Tác Giả: Cao Tiến Lê
Sự tức giận, lòng tự ái đôi lúc giúp người nào đó vượt qua khó khăn và có thể thành công theo ý muốn, song vin vào tức giận để đạt mọi mục đích suốt cuộc đời quả là rất khó. Nhưng ở trong trường hợp Bùi Phu lại thành đạt liên tục và bắt đầu cũng từ sự tức giận. Chỉ khác ở chỗ không phải tức giận bạn bè, hàng xóm láng giềng, cơ quan Nhà nước, mà tức giận gia đình, cụ thể là tức giận người bố đẻ của anh ta.
Chuyện là thế này, bố của Phu là người chuyên về tướng số, đoán khá chính xác về hậu vận và tương lai. Khi Phu ra đời, ông xem mặt con rồi lắc đầu: Thằng này mai sau chẳng làm nên tích sự gì. Người nhẳng, mặt choắt, cằm nhọn, tướng chuột, mà lại chuột kẹp. Bởi vậy ông đặt tên con là Phu. Bạn bè thân thiết hỏi rằng, ông muốn sau này nó trở thành trượng phu quân tử chăng? Ông cười nói nước đôi, trượng phu cũng được mà nông phu cũng được…
Chuyện sâu xa, ý nghĩa về tên mình lẽ ra Phu không biết, nhưng một lần bố Phu uống rượu vào rồi ngà ngà say, lại gặp lúc hai bố con ông già ăn mày khua gậy bước vào cổng, Phu không những chẳng cho gì còn quát tháo đuổi đi. Bố Phu chạy ra, rút trong túi áo lấy mấy đồng tặng bố con lão ăn mày, nói lời xin lỗi,rồi quay vào mắng Phu: "Đời mày rồi chẳng ra gì đâu con ạ. Không mắng ai lại mắng kẻ cùng đường. Mày có biết vì sao tao đặt tên mày là Phu không? Tầm nhìn của mày quá hạn hẹp. Chỉ phù thịnh chứ không phù suy, chẳng đạt được anh hùng hảo hán, chẳng nhà cao cửa rộng, đời mày chỉ là phu phen tạp dịch. Phu - tên mày mang ý nghĩa như thế. Không phải tao đặt tên cho mày đâu, mà trời đặt. Trời đã định cho số phận mày, cứ thế mà cam chịu".
Phu giận bố từ đó. Phu cứ tưởng là bố tin cậy vào tương lai của mình sẽ thành đạt là sẽ trượng phu, quân tử. Đâu ngờ… Giận nhưng im lặng. Phu quyết vượt qua cái tên bố đặt, vượt qua cái gọi là trời định. Phu nổi máu gà chọi muốn đốt cháy giai đoạn liền xung phong vào bộ đội với ý nghĩa "Nhất xanh cỏ, nhì đỏ ngực". Phải cầm súng xông lên biết "lách" để không chết mà vẫn lập chiến công.
Trong thời gian huấn luyện, những buổi học chính trị, nghe những tấm gương dũng cảm chiến đấu, hy sinh Phu cũng hơi hoảng. Nhưng biết làm cách nào, phải nghĩ…
Sau ba tháng tân binh, Phu được bổ sung về trung đoàn X. Trung đoàn trưởng đang có ý định xây dựng Trung đoàn thành đơn vị mạnh toàn diện, muốn thế phải xây dựng từ cơ sở, nhiều đại đội mạnh, đánh chắc, thắng chắc, ông trực tiếp xem hình dáng khuôn mặt từng chiến sĩ rồi chọn người rắn rỏi bổ sung cho đơn vị chủ công. Đến lượt Phu ông hơi rùng mình, thằng cha này tướng mạo kỳ cục, trực tiếp chiến đấu sẽ đào ngũ hoặc bỏ chạy đầu hàng địch, vào làm văn phòng cũng khó vì khuôn mặt hắn ta đọng nhiều nét giảo hoạt, lừa thầy phản bạn… Vậy đưa vào đơn vị nào nhỉ? Ông hỏi tên, rồi ông lẩm nhẩm: Âu cũng là số trời… Phu! Chế độ ta không có phu phen tạp dịch. Nhưng khác tên gọi, khác ý nghĩa chính trị thôi, chứ thực ra sự việc chỉ có vậy. Ông bảo quân lực chuyển cậu ta về đại đội vận tải.
