Chuyện Ban Mai - Đào Thị Thanh Tuyền

[vnguyencong]

Chuyện ban mai

Truyện ngắn của Đào Thị Thanh Tuyền

Vàng lên quá má!

- Lên nhiêu con?

- Qua mức mười lăm năm!

- Hôm bữa con bán bao nhiêu?

- Có mười bốn năm!

- Trời, lỗ mất mấy triệu... Mà mày cũng hấp tấp quá!

- Ai biết trước hả má. Tính ra cũng không lỗ vì hồi mua không tới giá đó, nhưng giờ nếu nó không hạ thì lỗ to!

- Má thấy con tội quá! Mày chẳng có số kinh doanh buôn bán gì ráo. Có mấy đồng gởi ngân hàng, sợ vàng lên chuyển qua vàng, vừa chuyển xong vàng hạ, chờ cả năm giá nhích lên chút xíu, chuyển lại qua tiền thì giá vàng lên vù vù...

- Cũng tính kiếm lời chút đỉnh, ai dè đâu! Mấy đứa bạn con có mấy cây vàng làm cái mửng này mà lời bộn đó má. Đâu như mình ló đâu thua đó.

- Thôi kệ con, chờ tiền lời ngân hàng cũng bù lại, chẳng lẽ vàng lên tới mười tám cho mày hổng chưn hổng cẳng? Biết mình không có số làm giàu thì bằng lòng với cái mình có đi con. Thuyền to thì sóng lớn. Mình không có gan đánh bạc đâu con. Một đời đeo bông đeo hoa, một đời ỉa trịn cũng qua một đời. Hôm qua trên tivi có ông thế chấp nhà vay vốn ngân hàng nuôi ba trăm con ba ba. Qua trận lụt, ngủ đêm sáng dậy còn ba con, giơ ba ngón tay, chỉ cái nhà nói nhà còn mà có ý nghĩa gì đâu. Khóc hổ ngươi, cười ra nước mắt! Được nay, mất mai, bôn ba không qua thời vận. À, thằng Xí ngầu vào năm học học tốt không con?

- Năm nay nó được các bạn bầu làm tổ trưởng đó má. Nó phấn khởi lắm, hỏi con, làm tổ trưởng có khó không mẹ, con nói khó lắm, phải gương mẫu, thuộc bài và làm hết bài tập về nhà, có tinh thần trách nhiệm với tập thể, dò bài các bạn, luôn cố gắng nâng cao chất lượng học tập, phong trào thi đua cho tổ và quan trọng là phải biết công minh, không gian dối hay tư lợi...

- Thằng nhỏ có chút mà mày làm như là thủ trưởng cơ quan... Ừ, ráng động viên nó, con trai bỏ lơ không được đâu con!

- Con kèm cặp sát nút đó chớ. Nghĩ có chồng mà chẳng dựa được vào chồng, cái gì cũng mình ên!

- Lại bắt đầu ca cẩm, nó cũng đi làm chớ có ở không đâu.

- Làm cho vui ấy mà!

- Thì cũng có lương...

- Nhiêu đâu má, tháng này đưa con năm trăm!

- Cũng mang tiếng kỹ sư! Thằng Thảnh lái xe rác mà đưa về cho con Mận tháng hai triệu. Thôi kệ nó, coi như nó lo tiền gạo, con chạy tiền chợ. Miễn có gạo là không sợ đói. Mà cái thằng thiệt là... Đang làm sếp, lên cơ quan ngày tám tiếng không làm gì chắp tay sau đít tháng cũng được mấy triệu, kình cãi làm chi bỏ qua cơ quan khác. Qua bên này người ta cũng trọng vọng, tuy là chức không lớn nhưng tháng cũng được vài triệu. Tưởng yên thân lại kình cãi đâm thất nghiệp. Giờ đi dạy xa, nửa đêm, gà gáy vất vả mà tháng chẳng được bao nhiêu.

- Số ổng lận đận kéo mình lôi thôi lếch thếch theo. Người tánh ngang ngang, không thích ai, cương lên là phang tới bến. Chẳng nghĩ gì đến con cái, gia đình, chỉ biết có mình.

