Tác giả : Nguyễn Thụy Long
Chương 1
10 giờ đêm, Loan mới về tới bến xe An Đông. Bến xe vẫn còn nhộn nhịp, hắn lần mò vào nhà cho thuế ghế bố. Chị Bảy chủ nhà ngồi thu lu trên chiếc ghế xích đu, người chị khoác một tấm mền, đầu đội khăn len xùm xụp, chị ngồi ngay cửa ra vào. Khi thấy Loan tới, chị ngước lên :
- Về sớm vậy nhỏ ?
Loan toét miệng cười :
- Đi hoài rạc cả người, tôi muốn về nằm ngủ cho yên thân.
Chị Bảy xì một tiếng :
- Hôm nay ăn nói mạnh dạn quá vậy. Bộ có tiền rồi sao ?
Loan lúc lắc túi :
- Thiếu giống, hôm nay ngủ, tôi trả tiền thuê ghế bố cho chị đàng hoàng.
Chị Bảy ngồi đu đưa tấm thân mập tròn trên chiếc ghế :
- Bộ chỉ có hôm nay mày trả tiền tao thôi sao; còn suốt tháng nay tối nào cũng về ngủ coi như "pha" luôn ?
Loan nheo mắt, đôi mắt có hàng lông mi cong vút như mắt một đứa con gái đẹp. Khuôn mặt Loan lại đều đặn, sống mũi cao, hàm rang nhỏ và trắng sát. Loan có cái sắc đẹp của một đứa con gái nhiều hơn là một nam nhi. Mọi người ở bến xe này đều công nhận vậy. Người ta không biết Loan từ đâu lạc loài đến, hình như hắn cũng chẳng có nghề nghiệp gì.
Mấy hôm đầu, Loan có một ít tiền, hắn thuê ghế bố nhà chị Bảy ngủ qua đêm, sáng hôm sau hắn đi sớm.. 11, 12 giờ đêm mới lần mò về. Riết rồi Loan hết tiền. Đêm cuối cùng khi đưa 10 đồng bạc cho chị Bẩy để mướn ghế, hắn rầu rầu nói :
- Không chừng tối nay em không còn ngủ đây nữa.
- Mày đi đâu ?
- Em không muốn đi đâu, nhưng rủi hết tiền rồi.
Chị Bảy nhìn dáng dấp tội nghiệp của Loan, chị cũng thấy thương hại. Chị vén chiếc khăn choàng đầu ra, ngước mặt hỏi lại Loan.
- Mầy hết tiền thật rồi sao ?
Loan không hiểu nổi thái độ của chị Bảy, nhưng nó vẫn đỡ lấy điếu thuốc, ra chỗ cây nhang ở quầy bán thuốc lá lẻ mồi nhờ mang về cho chị Bảy. Chị Bảy hút bập bập đầu điếu thuốc đỏ lừ, chị nhả khói mù mịt. Một lát chị chậm rãi nói :
- Thấy mày cũng thương hại, rủi là tao mắc chuyện buôn bán, gặp ai tao cũng động lòng thương hết thì tao sạt nghiệp.
Loan cương quyết lắc đầu :
- Dạ không, tui chỉ than phiền vậy thôi mà, hết tiền thì ngủ ngoài đường...
Chị Bảy xua tay, đột nhiên đưa điếu thuốc đang hút giở cho Loan, nói :
- Hút đi.
Con mẹ thiệt khó hiểu. Loan nghĩ thầm. Nó cứ đỡ lấy điếu thuốc và hút ngon lành chờ đợi. Ánh chừng Loan hút được ba hơi thuốc, chị Bảy bỗng nói một câu cộc lốc :
- Được !
- Gì vậy ?
Chị Bảy cười khì khì :
- Được, tao cho mày ngủ nhờ, nhưng nhớ dậy sớm dọn dẹp nhà cửa giúp tao, sòng phẳng há mày.
Loan nhoẻn miệng cười.
- Dứt dạt như vậy lại hay, nhưng bắt đầu từ tối mai nghe.
Loan toan bước đi, chị Bảy kêu giật lại :
- Nè cưng, ra biểu !
Loan đứng khựng lại. Chị Bảy nói luôn :
- Nhưng không phải tối nào mày cũng được ngủ nhờ như vậy đâu nghe, khi có tiền là phải thanh toán đó.
- Vậy ra tôi nợ chị sao ?
- Không phải, nghĩa là tối nào có tiền, mày cao hứng thì trả tao tối đó. Mày lại là khách, tao đi mắc mùng và căng ghế bố cho mày, chịu hôn ?
Loan cười :
- Chịu !
Chị Bảy nằm ngửa người lên ghế xích đu :
- Nói vậy chớ sức mấy mà mày trả tao, đời mà, ai lợi dụng được nhau thì cứ lợi dụng.
Bị chạm tự ái, Loan nổi cáu :
- Nè tôi nói thiệt, tôi chưa hề tính chuyện lợi dụng ai hết, chị nói vậy tôi khỏi cần đi. Tôi sẽ ngủ chị nốt đêm nay, mai khỏi ngủ nữa.
Chị Bảy phát cười ré lên :
- Trời đất ơi ! Cô bác coi, thằng nhỏ chưa mở mắt mà nó đòi ngủ tui chớ. Sức mấy mậy.
Biết nói hớ, Loan bẽn lẽn, nói nhỏ :
- Tôi đâu có nói vậy ?
Mấy chị đàn bà ngồi ăn cháo hột vịt muối ngồi quanh đó, vui miệng hỏi tới :
- Vậy mầy nói sao hả Loan ?
Loan càng bối rối, chống chế :
- Tui muốn nói là khi nào tui có tiền thì tui sẽ thuê ghế bố ngủ. Chớ đâu có...
Chị Bảy dí tay vào trán Loan :
- Ừ, nói vậy mới được chớ, coi chừng nói bậy nói bạ gặp ông xã nhà tao đó mậy !