Gọi là phía sau nhưng đại đội vận tải vô cùng cực nhọc mang vác lương thực, đạn dược lên tuyến trên, cáng thương binh, liệt sĩ lúc quay ra. ác liệt nhất là nhận những trận bom, trận pháo tới tấp khi chúng phát hiện được đường hướng ta tấn công. Phu chán ngán với nhiệm vụ, đang nghĩ cách làm thế nào đào ngũ cho hợp lý. Tự gây ra vết thương, tự bắn vào chân, vào tay. Không dám, sợ lắm. Phu ngồi, hai mắt nhăm nhắm nghĩ vẩn vơ. Tiến lên cũng chết, bỏ chạy sẽ vô cùng nhục nhã. Bỗng một loạt pháo tầm xa bắn tới chặn đường. Phu tối sầm mặt mũi. Đời thế là hết. Anh em đi trước quay lại tìm Phu. May quá Phu không bị mảnh đạn nào nhưng một tảng đá văng tới đã làm Phu gãy ống chân phải.
Điều trị ở hậu phương xong, khám thương tật. Không đủ điều kiện trở lại chiến trường, Phu xin tiếp tục vào đại học. ở trường Phu như anh hùng, là thương binh, hưởng lương, được bầu làm lớp trưởng, rồi được kết nạp Đảng. Ra trường, Phu được một công ty tại Hà Nội xoè tay đón nhận, bổ nhiệm luôn chức kế toán trưởng, không bao lâu phó giám đốc rồi uỷ viên Hội đồng nhân dân thành phố. Từ phó giám đốc công ty nhảy lên làm phó giám đốc sở… Nhăm nhe chức giám đốc.
Cạnh nhà Phu có anh chàng tên là Xiếc, rất lễ độ, mỗi lần thấy Phu xuống xe hay lên xe là nhanh miệng: "Em chào sếp ạ!".
Phu nghĩ bụng, không hiểu thằng cha này làm gì mà suốt ngày liệng xe máy từ vùng này đến vùng nọ. Sau tìm hiểu mới biết Xiếc làm nghề buôn đất, mà cũng không buôn những mảnh lớn, chỉ mua những mảnh khoảng từ năm đến mười mét vuông, hắn không mua đất màu đất tốt, chỉ chọn mua những mảnh đất sỏi đá, bụi rậm, gai góc, hoặc những lùm tre hoang giữa đồng. Loại đất ấy thường là giá rất rẻ, có người mua cho là mừng. Hắn thuê thợ chặt hết tre hoặc phát quang bụi rậm, san mảnh đất bằng phẳng vuông vức, trồng bạch đàn, phi lao bao quanh.
Có lần Phu hỏi Xiếc: "Cậu mua những mảnh đất con con ấy để làm gì?". Phải mua to bán lớn mới làm nên sự nghiệp. Xiếc khúm núm: Xin sếp hiểu cho: "Mèo nhỏ bắt chuột con". à mà này sếp ạ. Cuộc đời con bò dù có béo tốt mấy cũng không để đến nơi vua chúa ở. Chỉ khi bị giết, có miếng thịt cho vua chúa ăn. Nhưng nếu nó bị lột da, da nó được bọc thành mặt trống, đánh vang cả triều đình. Chức tước quyền lực như sếp mới thu tóm được hàng trăm mét đất vào lòng bàn tay.
Phu lạnh người: Thằng này định ám chỉ gì. Ghê gớm thật, nó theo dõi mình ư? Nhưng nó nắm từ nguồn nào, ở giai đoạn nào, vụ việc nào? Yên Phụ, Hàng Gai, Tràng Tiền hay Tây Hồ…
Hồi còn làm phó giám đốc công ty Phu đã cử đàn em đến xui ông Vũ viết đơn đòi lại mảnh đất cho công ty thuê từ năm 1964 để mở cửa hàng. Mảnh đất ấy cũng không phải của ông Vũ, mà từ năm 1951 ông Vũ xin phép mượn của Nhà nước. Trong văn bản chánh tổng Quảng Bá đã ghi: Cho ông Vũ thuê mảnh đất tám mươi mét vuông, chỉ được làm nhà lợp toóc-xi, không được xây dựng kiên cố; khi Nhà nước đòi phải trả. Ông Vũ không ở, mà dựng thành nhà tạm rồi cho ba gia đình khác thuê.