- Tánh nó nóng nảy, không chịu luồn cúi ai. Nóng lên mà còn nghĩ được tới vợ con thì không phải nó. Nghĩ cho cùng, sống luồn cúi cũng cực lắm con. Lúc nào cũng dè chừng, ngó lên, nhìn xuống, khúm na, khúm núm. Ở đời, đi thẳng lưng cũng khó ngang như đi lom khom, lúi cúi vậy con. Ăn dễ, ở khó – đã sống là khó! Đời có số con à, không cãi được. Giờ mong sao hai đứa nhỏ biết thương mẹ là con đỡ khổ. Ráng lo cho con Hạt tiêu học xong mấy năm ra trường.

- Thì con cũng mong vậy thôi, cầu cho con Hạt tiêu biết khôn lanh lo cho em, dìu dắt em. Mà nó học cái ngành ngó mông lung quá, không thấy đầu ra...

- Ôi, lo xa chi tới bốn, năm năm nữa. Hôm qua thế này, ngày mai đã khác. Con đường ngày nào mình cũng đi mà năm ngoái năm nay đã thấy quá chừng thay đổi, hết nhà này cất đến nhà kia sửa mặt tiền, hết quán này mở ra đến quán khác đóng lại. Bữa trên tivi có bà đứng chống nạnh chỉ sông Trường Giang nói, hồi xưa bên ni ngó qua bên tê ngút mắt, gọi không nghe, chừ chống cây sào nhảy một phát là qua! Má nhớ hồi thi đại học con ghi ngành điện mà đến khi vào học nhà trường chuyển qua ngành khác, con viết thư về nhà than quá trời, vậy mà cũng xong mấy năm. Ra trường mày lại làm công việc chẳng ăn nhập gì ngành học, rồi cũng nên nhà nên cửa. Thiếu gì người học một đàng làm một nẻo. Lấy phước trời đong con ơi! Mà con cũng đừng cằn nhằn chồng con làm gì. Khôn dại tại trời, tánh nó vậy, biết sao giờ!

- Đi làm với người ta nhịn một chút có sao đâu má. Người biết thương vợ con đâu xử sự như vậy, má!

- Nói gì người biết điều! Đời đâu dễ nhịn con. Nuốt ực xuống cổ đâu có trơn tru. Trăm ngàn cách nuốt, người nuốt vì muốn nhịn, chín bỏ làm mười, người nuốt vì hèn, người nuốt vì muốn được việc có lợi cho mình hay cho ai đó. Tánh chồng con đã vụng lại cục cằn, hồi đó mày thương nó mày không biết sao? Tao đâu có ép gả.

- Thời trẻ ai lường được khó khăn mà mình sẽ gặp, má. Đường dài mới thấy có nhiều dốc cao, vực sâu, mới biết được thế nào là ngựa hay, ai mà có gương thần soi cho thấu mình ra sao mấy chục năm sau? Lên ghềnh xuống bãi vậy mà không rút kinh nghiệm má ơi, dạy người ta mà cục cằn, nóng tính nặng lời cả với học viên. Người ta bỏ tiền ra học, mình có nhiệm vụ truyền đạt kinh nghiệm, người tiếp thu chậm, người tiếp thu nhanh, học viên nào chậm chạp ổng chửi tới bến. Họ bất mãn, phản ánh lại nhà trường thì coi như úp nồi cơm lần nữa.

- Cái thằng thiệt là... Thôi con đừng nghĩ ngợi xa xôi làm gì, coi như nó có việc làm, sáng sáng áo bỏ thùng ra khỏi nhà, mình cũng đỡ bẽ bàng với hàng xóm.

- Bẽ bàng gì má. Thà ổng ở nhà đưa đón, kèm cho thằng Xí ngầu học hành, còn đỡ hơn.

- Mày nói vậy chớ hồi thất nghiệp, nó đỡ đần công việc nhà cho mày thì mày lại than thở đàn ông mà ở nhà rửa chén, nấu cơm... Tao không biết nói sao với mày nữa.

- Cũng có lúc bức bách, xì trét quá mà má.