Mấy chị đàn bà ngồi gần đó phát cười lớn, trong khi Loan lủi mất. Một người nói :
- Coi thằng bé dễ thương hết sức.
Chị Bảy chép miệng :
- Nghe đâu nó cũng là con nhà tử tế.
Loan nằm ngửa trên ghế bố, hai tay độn dưới đầu, đỉnh mùng thấp lè tè, nó chỉ cần co đầu gối lên là chạm. Phía bên ngoài mùng muỗi đói kêu vo ve. Xung quanh Loan ghế bố kê la liệt, nhiều cái đã có người nằm, chị Bảy vẫn không ngớt đưa khách vào nhận chỗ.
Mười một giờ đêm đối với bến xe An Đông còn quá sớm. Ngoài lộ tiếng xe cộ còn nỗ rầm rầm. Loan nhắm mắt lại cố dỗ giấc ngủ, nhưng không tài nào ngủ được. Những âm thanh ồn ào chi phối nó. Ngọn đèn điện vàng khè mắc ngay giữa đỉnh mùng Loan, nó khó chịu, nằm úp mặt xuống chiếc gối mỏng nhưng chỉ một lát thế nằm đó lại làm Loan khó chịu. Loan lại đổi lối nằm. Nó thở dài thầm nghĩ, không chừng mình thức trắng đêm mất.
Hai mắt Loan chong chong, ngọi đèn vàng vọt dòi dõi. Loan nhìn rõ trên đỉnh mùng có một con rệp đang bò quanh quẩn. Khung mùng hình chữ nhật đối với con rệp hình như quá lớn, đến độ nó không nhận thức nổi phải bò đến chổ nào thì hết phạm vi cái mùng, nó quanh quẩn mãi ở khoảng trũng của đỉnh mùng. Loan đưa mắt theo dõi con vật nhỏ bé một cách chăm chú. Chuyện đó đối với nơi tạm bợ bẩn thỉu này thường quá. Khách trọ không có quyền khiếu nại, nếu có kẻ ngứa miệng cằn nhằn. Chị Bảy chủ nhà sẽ nhã nhặn trả lời : Dạ thưa ông hay thưa bà, gần đây có một cái bin đinh đầy đủ tiện nghi, ông (hay bà) không vừa lòng nhà ngủ tạm bợ này, nhà cháu sẽ đưa ông tới thuê phòng. Khách trọ đành nín khe. Với hàng chục nhà cho thuê ghế bố ở bến xe An Đông, tối với khách trọ chỉ là một đêm tạm bợ chờ sáng ra xe lên đường. Mọi người đều dễ dãi, dễ dãi đến độ buông thả...
Loan vẫn không ngủ được. Cạnh hắn một người đàn ông ngủ ngáy như cưa gỗ, thỉnh thoảng xặc nước miếng lại ho lên xù xụ, mỗi lần hắn giở mình là lại cằn nhằn. Ở cuối dãy, tiếng một đứa trẻ đột nhiên khóc thét lên, người mẹ phát vào đít nó bồm bộp, chị nghiến răng nghiến lợi chửi con. Ngủ đi tao vặn cổ chết con đĩ mụ nội mày giờ. Đứa bé rấm rức khóc, hình như người mẹ đang ấn * vào miệng nó, đứa bé khóc không ra tiếng, ghế bố chuyển động, nó đang oằn mình. Người mẹ rít lên :
- Ngủ đi, tổ cha mày không ngủ tao bóp mũi chết ngắc ông cố nội nhà bây.
Hình như đứa bé bị đau, nó vùng ra khỏi mẹ phát khóc ré lên. Những người nằm quanh đó choàng thức giấc. Có tiếng đàn bà ra lời :
- Con khóc phải dỗ chớ, bộ nhà chị thuê riêng nhà này sao ?
Tiếng người đàn bà có con đối đáp lại :
- Dỗ hả, nè chị ra mà dỗ đi, đồ con quỉ con yêu ở đâu không hà ?
- Nhà chị ăn nói dễ nghe quá há, con chị hay con tôi. Con nít nó biết gì, có gan thì giết phứt nó đi có ai nói gì đâu. Đồ mẹ bất nhơn.
Có tiếng ném đến bịch một cái xuống ghé bố, đứa nhỏ khóc thét lên, rồi người đàn bà vén mùng xấn xổ đứng dậy. Mụ vấn tóc :
- Con nào ra lời đó, giỏi ra mặt coi ?
Người đàn bà nằm giường gần đó cũng không vừa, mụ cũng tốc mùng dậy, một tay xốc quần :
- Con này đây, đồ bất nhơn, muốn ăn thua có liền đây !
Thấy to tiếng, những người đang ngủ vội bật dậy, nhẩy xuống đất can. Mỗi người một lời thành ra âm thanh hỗn độn. Có người chửi nhoi cả hai bên, rồi khạc nhổ khậm khẹc.
Gã đàn ông nằm chung ở giường mụ đàn bà nhoài người ra túm lấy tay mụ :
- Thôi em, ra lời làm chi, vô ngủ, con họ mà họ không biết thương mình hơi sức đâu thương dùm.
Người đàn bà có con bị hai người giữ tay vẫn xấn xổ :
- Con này khỏi cần ai thương dùm con hết á ! Con tui, tui ghét, giết chết còn được nữa kia.
Chị Bảy đang ngồi ngoài cửa, thấy trong nhà to tiếng nên vội vã chạy vào hỏi :
- Có chuyện gì đó các người ?
Khách trọ lao nhao mỗi kẻ nói một câu, tuy không vỡ lẽ hẳn câu chuyện. Nhưng chị đã biết nguyên nhân sự to tiếng. Chị xua tay :
- Thôi tôi xin các người, to tiếng cảnh sát nghe tiếng họ đến hốt ráo, lại hết ngủ.