Công ty phải tìm chỗ chuyển ba gia đình để có điều kiện mở cửa hàng. Ngày trước nơi đó rất hoang vu, xung quanh là vùng trũng, cây xấu hổ, cây bơm bớp mọc vô tội vạ, sau cơn mưa tiếng cóc nhái, ễnh ương thi nhau gào thét, chưa ai để ý đến giá trị mảnh đất. Chị em bán hàng, ngày ngày thay nhau quét rác, phát hoang tôn tạo, từ tám mươi tư mét vuông, mấy chục năm sau mở rộng thành hơn bốn trăm mét vuông.
Kinh tế thị trường mở rộng, giá đất lên cao, Phu nhận được đơn ông Vũ, liền trao đổi với giám đốc. Giám đốc giao cho Phu trực tiếp giải quyết. Phu bàn với gia đình ông Vũ, (lúc này ông Vũ đã chết) là trả hai trăm mét phần đất chị em tôn tạo nên. Còn hơn hai trăm mét nữa cho công ty tiếp tục thuê, thời hạn đến hết năm 2000.
Lấy được hai trăm mét đất, con cháu ông Vũ bán liền cho công ty trách nhiệm hữu hạn A. Họ xây thành ngôi nhà kiên cố còn Phu với khoản tiền lót tay đủ mua 50 mét đất sát với Hồ Tây. Cùng lúc Phu được đề bạt lên phó giám đốc sở, không qua chức giám đốc công ty. Đến năm 2000 con cháu ông Vũ viết đơn đòi tiếp hơn hai trăm mét đất, theo hợp đồng thuê, Phu đã ký. Thời điểm này giá đất ở đó lên hai mươi hai cây vàng một mét. Công ty báo cáo lên sở. Thay mặt sở, Phu ký lệnh cho công ty phải trả. Vậy là hơn bốn trăm mét vuông của Nhà nước đã rơi trót lọt vào tay tư nhân - sau một thời gian tên Diệc được gia đình ông Vũ uỷ thác, chạy đi chạy lại cửa sau với Phu với một số người có chức quyền ở cấp cao hơn Phu.
Hay là thằng Xiếc biết chuyện một trăm mét đất của công ty? Khi chuyển lên phó giám đốc sở, Phu đã đề nghị công ty nhượng cho mảnh đất một trăm mét vuông, với giá nội bộ.
Giám đốc công ty cũ nghỉ hưu, Phu đồng ý để bà Dần lên thay thế nhưng với vị trí là phó giám đốc phụ trách, chưa quyền giám đốc với lý do là phải thử thách ít lâu. Điều thử thách đầu tiên là yêu cầu bà Dần ký giấy bán cho Phu một trăm mét đất theo giá nội bộ. Bà Dần không đồng ý, trả lời rằng, lộc Nhà nước mỗi người hưởng một ít, anh lấy tám mươi mét thôi còn hai mươi mét nữa nhường đồng chí giám đốc vừa về hưu.
Phu tức giận, tạo sức ép nhiều mặt khác, mỗi tuần hai ba lần cử thanh tra xuống, hoặc gọi phó giám đốc phụ trách lên báo cáo. Rồi trong tuần phải họp cán bộ chủ chốt để bầu thêm hai phó giám đốc trong đó có người là em kết nghĩa của Phu, đang làm trưởng phòng tổ chức của công ty. Nhận được công văn vào cuối giờ làm việc, đứa em kết nghĩa vẫn phóng xe gần mười ki-lô-mét đội mưa xuống nhà bà Dần, đưa công văn và bàn chuyện sáng hôm sau mời cán bộ chủ chốt họp bỏ phiếu tín nhiệm luôn.