- Má nói, con bằng lòng với những gì mình có đi! Mày ngó xung quanh có phụ nữ nào không khổ. Thằng Hinh ở xóm má đó, ăn ở nhà chẳng làm gì, con vợ đi làm phụ hồ, khuân vác cả ngày bắt rụng tay, vậy mà về nhà thằng chồng chẳng buồn đỡ giùm chiếc xe đạp, còn bắt con vợ hầu cơm nước, chưa kể mấy chuyện kia, kình cãi miết.

- Chẳng thà người không có ăn học.

- Đừng nói chuyện ăn với học, cậu mày đó chớ ai, bao nhiêu bằng cấp lận lưng vậy mà đối xử với mợ chẳng ra sao, má cứ phải làm công tác hòa giải miết. Trên đời này chưa thấy ai chịu đựng giỏi như mợ. Hay như thằng Đức con dì Năm đó, học xong cái thạc sĩ bên Thái Lan làm như ngon lắm về nhà chảnh chọe với con Châu vợ nó, tội nghiệp con nhỏ cả đời cắm cúi làm lụng nuôi chồng ăn học, quần áo tươm tất phẳng phiu, giờ thằng chồng chảnh lên coi mòi muốn chê vợ già, vợ dốt. Con à, nhịn chồng một chút, chịu thương, chịu khó một chút trời thương mình. Đành hanh với chồng quá, trời đạt lộc bây ơi!

- Má thấy con có hỗn láo với ổng bao giờ đâu, chỉ là ức chế quá thành mặt nặng mày nhẹ...

- Mày không đá thúng, đụng nia, chửi chó mắng mèo là gì. Số hết con ơi, số mày như vậy, chạy trời không khỏi nắng. À, con Hạt tiêu kỳ này chuyển chỗ trọ thấy được không con?

- Được lắm, má. Cách trường chưa tới cây số, phòng ở tiện nghi sạch sẽ, chỉ có điều giá đắt quá!

- Đắt mà cắt nên miếng! Kỳ trước mày hà tiện thuê cho nó chỗ đó đâu có ra sao, cuối cùng phải chuyển nhà.

- Cũng phải cân đối ngân quỹ gia đình chớ má. Tiền nhà, tiền ăn, tiền sinh hoạt gần hết tháng lương của con rồi, cả nhà sống bằng gì?

- Khéo ăn thì no. Ráng gồng chút cho con mình có cái chữ. Má cũng thương con lắm chớ, nhưng má già rồi có làm ra tiền đâu mà giúp con.

- Con cũng buồn lắm, má nuôi con ăn học bao công lao, tốn kém vậy mà giờ chẳng cho má đồng nào để má rộng rãi chi tiêu.

- Đừng bận tâm, con. Còn má tiêu, hết má nhịn, già rồi chẳng có nhu cầu gì nhiều. Miễn tụi bây lo cho con cái lành lặn má mừng. Mày nghĩ nhiều lại đâm trách chồng là không phải đâu con.

- Bão hòa rồi, vô cảm rồi, trách gì nữa mà trách, má. Con giờ chỉ biết cúi mặt cày, nhiều khi chẳng dám ngẩng lên nhìn ai!

- Đừng ngó lên, con. Trèo cao té đau. Ngó xuống để thấy đời bớt khổ, ai cũng khổ hết đó con. Người giàu không khóc chắc? Con cũng đừng than vãn rồi nhằn nhì lây sang mấy đứa nhỏ. Ngậm hột thị, nuốt nỗi buồn cho gia đình êm ấm. Làm mẹ là phải hy sinh! Ông trời đặt để cho người đàn bà trách nhiệm lớn lắm. Ổng cho người phụ nữ có sáu đôi tay vừa mềm mại, vừa dẻo dai, ba đôi mắt để theo con đến tận chân trời góc bể, một vạt áo có thể bọc ba đứa trẻ một lúc, một nụ hôn có thể chữa lành từ vết xước ở đầu gối cho đến một trái tim tan nát.

- Hôm nay má văn vẻ ghê! Má nói vậy bình quyền nam nữ ở đâu, chẳng lẽ người phụ nữ phải khổ đời đời, kiếp kiếp!