Một lát sau không khí trở lại yên lặng, bình thường Loan vẫn không ngủ được, nó thao thức hết giở mình bên này lại xoay bên kia. Xung quanh Loan tiếng ngáy vang rền. Có người mơ ngủ bỗng cười lên sằng sặc. Thỉnh thoảng chị Bảy lại đưa một người khách vào nhận chỗ ngủ. Có khi là một đôi trai gái, họ mướn một chiếc giường trong buồng riêng.
Đêm hình như đã khuya lắm, Loan không biết là đã mấy giờ, nhưng hai mắt Loan vẫn chong chong. Nó nghĩ bụng, chắc vì ly cà phê hồi chiều nên không ngủ được.
Buổi chiều mưa nhỏ hạt, Loan ngồi ở quán cà phê chờ Thiệu, Thiệu là em Loan, cùng cha khác mẹ. Nhưng hai anh em thương nhau vô cùng, Loan bỏ nhà ra đi gần một tháng nay vì không chịu được sự ác độc của bà mẹ ghẻ. Thiệu hiểu điều đó hơn ai hết nên càng thương người anh xấu số. Mỗi tuần lễ, vào chiều thứ bảy, hai anh em lại hẹn gặp nhau tại quán cà phê Tư Hùng cách xa nhà một đường hẻm.
Mưa rả rích suốt từ trưa, khi Loan tới quán Tư Hùng thì người nó đã ướt sũng và lạnh cóng. Lòng bàn tay ướt se lại, tím ngắt. Loan xoa hai bàn tay vào nhau cho đỡ lạnh, gọi một ly cà phê đen nhỏ. Cà phê bốc khói thơm, trên mặt ly váng bơ. Loan xúc đúng hai muỗng đường cho vào ly khuấy đều. Khuôn mặt Loan phản chiếu trong ly cà phe tan ra. Nó nâng ly lên uống từng hớp nhỏ chép chép miệng. Loan chợt nghĩ đến một hơi thuốc. Trong khung cảnh ấm cúng này cũng nên làm một hai điếu thuốc cho lòng đỡ lạnh. Loan móc túi lấy mấy đồng bạc lẻ ra xạp thuốc ngay trước mặt cửa hàng mua bốn điếu Ru-By. Loan hít hơi thuốc vào sâu trong cổ họng, từ từ thở ra đằng mũi, hương vị đậm đà. Loan không còn thấy khó chịu và đăng đắng như mấy hôm đầu.
Phía ngoài đường mưa nhỏ hạt dần, con đường bóng nhẫy. Nhiều người đứng trú mưa ở hàng hiên đã bỏ đi. Thiệu vẫn chưa tới, Loan uống được phân nửa ly cà phê, Loan thấy nóng ruột, chưa bao giờ Thiệu thất hứa. Bốn giờ rưỡi chiều rồi, đã quá giờ hẹn nửa tiếng. Gió ngoài đường lại nổi lên, một cơn mưa thứ nhì sắp ập đến. Giữa lúc đó thì Thiệu choàng áo mưa tất cả chạy vào quán. Nó vuốt những giọt nước bám trên mặt, vắt chiếc áo mưa ướt sũng lên thành ghế đoạn ngồi xuống trước mặt anh :
- Anh chờ em lâu lắm phải không ?
Loan nhìn thẳng vào mặt em :
- Tao tưởng mầy không đến chứ ?
Thiệu cười :
- Bão em cũng đến, em biết anh chờ mà...
Loan nói nhỏ :
- Mày uống gì kêu đi.
- Em uống nước chanh.
- Mưa mà uống nước chanh lạnh chết, cà phê sữa nhá ?
Thiệu lắc đầu :
- Uống cà phê tối về không ngủ được.
- Vậy uống sữa thêm một chút cà phê ?
Thiệu gật đầu. Đôi mắt Thiệu vui vẻ, nó nhìn anh :
- Trông anh tuần này gầy hơn tuần trước.
Thiệu hạ thấp giọng, gương mặt thoáng buồn :
- Hay là anh về nhà đi.
Loan trừng mắt nhìn em :
- Về sao được, vả lại tao không muốn về.
Thiệu nói nhỏ :
- Em biết anh giận mẹ em lắm, nhưng anh vẫn bảo anh không chấp đàn bà kia mà.
Loan chống tay lên cằm, nhìn ra ngoài mưa. Nó an ủi em :
- Nguyên nhân để tao bỏ nhà ra đi, không phải chỉ vì mẹ, tao lớn rồi mày thấy chứ. Mười bảy tuổi tao muốn tự mình tạo lấy đời sống, rồi sau này thiết tưởng cũng chẳng muộn.
Thiệu ngồi cúi mặt :
- Anh kiếm được việc làm chưa ?
Loan lắc đầu :
- Chưa có gì chắc chắn, nhưng tao nghĩ rằng cần nhẫn nại thêm một chút nữa.
Loan hỏi tiếp :
- Chắc mẹ chửi tao dữ lắm hả, nhất là ông bố.
Thiệu im lặng một lát mới trả lời :
- Bố lúc nào mà chả chửi, tối ngày ổng say bét nhè...
Trong một thoáng hình ảnh gia đình cũ hiện ra trong đầu Loan. Những buổi tối ngồi hầu bài thâu canh, tiếng xoa mạt nhược tiếng lè nhè gắt gỏng của bố. Loan hỏi em :
- Hồi này mấy bà bạn của mẹ còn tới đánh tổ tôm không ?
Thiệu cười buồn :
- Vẫn không có gì thay đổi.
Loan dục em uống sữa. Thiệu nâng ly lên thổi phù phù. Hơi nóng bốc lên làm mờ ly thủy tinh. Loan nhìn vào khuôn mặt non ớt của em, nó bỗng cảm thấy thương hại. Loan nhìn những giọt mưa rơi van vát ngoài trời giọng xa vắng :
- Tao có cảm tưởng như đã bỏ nhà đi lâu lắm rồi, chưa biết ngày nào mới về.