Bà Dần vốn sinh ra trong gia đình cách mạng, tham gia quân đội thời chống Mỹ, tính tình thẳng thắn, năng động, không chịu làm theo ý kiến của phó giám đốc sở, bởi vì đây là doanh nghiệp Nhà nước, mỗi năm chỉ tiêu trên giao doanh thu phải đạt gần hai trăm tỷ, chọn cấp phó cần chọn người đồng lòng đồng tâm vì lợi ích chung, lao vào hoạt động thị trường, chứ không thể chọn những người chỉ ngồi ở văn phòng chỉ tay năm ngón, hưởng lương cao hơn người lao động, kéo bè kết cánh xu nịnh nhau để năm năm lên bốn bậc lương. Bà Dần kiên quyết cải tổ công ty. Những địa điểm nhiều khách nước ngoài đến tham quan, người bán hàng chỗ đó phải biết ngoại ngữ, bà liền cho sáu chị em tại chỗ đi học tiếng Anh. Công ty trả nguyên lương, học xong đạt tiêu chí vẫn về chỗ cũ tiếp tục bán hàng, hoặc nếu không muốn đi học, chị em được quyền chọn những cửa hàng ít tiếp xúc với khách hàng nước ngoài, công ty sẽ chuyển theo ý muốn từng người.
Thế là Phu giật dây cho lớp đàn em kiện bà Dần, cho rằng đánh lừa chị em, học xong chưa chắc đã về chỗ cũ, lúc thì đơn ký rõ tên, lúc nặc danh, trong đó có bàn tay của chủ tịch công đoàn, nấp dưới chiêu bài bảo vệ quyền lợi của người lao động, nhưng thực chất là thúc ép gây áp lực để đánh đổ bà Dần.
Cũng chẳng làm gì được bà Dần.Bởi vì bà công khai tất cả từng việc, từng điểm cụ thể định làm mà mấy chục năm qua công ty đã trì trệ, thao túng lẫn nhau. Vả lại, cấp trên cũng như các cơ quan thuộc sở đã nhìn ra chân tướng của Phu, mà Phu không biết. Phu vẫn chờ đợi sự bổ nhiệm làm giám đốc sở.
Tối đến quây quần bên bàn ăn, gia đình Phu rôm rả với chuyện hàng xóm, khu phố. Vợ Phu nói: Cái lão Xiếc thế mà khôn đáo để, hôm nay vừa bán được mảnh đất năm mét vuông với giá cắt cổ, hơn ba mươi cây vàng một mét.
- Cô nói gì kỳ lạ vậy? Có phải mảnh đất toàn sỏi đá hoang tàn nằm ở phía bên kia đường không. Cô toàn đưa những tin nhảm.
Nghe Phu nói thế, người vợ bực mình: Cái khôn cả đời của anh, không bằng một góc của lão Xiếc. Người chết rất cần nơi sỏi đá để nằm, nó cao ráo sạch sẽ, thoáng mát.
- ừ cô cứ chê đi. Vậy cái nhà này ai gây dựng nên. Phu nhìn sang bố: Ngày xưa bố đã sai rồi. Đặt tên con là Phu, một đời phu phen tạp dịch, con có bao giờ làm phu phen tạp dịch đâu, dưới một người trên vạn người, xe đón xe đưa. Bố hãy thay tên con đi.
Hai đứa con gái lau nhau hỏi: Bố định đổi tên gì nào?
Phu cười ha hả: Không cần đổi tên chỉ cần thêm dấu sắc vào tên cũ thôi.
Đã từ lâu ông bố không nói gì, không phải ông bị điếc, ông phân vân, chẳng lẽ mình đã đặt sai tên con trai ư. Ông cũng mong là mình sai, hy vọng "xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều".
