “dòng ý thức” khá sắc sảo. Nhiều trang trữ tình thấm đậm. Và đặc biệt nhiều trang “u mua” hóm hỉnh (đoạn tả cuộc tình Phó Cối – Gái Nhỡ, phiên toà Thu Huệ xử bị cáo Phó Cối…). Lác đác ở đâu cũng có những câu văn đọc lên bật cười. Những câu văn đôi khi cứ toát lên cái ý ngỡ như “bông phèng”, chẳng có gì quan trọng cả, nhưng đằng sau tiếng cười là giọt lệ. Và đọc Cuồng phong sẽ thấy rõ ràng những điều đó.
Chọn cách kết cấu “rọi đèn pha”, "Cuồng phong" được kể lấp loáng nhưng sinh động như một cuốn phim sử thi hoành tráng. Những khoảng sáng cận cảnh xen giữa những vùng mờ nhòe mênh mông của lịch sử được tái hiện chân thực như cuộc sống qua những trường đoạn mang màu sắc điện ảnh. Và trên hết sự thật lịch sử được tôn trọng một cách tuyệt đối.
Nguyễn Phan Hách không tránh né bất kì một vấn đề nào, kể cả những vấn đề vẫn được xem là nhạy cảm. Những hiện thực tăm tối và ánh sáng le lói của các phong trào yêu nước đầu thế kỷ. Những khoảng tối tiềm tàng ánh sáng của những thân phận. Những u uẩn của thời cải cách ruộng đất. Số phận của những người phía bên kia chiến tuyến. Những cựa quậy, quẫy đạp đau thương của đêm dài trước đổi mới hay mặt trái của cơ chế thị trường. Tất cả những gì được xem là phức tạp hay nhạy cảm đều được tác giả soi rọi đèn pha vào đó để miêu tả và lý giải nó một cách thấu đáo.
Câu chuyện mê hoặc và lôi cuốn với một văn phong trong sáng và bay bổng khiến cho cuốn sách đồ sộ 704 trang như một cơn gió lớn ào ào thổi vào người đọc, không thể nào dừng lại được.
đem dìa lẹ lẹ 