Tiếng nói sau cùng của Loan nghe buồn bã. Loan khẽ chớp mắt :
- Tao hy vọng rằng sau này tao khá giả rồi, anh em mình sẽ về ở chung với nhau. Tụi mình sẽ không bao giờ còn xa nhau nữa.
Thiệu cười nhạt :
- Đâu được, anh còn vợ con phải lo nữa chứ...
- Mình sẽ làm một đại gia đình hết sức thương yêu và giúp đỡ nhau.
Tiếng nói của Loan chắc chắn và tin tưởng. Thiệu không muốn cắt ngang niềm hoài vọng của anh. Thiệu biết những giây phút đó đối với anh rất hiếm hoi. Thiệu mỉm cười biểu đồng tình.
Bóng tối bắt đầu xâm nhập chiếc quán nhỏ vắng vẻ. Phía góc bàn sát với cửa có một người đàn ông ngồi uống cà phê, đốm lửa sáng ở đầu điếu thuốc thỉnh thoảng lại rực lên. Chợt thấy thèm thuốc, Loan móc túi lấy một điếu thuốc ra mồi nhờ. Thiệu nhìn anh lờ mờ nhả khói, nó trách nhẹ :
- Bây giờ anh lại bầy đặt hút thuốc nữa.
Loan mỉm cười :
- Tao cần phải biết hết, trải qua hết, có thế mới sống được với đời.
Ngày Loan còn ở nhà, Thiệu đã cảm phục anh, Thiệu coi anh như một thần tượng của mình. Sau khi Loan đi, mỗi tuần lễ gặp lại nhau. Thiệu thấy anh mình lớn hẳn lên, từng trải hẳn lên. Thiệu say sưa nghe anh kể những chuyện lạ trên "bước đường giang hồ". Nhất nhất mọi hành động gì của anh. Thiệu đều cho là phải là hay.
Như chợt nhớ ra, Thiệu cởi nút khuy áo rút từ trong bụng ra một cuốn sổ cỡ trung bình trao cho Loan. Nó nói nhanh :
- Mải nói chuyện quên mất cuốn nhật ký của anh, em kiếm mãi mới thấy đó.
Loan đỡ lấy cuốn sổ, nó giở từng trang, lòng rưng rưng cảm động. Tấm anh của mẹ Loan nằm kẹp ở giữa cuốn sách. Tấm hình đã úa vàng, người đàn bà vấn khăn vành đây mờ mờ. Mẹ Loan đó.
Chợt nhớ đến tấm hình của mẹ, Loan xoay người với tay lên giường lấy cuốn sách. Ánh đèn trong nhà ngủ vàng vọt lọc qua vải mùng làm Loan nhìn không rõ tấm hình. Đôi mắt của mẹ đầy tha thiết. Tuy không nhìn rõ nhưng Loan nhớ từng dấu vết nhỏ trong tấm hình. Xa xôi quá, không còn gì nữa sau khi mẹ Loan mất. Loan nhớ như in hình ảnh buổi chiều cuối đông khi đưa mẹ ra nghĩa trang ở miền Bắc. Những viên đất khô từ bàn tay nhỏ bé của Loan thả rơi xuống huyệt. Cái rét căm căm không làm Loan run rẩy. Loan nhìn ra xa ngoài lộ, con đường tàu điện ở đó, con đường chạy suốt tới Hà Đông. Những hàng cây me trồng dọc theo đường trơ trụi lá. Bầu trời ảm đạm. Hai bố con giắt nhau ra khỏi nghĩa địa, đi bộ đến ô Cầu Giấy. Bố Loan giắt Loan vào một cửa hàng ăn. Ông lầm lì ngồi uống rượu, mặt ông tái lại nhưng hai mắt ngầu đỏ Loan còn nhớ như in những tia máu đỏ chằng chịt trong tròng trắng mắt cha. Trời sẩm tối, hai bố con ngồi trên chiếc xe tay lọc cọc trở về thành phố. Ông nói nhỏ bên tai Loan :
- Con sẽ có một người mẹ khác, cũng hiền như mẹ. Con còn có cả một đứa em kháu khỉnh nữa. Ba phải nói với con trước khi dẫn bà và em về nhà, ba không muốn con thiếu tình thương của mẹ.
Mười năm trời rồi, Loan không được nghe những lời nói thân yêu đó nữa. Tất cả những lời nói của bố nó ngày nào đã đảo ngược hết. Chỉ riêng có Thiệu, Thiệu càng lớn càng dễ thương.
Loan nằm úp mặt xuống gối, sao đêm nay khó ngủ quá thế này. Loan nghe từ ngoài lộ vẳng vào tiếng xe cộ ì ì... Giường bên cạnh có tiếng động, tiếng giở mình. Loan lén đưa mắt nhìn, một bàn tay đàn ông luồn ra khỏi mùng, bàn tay lần sang mép giường bên cạnh, tự động vén mùng lên rồi bò vào, khuỷu tay co lên hạ xuống chạy suốt, cử động.
Giường bên kia có tiếng đàn bà ậm ừ, tiếng giở mình thở dài, rồi im lặng. Một lát sau người đàn ông nhoài mình ra khỏi mùng mặt ghé sát vào mùng bên cạnh. Hắn nghe ngóng một lúc rồi vén mùng nhoài người vào trong. Bỗng một tiếng bốp vang lên, hắn giật bắn người, thụt lại. Có người choàng thức giấc lên tiếng hỏi
- Cái gì đó ?
Không có tiếng trả lời, chị Bảy từ ngoài đi vào, tiếng guốc của chị kéo lê trên sàn lẹt xẹt. Chị lên tiếng :
- Ráng mà chịu ăn đòn, lộn xộn thì cứ xáng bể mặt ra cho tui, tổ mẹ cái giống dê xồm.