Không lấy trọn được trăm mét đất, chẳng cài được đứa em kết nghĩa vào chức phó giám đốc, xúi bẩy không thành. Giọt nước đã làm tràn ly chính là lúc cấp trên bổ nhiệm một người khác về làm giám đốc sở. Cái chức mà Phu tưởng như mình đã nắm chắc trong lòng bàn tay. Phu bàng hoàng, cơ thể suy sụp hẳn, đầu nhức như búa bổ, ngồi phịch vào ghế, gục mặt xuống bàn, nước mắt chảy ròng ròng. Không! Không! Không chịu gục ngã, phải vượt qua định mệnh, Phu ngẩng đầu rút khăn lau nước mắt. Cứ tưởng là cơn choáng tinh thần, nhưng sao hai thái dương nhức buốt quá. Phu đưa tay lên xoa, sự đau đớn chuyển dần lên đỉnh đầu lan ra phía gáy. Phu gọi lái xe đưa mình về sớm hơn thường ngày.
Cái tin giám đốc sở mới sắp về lan nhanh trong cơ quan, số đông thở phào nhẹ nhõm, khen cấp trên sáng suốt, ít người nhìn thẳng mà liếc liếc mắt lúc đi qua chỗ Phu ngồi.
Vừa xuống xe định đi thẳng vào phòng nằm một lúc, từ đâu lão Xiếc chui ra:
- Chào sếp ạ. Sao hôm nay sếp về sớm thế?
Phu chưa kịp trả lời đã thấy người lao đao, đầu quay như chong chóng, nôn mửa rồi ngã đập mặt vào cây hoa sữa.
Xiếc bế thốc Phu lên xe, bảo lái xe tức tốc đưa vào bệnh viện cấp cứu. Bác sĩ xác định là bị đứt mạch máu não, cần chụp cắt lớp.
Đúng là đứt mạch máu não, cái khó là chưa cầm được máu, máu vẫn chảy. Phải có liều thuốc đặc trị, nhưng đắt tiền lắm.
- Anh là người nhà à? Bác sĩ hỏi Xiếc. Xiếc gật đầu.
- Nhà anh có khá giả không?
- Bác sĩ đừng ngại. Có thuốc gì quý nhất cứ tiêm không sợ tốn kém, chốc nữa tôi mang tiền tới.
- Vậy anh ký vào đây.
- Xiếc cầm bút ký tên mình, phía cuối chữ C vút cao như đá quả bóng lên trời.
Phu vẫn hôn mê. Xiếc nhảy ta-xi về báo cho gia đình Phu biết. Ông bố đã già nghe tin miệng lẩm nhẩm: Tưởng là nó vượt qua được số phận. Còn vợ Phu và hai con gái rối tinh rối mù cả lên, cầm thứ này nhặt thứ kia nhét vội vào túi xách kéo nhau vào bệnh viện.
Đột nhiên Phu bừng tỉnh, không biết mình đang ở đâu, định ngồi dậy, nhưng bác sĩ yêu cầu nằm bất động. Đứt mạch máu não mà tỉnh táo trở lại, nói được là trường hợp hiếm gặp nhưng cũng là mối đe doạ lớn đến tính mạng. Bác sĩ yêu cầu chỉ người vợ ở trực, còn tất cả không ai được vào, phải bảo đảm cho người bệnh yên tĩnh. Phu nhấc tai trái lên không được, nhấc chân phải lên không xong. Đúng là đứt mạch máu não rồi. Sự sống chỉ còn gang tấc. Tuy nằm bất động nhưng đầu óc Phu vẫn suy nghĩ rất nhiều, muốn dừng không dừng được. Nghĩ nhiều nhất là sắp xếp cho cái chết đã cận kề. Rồi đây khi mình chết sẽ đặt ở đâu. Văn Điển ư? ở đó ba năm là phải chuyển mộ, lên Thanh Tước thì xa quá. Nhà toàn đàn bà con gái, đi lại vất vả, mà vất vả rồi chúng nó cũng quên, cũng bỏ mình luôn. Bạn bè ư? Cuối cùng điểm lại chẳng thấy thằng nào tin cậy. "Triệu người thân khi từ trần chẳng có ai đưa". Phu nghĩ đến Xiếc, nhờ Xiếc mua cho mảnh đất gần gần.