- Ai nói phụ nữ sướng? Mình được mở mặt mở mày như thế này sướng gấp triệu lần phụ nữ ở mấy nước cả đời áo thụng, khăn quàng trùm kín... Nghĩ xa xôi làm chi, nhìn gần thôi để thấy còn hạnh phúc. Buổi sáng sớm được đi bộ ra biển, hít thở không khí trong lành như thế này là ngon rồi, khối người giờ phải gò lưng đạp xe kiếm sống... Mấy người bán ở chợ đó, có biết ngày nào thảnh thơi; cả đời cắm mặt xuống cái rổ, trải miếng ni lông ra là bươi như gà bươi thóc... Cái khổ của mình chẳng đáng so với ai đâu con.

- Nói vậy thôi, con cũng chỉ tâm sự với má chớ có than thở với ai. Đôi lúc thấy mình không bằng ai đâm tủi phận.

- Má nói rồi, chẳng có ai toàn vẹn đâu con, ông trời công bằng lắm, được này mất kia. Con tưởng đằng sau mọi vẻ hào nhoáng đều láng lẫy hết chắc? Không dám đâu! Thấy vậy chớ không phải vậy. Tấm huy chương còn có hai mặt nữa là...

- Nhiều lúc nghĩ tới, nghĩ lui thôi cũng tạm được, nhưng nghĩ xa, nghĩ gần cũng buồn!

- Đời ai chẳng buồn, chẳng cô đơn. Như má đây con cái ba bốn đứa mà giờ ở một mình.

- Tại má không chịu ở nhà con hay nhà con Út?

- Làm sao ở được với rể? Chồng mày tánh tình khó chịu. Chồng con Út tuy là thởi lởi nhưng ở với nó cũng nặng gánh cho nó. Rồi còn bàn thờ ba mày nữa, bỏ tội nghiệp lắm con ơi. Má ở nhà má tự do quen rồi, qua nhà bây thành người ở nhờ, má không muốn. Má cũng có nỗi khổ tâm của má.

- Má cứ nghĩ ngợi xa xôi làm gì. Trẻ theo cha già theo con, thóc lúa đâu bồ câu theo đó.

- Giờ tự lo được thì má ráng cho nhẹ gánh con cháu, mai mốt gượng không nổi nữa thì tụi mày gánh. Nghĩ cho cùng, sống già có sung sướng gì đâu con. Hồi trẻ làm ra tiền không dám ăn, dám tiêu, dành hết cho con, đến già dễ thở một chút thì đổ trăm thứ bệnh, có nhiêu tiền để uống thuốc, đi bác sĩ; kiêng hết thứ này đến thứ khác, thèm cũng không dám ăn sợ bệnh làm khổ con cái. Ba mày đi trước vậy mà sướng, má ở lại nơm nớp con cháu khổ. Ngày nào má cũng dậy sớm thắp nhang, cầu xin ơn trên ban cho tụi con làm ăn xuôi chèo mát mái; xong má ráng làm vài động tác thể dục rồi đi bộ hai, ba cây số cho có sức khỏe.

- Mình đi thật sớm mà giờ nắng lên rồi. Mỗi ngày từ biển về tới chợ lại ca bài ca không biết mua gì, ăn gì. Hôm nay má thích ăn gì để con mua...

- Má còn thức ăn hôm qua con Út mua bỏ trong tủ lạnh, chút nữa má ghé mua ít bột bánh canh chiều nấu nồi bánh canh chờ thằng Xí ngầu và con bé Bang đi học về ghé ăn cho vui. Con thấy không, hồi đầu cấp hai thằng Xí ngầu và con bé Bang được chuyển về học trường gần nhà, tụi mày chê trường làng, con Út đòi chạy trường ngon cho con bé Bang, may mà má cản, giờ hai đứa nhỏ đi bộ đi học chẳng phải đưa, tan học về ghé nhà bà ngoại chơi, ăn chút gì đó rồi về, chẳng phải đón... Trường học mát mẻ, yên tĩnh, thầy cô giáo lại tận tâm. Tụi mày cứ thích làm sang, con cái phải học trường xịn. Quy luật rồi, trường xịn thì phải chi xộp! Giờ nhẹ gánh đâu chỉ có khâu đưa đón. Thôi, con đi chợ đi, má rẽ qua kia mua gói bắp hầm rồi về.

- Dạ, má về, con chào má. Mai má qua rủ con đi bộ sớm hơn hôm nay một chút nhen má...