Gã đàn ông nằm giường bên cạnh im thin thít, trong ánh sáng mờ mờ rọi qua mùng hắn, Loan thấy hắn giơ tay lên sờ má. Loan mỉm cười xoay người úp mặt vào gối nhắm mắt, nó thấy người mệt mỏi lạ lùng...
Loan mở mắt ra thì trời đã sáng rõ, ghế bố đêm hôm qua đã được dẹp gọn vào một góc nhà. Loan mệt mỏi vô cùng nên còn muốn nằm nán lại thêm chút nữa. Người Loan như muốn dán chặt xuống ghế bố, mọi cử động đối với Loan lúc này đều uể oải.
Chị Bảy đi vào, chị nhìn vào mùng, chị tốc mùng lên :
- Dậy lỏi tì, trời sáng banh mắt ra rồi.
Loan mỉm cười :
- Mệt quá chị !
- Mày làm gì mà mệt.
- Đêm qua khó ngủ quá.
- Làm gì mà khó ngủ ?
Chị cười, nhìn Loan :
- Mày ăn cái tát hồi hôm đó phải không ?
- Đâu có, thằng cha nằm cạnh tui đấy chứ.
Chị Bảy cười khì khì phát nhẹ vào người Loan :
- Thôi dậy đi mày, không thấy cửa hàng bắt đầu buôn bán rồi đó sao ?
Những chiếc ghế bố dẹp gọn, nhà ngủ biến thành một cửa hàng thợ may. Tiếng máy may chạy xành xạch, Loan thấy một vạt nắng chiếu chênh chếch qua cửa kính có vẽ chữ nhà may Toàn Thịnh bằng sơn đỏ ngược. Loan thu xếp quần áo, đồ vặt vãnh, đứng dậy. Chị Bảy vừa dẹp mùng mền vừa nói :
- Mày thấy tao làm ăn đàng hoàng không, mày trả tiền tao là tao hầu mày như khách liền.
Loan lấy trong túi xách tay ra một hộp thuốc đánh răng và cái bàn chải. Nó ra nhà sau rửa mặt. Phòng tắm liền với cầu tiêu nên mùi khai thối dậy lên nồng nặc. Nước đựng ở trong chiếc lu cáu bẩn, tanh ngòm. Loan xúc miệng, đánh răng qua loa, nó vục nước lên rửa mặt, giơ tay áo lên quẹt ngang. Loan thấy người khoan khoái dần, sự mệt mỏi chỉ còn vương lại trong cơ thể nó như một hơi khói, Loan đứng trước tấm kiếng vỡ vặn vẹo người. Những khóp xương dãn ra kêu cụp cụp. Máu bắt đầu chạy đều trong cơ thể Loan làm sắc mặt Loan hồng lên. Loan móc túi quần ở bên trái ra một cái lược nhỏ đưa lên đầu chải, mớ tóc rối bù được vén gọn làm khuôn mặt Loan trở nên rạng rỡ hơn.
Chị Bảy đi vào trong thấy Loan đứng trước kiếng bèn nói :
- Ngắm vuốt gì mà kỹ quá vậy mày ?
Loan quay lại mỉm cười với chị Bảy, nó không trả lời vào câu hỏi :
- Chị đi ngủ chưa ?
Chị Bảy ngáp :
- Mệt thấy mẹ, hôm nào cũng lấy đêm làm ngày tao nản quá rồi, nhưng chót làm nghề này nên phải theo đuổi...
Nắng sớm mai hửng lên chói chang. Ngoài bến xe tấp nập, những chiếc xe hàng bắt đầu khởi hành, tiếng máy xe rú lên, khói từ ống bô phun ra mù mịt. Hành khách tấp nập lên xuống, tiếng gà vịt kêu chí choé như âm thanh trong một khu chợ.
Loan ngồi ở quán cà phê ngay đầu đường, nó ăn một đĩa cơm tấm bì. Đĩa cơm nóng hôi hổi bốc hơi thơm, nó nhai kỹ miếng cơm bùi, ngậy mỡ, hương vị đậm đà của nước mắm pha làm miếng cơm thêm ngọt. Ăn xong đĩa cơm. Loan gọi ly cà phê đen nhỏ, nó hút thuốc lá, lưỡi rát vì hút quá nhiều nên hương vị cà phê bớt ngon. Xung quanh Loan có nhiều người ngồi uống cà phê, phần đông là dân lao động làm ăn làm lũ. Một người đàn ông ngồi co cả hai chân lên chiếc ghế đẩu, đổ cà phê ra đĩa húp xùm xụp. Hắn than phiền vì hồi này chạy xe không kiếm được bao nhiêu, vợ lại đẻ nữa.
Một người đàn ông khác ngồi cạnh đó nhóng cổ lên hỏi :
- Ê vợ anh đẻ con trai hay con gái ?
- Con trai.
- Vậy là may phước rồi.
- May phước cái c.c... Tám đứa rồi, chưa biết chết đói lúc nào. Vợ tao hồi này bịnh hoạn hoài, hết cả buôn bán.
Một chị đàn bà "xí" một tiếng :
- Bởi tại nghèo mà còn ham.
Gã đàn ông cười :
- Ai mà ham, đâu có dè "sơ sơ" vậy mà...
Chị đàn bà há hốc miệng ra cười, mụ co nốt một chân kia lên ghế, luồn những móng tay sơn đỏ chót vào ống quần Mỹ A gãi rột rột :
- Tốt giống dữ.
Gã đàn ông vừa ăn vừa cằn nhằn về thời thế khó khăn. Nắng đã lên cao. Loan trả tiền đứng vậy đi. Nó đi dọc theo đường Đinh Tiên Hoàng lên Sàigon. Loan nhớ đến cái hẹn với Minh. Minh là bạn thân của Loan, nó di cư vào Nam có một mình. Hồi đầu tiên Minh sống trong trại học sinh Phú Thọ, sau này kiếm được tiền Minh xin ra ngoài. Số tiền hàng tháng Minh kiếm được không đáng bao nhiêu, hắn đói thường xuyên. Nhưng Minh can đảm, nó không bao giờ than thở mà chỉ cắn răng chịu đựng, vì thế Loan quý mến Minh. Trước kia hai đứa học chung với nhau, sau này Minh xin được vào trường công, nhưng tình bạn vẫn giữ như cũ. Hôm vừa rồi Minh hứa tìm cho Loan một chỗ dạy học tư gia.