Như linh tính và cũng là chuyện Xiếc đang chờ đợi. Xiếc ghé vào thăm Phu. Phu khoát tay bảo vợ ra ngoài rồi nêu vấn đề. Xiếc nói:
- Anh thật là người có lòng tốt, bệnh nặng thế mà vẫn nghĩ đến thuận lợi về sau cho vợ con. Nhưng anh lo trước mọi việc như vậy cũng phải.
- Anh định bán cho tôi chỗ nào?
- Chỗ trước kia là lùm tre nơi xe anh vẫn chạy qua.
Phu nhắm mắt gật gật đầu nói:
- Tình nghĩa láng giềng là việc khác. Ta cần sòng phẳng giá cả. Anh định bao nhiêu?
- Tôi nói thật, giá thấp để anh có thể chịu được. Mỗi mét ba mươi cây vàng. Chỗ ấy mười mét vị chi là ba trăm cây.
Như mũi kim chạy suốt xương sống, nhói vào tim óc, Phu định bật ngồi dậy, nhưng không còn sức lực, mắt trừng trừng nhìn Xiếc:
- Anh đặt cái giá cao hơn vàng.
- Vàng có nghĩa lý gì nữa đối với người sắp chết. Tôi đã mất bao nhiêu công sức chặt tre, đào gốc, tôn tạo nền đất bằng phẳng, mưa lụt hàng tháng nước không thể ngấm vào quan tài, chưa kể hai hàng phi lao bạch đàn gió thổi rì rào. Nằm ở đó chẳng khác gì nằm trên thiên đường. Anh nên nhớ đã có dăm sáu giám đốc khoẻ mạnh, đánh ten-nít suốt buổi, chơi gái như điên, đi ô tô đến xem mảnh đất ấy, xin đặt cọc tiền trước. Tôi chẳng chịu, chờ giá đất cao hơn nữa. Cái gì cũng phát triển chỉ có đất là không. Vả lại mỗi năm tôi chỉ thắng vài ba quả thế thôi. Còn anh, anh thắng từng ngày, từng tháng, thắng cả đời, âu cũng là sự phân phối công bằng của trời đất.
Ngẫm nghĩ một lúc rồi Phu nói:
- Hay là thế này. Tôi chỉ còn mảnh đất tám mươi mét vuông, công ty phân phối theo giá nội bộ, tôi đổi ngang cho anh.
Xiếc cười:
- Anh không hiểu tôi, và không hiểu xã hội rồi. Tôi chuyên đi buôn đất, nhưng cũng chỉ buôn loại đất làm nghĩa trang và loại nghĩa trang chỉ dành cho một người nằm. Còn tám mươi mét của anh tôi cũng đến tận nơi xem, làm sao bằng giá mười mét đất của tôi. Mỗi mét chỗ ấy chỉ đáng giá một cây.
Phu nằm im, cảm thấy như nước chảy ro ro trong đầu. Xiếc cũng ngồi im không dám nói thêm sợ Phu bị sốc đứt mạch não lần nữa là mất cả chì lẫn chài. Mất miếng mồi lớn lâu nay Xiếc đang dày công bố trí, theo dõi.
Cuối cùng hai bên thống nhất đổi đất cho nhau, giá tám mươi mét của Phu là ba cây một mét. Tính được hai trăm bốn mươi cây.
Phu nói:
- Còn thiếu sáu mươi cây nữa, tôi sẽ bảo nhà tôi rút tiền ở các cổ phần cộng với khoản tiền bè bạn, cơ quan phúng viếng khi tôi chết sẽ đủ trả cho anh.
- Này, cụ nhà đặt tên cho anh chưa chính xác đâu, tôi nghĩ phải thêm dấu sắc nữa. Anh giàu sang, phú quý như thế nào, đất đai còn bao nhiêu mảnh, tôi có mù đâu mà không biết. Tính tôi thích dứt điểm. Quỹ thời gian đã cạn kiệt mà anh còn che giấu, còn khôn ngoan. Việc gì cần giải quyết ngay, thì nên giải quyết. Anh còn mảnh đất năm mươi mét vuông ở Tây Hồ…
Phu ối lên một tiếng giọng ngắt quãng nói như nức nở:
- Chỗ nào của tôi anh cũng biết, tôi có cái gì anh cũng nắm được.
Xiếc cười:
- Tôi chỉ biết về đất thôi. Là nghề, là nghiệp, là kiếp sống, nên tôi hiểu rất rõ về đất. Còn vàng bạc kim cương anh có bao nhiêu, đe nẹt, nịnh trên, ép dưới tạo đường dây lãnh đạo thế nào tôi chẳng quan tâm.
Không muốn nghe quá khứ của mình, hay vì quá chán nản, Phu thở dài khoát tay:
- Anh về làm ngay giấy tờ hai mảnh đất, chiều nay đưa vào tôi ký.
Cuối chiều Xiếc vào, mang theo đầy đủ giấy tờ, luồn tay theo lưng nâng Phu ngồi dậy. Phu đọc lướt quay giấy bán hai mảnh đất của mình bằng vi tính sạch sẽ rõ ràng rồi ký tên. Riêng mảnh mười mét Phu dừng lại hỏi:
- Sao anh chỉ đề hai cây một mét?
- à, trốn thuế mà anh và cũng để cho người đời khỏi xì xào, hơn nữa còn phải chạy cửa này cửa nọ, phong bì phong bao mới hoàn chỉnh được giấy tờ.
Xiếc cho các giấy tờ vào cặp, khoá số, luồn tay qua lưng đỡ Phu nằm xuống.
Xiếc đi rồi, Phu quay mặt vào tường, nằm bất động, suốt cả tuần không ăn tý cháo tý sữa nào, lúc tỉnh lúc mê, phải chuyền huyết thanh… Đau, thật là đau. Cả đời mình bon chen nơi này, lừa dối, mưu kế nơi kia để làm nên giàu có, để vượt qua cái mà bố gọi là định mệnh. Những văn bằng, chức tước như chiếc đòn gánh nặng nề đặt lên vai, cuối cùng theo nghĩa khác cũng chỉ là thứ phu phen tạp dịch, mình làm cho thằng khác hưởng. Tức giận mà không nói ra, không làm gì được. Tay chân liệt. Nghĩ thế máu trong người như sôi lên, tim nhức nhối Phu quơ quơ tay như muốn cướp lại những gì đã mất. Bác sĩ trực phải tiêm loại thuốc giá cực cao, rồi mời người nhà, mời đại diện cơ quan tới, ông lắc lắc đầu. Khả năng cứu sống chỉ hai mươi phần trăm, gia đình và cơ quan cần lo trước khi điều không hay xảy ra.
Cơ quan phân công người viết điếu văn, đọc điếu văn, chuẩn bị tin buồn phát trên đài, trên báo. Gia đình thuê đào huyệt ở chỗ mười mét đất. Đúng là chỗ thoáng mát, cao ráo, nhưng dưới mặt đất rễ tre chằng chịt, có chỗ măng đang nhú. Cuốc, thuổng, dao, xẻng huy động hai ca, đào chặt suốt hai ngày mới có được cái huyệt đúng tiêu chuẩn.
Mọi việc chuẩn bị xong xuôi nhưng không thực hiện được vì Phu tỉnh lại. Ai cũng tưởng trước khi chết người bệnh dồn hết sinh lực bừng sáng nói lời trăn trối. Trường hợp Phu hơi khác, Phu tỉnh táo cả tuần cả tháng, đầu óc minh mẫn. Bác sĩ chụp cắt lớp lần nữa rồi bảo gia đình đưa về nhà. Vết đứt trong não đã làm liệt vĩnh viễn một chân một tay, nằm đây cũng không có hướng phát triển, vợ con phải chạy ra chạy vào tốn kém đủ thứ.
Xe bệnh viện đưa Phu về nhà, nằm tầng một, giường đầy đủ các loại đệm chứa nước cho da thịt khỏi bị lở loét. Hai đứa con gái và vợ không quen phục vụ bằng cơ bắp còn phải công tác và học hành. Tìm mãi mới thuê được người giúp việc. Mời các nhà châm cứu nổi tiếng đến nhà, nghe tin thầy lang giỏi ở tận Cao Bằng, Lạng Sơn, Lai Châu cũng cho người lên tận nơi mua thuốc. Thế giới vừa phát minh thuốc gì cũng gọi điện nhờ bạn bè tìm kiếm hộ, không ngại tốn kém, nhanh chóng gửi về bằng đường xách tay hoặc nhập lậu.