Loan tới nhà Minh vào khoảng 10 giờ sáng. Trời lúc này trở nên oi bức lạ thường. Minh ở sâu tuốt trong một ngõ hẻm bẩn thỉu, căn phòng Minh ở trên một căn gác xép cao lêu đêu như một cái chuồng chim. Trời nắng nóng như một cái lò bánh mì, trời mưa dột tứ tung. Minh thuê căn phòng đó một trăm rưởi, thêm năm chục tiền điện nữa là đúng hai trăm. Con mẹ chủ nhà hạn chế đủ thứ, hai ngày Minh mới được tắm một lần, điện đúng 10 giờ cúp. Vậy mà muốn thức khua hơn để học bài cũng khó. Thắp đèn cày thì mụ la sợ ngủ quên cháy nhà. Cháy nhà tôi thì anh lấy gì mà đền, bán cái xác anh đi liệu có được ba trăm bạc không ? Minh vẫn thường vừa cười vừa kể cho Loan nghe câu đó.
- Sư nó chứ, cái thân tao mà bán không được lấy ba trăm đồng thì khốn nạn quá phải không mày ?
Khi Loan bước vào nhà thì mụ chủ ngồi ở cái ghế xích đu ngay cửa, nhận ra Loan là người thường hay đến chơi, mụ không hỏi nhưng cũng phải nói một câu ra oai :
- Cậu Minh ở trên lầu, lên thì đi nhè nhẹ, chứ cái cầu thang nhà này không chắc chắc lắm đâu. Người gì đâu mà bạn bè rầm rập.
Loan thấy nóng mặt, nhưng nó không nói gì, nó hiểu hoàn cảnh hiện tại của bạn. Loan lẳng lặng đi lên lầu.
Minh đang nằm ở giường, thấy bạn đến. Minh ngồi nhỏm dậy :
- Kệ mẹ nó, con mẹ lắm điều gây với tao hoài.
Loan ngồi xuống bên cạnh :
- Mỗi lần tới với mày tức bỏ mẹ đi ấy.
Minh xua tay :
- Ăn thua mẹ gì, mày thỉnh thoảng mới bị một lần còn tao hàng ngày thì sao ?
Loan hãy còn hậm hực :
- Thuê nhà mà như đi ở nhờ ấy thì ở làm mẹ gì.
- Ơ hay, không ở đây thì thử hỏi rằng ở đâu được hơn, giá rẻ mạt, chịu khổ một chút còn hơn... Tao cố gắng cho qua hết giai đoạn khốn cùng này.
Hơi nóng từ mái tôn phả xuống hầm hập. Loan phanh ngực áo, lấy một tờ báo gấp tư quạt phành phạch :
- Tìm đường mà lỉnh đi. Nằm đây chịu thế quái nào được.
Minh uể oải gấp cuốn sách lại, để lên kệ :
- Ừ thì đi, nếu hôm nay không hẹn mày tao đâu có thèm nằm ở căn nhà chó đẻ này. Tao bò ra vườn Tao Đàn nằm học còn khoái hơn.
Chờ cho Minh mặc quần áo xong, cả hai xuống thang gác. Mụ chủ nhà vẫn ngồi nguyên ở ghế xích đu, mụ nhìn theo hai người :
- Học trò học choẹt gì bọn này, toàn là đồ đá cá lăn dưa ở đâu không... Thấy người ta có tuổi không đứa nào gật đầu chào được một cái.
Minh bấm tay Loan ra hiệu cho bạn đừng ra lời :
- Kệ con mẹ khùng, đối đáp làm chó gì cho phí lời.
- Không hiểu sao con mẹ hôm nay lắm lời quá vậy. Những lần trước tao đến đâu có đến nỗi "dữ dội".
Trời gần về trưa nắng chói chang. Loan và Minh đi ra khỏi xóm, Minh hỏi :
- Bây giờ mình đi đâu đớp chứ ?
- Lên quán Anh Vũ, mỗi thằng chỉ hết năm tì thôi mà ăn thả cửa.
Loan vừa đi vừa nhìn xuống chân :
- Tao có nghe nói đến quán đó nhưng chưa bao giờ ăn cả.
Minh trả lời lơ đãng :
- Ăn cũng được, tao ăn cả năm nay rồi, gạo xay hơi dối một chút, càng bổ. Mày coi tao có bịnh hoạn gì đâu.
Loan nhìn bạn :
- Mày không bịnh hoạn nhưng người mới xanh lướt như tàu lá thôi.
Minh nói nhỏ :
- Tại tao ở căn nhà "bần tiện" quá, kiếm được khá tiền một chút là tao tếch cho rồi. Mẹ kiếp, nhiều khi ức hộc máu mồm ra mà phải câm như hến.
Hai người tới quán Anh Vũ vào khoảng 12 giờ trưa. Quán đông khách, phần đông là học sinh và trẻ em sống bằng đủ nghề lam lũ. Chỗ quầy mua "tích kê" đông nghẹt người, cô bán vé đóng dấu liên tu mà vẫn không kịp bán. Quạt máy quay vo vo trên trần, làm mùi hôi từ áo quần pha lẫn mùi nước mắm, thịt cá xông lên nồng nặc. Khi lấy được hai tích kê ra, người Minh mồ kê nhễ nhại. Minh lắc đầu :
- Ăn được bữa cơm khổ như con chó.
Loan nhìn vào hai tấm giấy vàng ghi giá mười đồng :
- Sao mày bảo chỉ có năm đồng một bữa.