Bệnh không thuyên giảm cũng không tăng lên. Muốn vào toa lét phải người bế, lâu lâu phải có người giúp sức trở lưng. Chỉ đầu óc là sáng suốt, thường là cáu gắt mắng mỏ vợ con, người giúp việc.
Phu sống như thế một năm, hai năm, rồi ba năm, trọng lượng tăng vùn vụt, lại không thể chịu đói. Đô la vàng bạc, kim cương đội nón ra đi. Vợ con không thổ lộ, không phàn nàn nhưng nhìn bữa ăn nhìn đồ đạc mua sắm trong gia đình, nhìn những khuôn mặt đăm chiêu, Phu biết.
Cái huyệt đào sẵn ngoài cánh đồng ở mảnh đất mười mét vuông, lá phi lao, bạch đàn rụng lấp gần đầy, nơi trú ẩn cho cóc nhái, chuột rắn rết vào những lần mưa ngập. Cái kiểu này mình chưa biết bao giờ chết, mà đã chết chôn chỗ nào cũng được. Chẳng phiền hà ai. Chỉ lọ tro con con gửi vào chùa nào cũng được. Nghĩ thế Phu nhắn tin bảo Xiếc đến có việc cần nhờ.
Xiếc vui vẻ:
- Quan anh độ này trông hồng hào lắm. Có gì xin quan anh chỉ bảo.
- Tôi nhờ anh tí việc. Gia đình đến nay quả là túng thiếu. Anh có thể mua lại cho tôi mảnh đất mười mét vuông ấy không.
Xiếc giãy nảy:
- ấy chết, đã đào huyệt để chôn người nay lại chuyển sang người khác là kiêng lắm, rất dễ trùng tang.
- Chỗ thoáng mát và đẹp thế, làm sao trùng tang được. Địa lợi ắt hẳn nhân hoà.
- Vậy khi chết anh định yên nghỉ ở đâu?
- Hoả táng! Chỗ đang sống chẳng yên ổn, lo gì chỗ nằm khi chết.
- Thôi được. Bây giờ chưa thể bán cho ai. Anh cần tiền tôi mua cho tôi vậy. Trời có hại cũng đúng thằng tôi, đừng hại người khác. Nhưng giá đất bây giờ khác.
- Là bao nhiêu?
- Tôi mua lại một mét vuông là một cây rưỡi.
- Như vậy là chỉ được mười lăm cây. Tôi mua ba trăm cây mà bán chỉ mười lăm cây? Trời ơi! Sao anh bắt chẹt, anh tàn ác thế!
- Tôi cũng không bắt chẹt, không tàn ác gì đối với anh. Anh cũng chẳng mua bán gì cả. Chính anh, cả cuộc đời đã dùng quyền lực mưu trá bắt chẹt nơi này nơi nọ, làm khổ làm hại biết bao nhiêu người. Anh chỉ dùng ba tấc lưỡi. Vả lại một miếng khi đói bằng một gói khi no.
- Sao đời tôi lại khổ thế này. Quyền lực gì đâu. Cũng chỉ là thứ phu phen tạp dịch. Sắp chết rồi cũng chẳng thanh thản chút nào. Lắm người hại tôi quá.
- Nếu phu phen tạp dịch mà tấm lòng trong sáng lúc chết vẫn thanh thản. Trời nhìn thấu hết tất cả. Người hại cũng không bằng trời hại.
Xiếc nói. Phu không thèm nghe tiếp, quay mặt vào tường, nước mắt vẫn chảy đầm đìa.
Xiếc lẳng lặng đi ra, qua cánh đồng có mười mét đất đã đào huyệt sẵn, lá bạch đàn, lá phi lao vẫn rì rào theo gió thổi. Xiếc nghĩ mười mét đất này trước sau gì rồi cũng thuộc về mình, như giá mình đã định…
HẾT