Minh cười :
- Hôm nay tao bao mày một bữa ngon nên tao sài bảnh. Ở đây có hai loại "tích kê", năm đồng và mười đồng. Giá đắt tức nhiên thức ăn ngon hơn. Chỉ những dịp "đại lễ" tao mới sài tới thứ "tích kê" này.
Trong khi nói, Minh nhìn trước nhìn sau tìm bàn. Vừa thấy một cái bàn trống, nó vội nhào đến :
- Vào đây mày, giữ lấy chỗ, đừng cho thằng nào cướp nghe, tao đi lấy thức ăn. Lo bới cơm đi.
Loan bắt chước những người khác, lấy một cái chậu nhôm ra thùng bới cơm, cơm nóng bốc khói nghi ngút, hương vị gạo chín tỏa ra mông mốc mùi cám. Loan bới đầy một chậu mang ra bàn, sau đó nó đi kiếm hai cái bát hai đôi đũa, lau sạch chất nhờn bằng một mảnh giấy.
Minh cũng mang hai khay đồ ăn ra. Trên mỗi khay có tô canh bí nấu tôm khô, một đĩa đậu kho cà chua và một khúc cá lóc. Minh xoa tay :
- Có vẻ xôm trò chứ mày :
Loan biểu đồng tình :
- Bà cả đọi mà được như vầy là nhất rồi, có khi tao đói rã họng ra mà không có năm tì để đớp mới bực chứ.
- Thôi ăn đi !
Vừa nói dứt lời. Minh vồ lấy bát xới cơm và ăn như máy. Bữa cơm ngon lành, Minh ăn không bỏ sót một món nào. Hắn luôn luôn nhắc nhở bạn :
- Phải ăn cho hết, bỏ uổng. Nếu có thể ăn thêm được của ai cũng cứ ăn. Đ. M. cơm chứ phải cứt đâu.
Mười phút sau, chậu cơm và hai khay đồ ăn hết nhẵn nhụi. Chén nước mắm ở trước mặt Minh còn phân nửa, nó nói :
- Đ. M. nước mắm không uống được chứ nuốt trôi thì tao cũng húp ráo.
Loan phì cười về hành động tham lam của bạn. Minh hối :
- Thôi đứng dậy, mày theo tao đi tráng miệng.
- Tráng miệng gì ?
Minh kéo tuột Loan vào nhà bếp. Trên những chiếc lò khổng lồ, ba người đàn ông lực lưỡng xoay trần, cầm bơi chèo đánh chiếc thùng phuy nấu cơm. Khói bóc lên nghi ngút làm mồ hôi họ nhỏ giọt vào cả thùng cơm.
Người đàn ông cầm cái khăn lót nâng bỏng nồi cơm lên, úp chụp vào cái thau vĩ đại, cả đống cơm cao ngồn ngộn đổ gọn vào chậu, một mảng cháy to bằng cái mẹt vàng khè tróc ra. Bon lỏi đứng gần đó nhào vào cướp lấy cướp để. Minh cũng xách ra được một miếng cháy to tổ bố, nó bẻ đôi đưa cho Loan :
- Táp thêm miếng cháy nóng hổi này nữa cho chắc dạ, ngon đ... chịu được.
Minh lại kéo Loan chạy tuồn tuột ra ngoài, nó vồ lấy ve hột tiêu rắc lên miếng cháy, xịt tàu vị yểu thêm, bẻ gấp đôi miếng cháy lại cho vào miệng nhai rau ráu. Loan bắt chước làm theo Minh, đứng dựa tường nhai cháy nhồm nhoàm :
- Thơm ghê đi ấy !
Đôi mắt của Minh mở lớn, rạng rỡ. Ăn xong miếng cơm cháy cả hai đứa đều no căng bụng. Minh lại giắt Loan vào lấy ca múc nước trà uống. Vừa xỉa răng, Minh vừa chép chép miệng :
- Đáng đồng tiền bát gạo lắm, nè mày coi tao no căng cả phao câu ra.
Minh xoa bụng cười hinh hích. Loan vui lây cái vui của bạn, nó thấy bạn vô tư và hồn nhiên. Loan ao ước lúc nào mình cũng được như bạn.
Loan nói :
- Bây giờ đến lượt tao mời mày một chầu.
- Chầu gì ?
- Một là đi "xi la ma" hai là đi uống cà phê.
- Mày có nhiều tiền không mà dám mời tao ?
Loan vỗ tay vào túi :
- Không nhiều lắm, nhưng đủ. Thằng em tao mới tiếp tế hôm qua.
Minh gạt đi :
- Đủ thì không nên, chiều nay tao phải đi dạy học, vậy tốt hơn là mình nên đi uống cà phê rồi vào vườn Tao Đàn "nghê" một giấc.
Loan gật đầu, Loan quen quán cà phê ở đường Bùi Viện. Quán trông như một sở thú nhỏ. Chủ nhân ngôi quán trồng hoa, cây leo đầy quán, giữa quán lại có một bể nước bằng kiếng, bên trong nuôi một con cá vĩ đại. Suốt ngày nó bơi đi bơi lại nhởn nhơ. Trên tường có hai lồng chim. Một lồng nhốt đôi vàng khuyên suốt ngày hót líu lo, lồng kia là một con sáo đứng soi gương nói :
- Chào ông ! Đ. M. ông b c.
Mỗi lần khách hàng vào, con sáo lại "xổ nho" liên tu. Bà chủ quán chạy ra la con vật, nhân tiện cải chính :
- Tổ mẹ bay, ăn nói hỗn hào đập chết cha mày bây giờ. Đó các ông thấy, một vài ông "dô" quán dạy con sáo này nói bậy không hà. Nó là con vật đâu có biết gì, ai dạy gì nó nói vậy...
Khách hàng dễ dãi bỏ qua.
Loan và Minh vào quán, con sáo cũng chửi cho một tràng dài. Loan chỉ cười, nói với Minh :
- Hồi trước nhà tao ở gần đây, mỗi ngày tao phải ra quán này nghe con sáo chửi mấy keo mới đã.
Loan và Minh gọi cà phê đen. Mãi lúc đó Minh mới báo cho Loan biết :
- Tao đã tìm cho mày được một việc làm rồi, chịu khó nghe mày.
- Việc gì ?
Minh gật gù :
- Kèm trẻ tại tư gia như tao, mỗi tháng tám bò.
Loan mỉm cười nhìn vào mắt bạn :
- Tao chỉ mong có thế để đi học thêm.
Minh cúi mặt nhìn xuống ly cà phê của mình, nó cầm cái muổng khuấy đều đều :
- Phải cố gắng chứ biết sao, từ xưa tới nay tao có nhờ vả được ai đâu, vả lại mình muốn nhờ vả cũng chẳng có ai.
Giọng Minh chợt trở nên buồn buồn. Nó nói sang chuyện khác ngay :
- Mày đừng tưởng kiếm tiền được của thiên hạ dễ như trở bàn tay đâu.
Loan hỏi tới :
- Thế gia đình mày định giới thiệu tao đến ra sao ?
Minh trả lời rành rẽ :
- Một gia đình rất tử tế, nhưng thằng lỏi mày kèm dạy là một đứa "trời đánh thánh đâm". Một đứa trẻ "siêu" mất dạy.
Loan tò mò hỏi tới :
- Mất dạy ra sao mày nói thử tao nghe ?
Minh cười, khua khua tay trước mặt :
- Thằng lỏi chừng 19 tuổi thôi, năm nay thi tiểu học, học dốt vô địch, hỗn, du côn. Ông bố nó từng phải nhốt nó trên lầu lấy xích sắt xiềng nó vào chân bàn, vì xểnh ra một cái là cu cậu trốn đi chơi, có khi mấy ngày liền mới bò về nhà... Nhưng chưa hết đâu, nó còn bẻ gẫy cả chân bàn để đi luôn.
Loan ngắt lời :
- Nhưng nhốt nó trên lầu rồi mà.
- Leo ống máng xuống.
Loan đưa tay lên gãi đầu :
- Khó thế đấy.
Minh giải thích :
- Ấy tao phải nói với mày trước, nếu kham nổi thì nhận lời, còn không thì có quyền từ chối.
Loan ngồi ngẫm nghĩ một lát, nó uống từng miếng cà phê nhỏ, cuối cùng Loan gật đầu :
- Thôi cũng được, chẳng lẽ chịu thất nghiệp mãi sao.
Minh khuyến khích :
- Cứ nhận lời đi, bước đầu tiên gian nan sau này mới đáng quí. Điều quan trọng nhất của mày trong giai đoạn đầu không phải là dạy học.
Loan nhíu mày :
- Sao khó hiểu thế, dạy học mà lại không phải dạy học thì là cái mẹ gì.
Minh chu mỏ ra :
- Mày không nhớ các cụ nói rằng "tiên học lễ hậu học văn" à. Để tao chỉ cách cho mày tháng đầu tiên tới dạy, nó lôi thôi mày cứ đánh bỏ mẹ nó cho tao. Đánh, đánh hoài cho cu cậu tởn lúc đó mới hậu học văn.
Nói xong Minh cười khì khì. Loan tiếp lời bạn :
- Nó cũng biết dạy lại tao tiên học lễ lắm chứ.
Minh nắm tay lại dứ dứ trước mặt :
- Uýnh, uýnh thật hăng là đâu vào đó, nếu cần, mày chơi đòn giang hồ làm cho cu cậu khiếp đảm trước là ăn tiền chớ có gì đâu.
Loan cười xuề xòa :
- Thôi được rồi, thế bao giờ mày lôi tao đi giới thiệu ?
- Tối nay được không ?
- Đối với tao sớm ngày nào hay ngày đó.
Minh ngồi im lặng một lát :
- Mày cũng phải tính đến chuyện giải quyết chỗ ăn chỗ ở cho mày trước đã chứ.
Loan phân vân :
- Giải quyết bằng cách nào ? Một tháng trời nay tao sống lang thang, tiều đâu mà thuê nhà.
Minh ngồi ôm đầu suy nghĩ :
- Được, tao sẽ giải quyết cho mày, mày sẽ về ở chung với tao.
Loan cướp lời :
- Ở chung sao được, con mẹ chủ nhà của mày dữ như cọp cái ấy, đời nào nó chịu.
Minh chặc chặc lưỡi :
- Khó quáy gì, tao sẽ trả tiền thêm. Con mẹ đó chỉ tiền thôi tuy khó tính một tí nhưng cũng phải chịu vậy chứ sao. Thời gian này là lúc đen tối của đời mình kia mà.
Loan phân vân :
- Mày biết hiện giờ tao đâu có tiền.
Thốt nhiên Minh nắm lấy bàn tay bạn :
- Tao biết chứ, đừng lo, tao cố đi xoay sở cho mày, tao sẽ vay chủ tao một ít tiền trước, rồi mày sẽ ứng trả sau.
Loan nhìn lên bàn tay bạn :
- Ở cũng chưa yên, còn sự ăn uống nữa chứ. Mày lo thân mày không cũng đã nặng rồi.
Đôi mắt Minh thật tha thiết :
- Trong lúc này, mày đừng thèm suy nghĩ làm gì cho mệt óc. Dẫu sao tao cũng là thằng ra đời trước mày, phải nhận rằng cái tinh quái của tao không kém thằng nào hết...
Loan không nói gì, nó nhè nhẹ gật đầu, lòng rưng rưng cảm động. Một lát Minh rút tay ra khỏi tay bạn :
- Chu rồi, bây giờ tụi mình chuồn thôi.
Minh nhìn đồng hồ trên tường :
- Chết mẹ rồi, tao tới giờ phải đi dạy học. Thôi mày lang thang ở đâu đi, chiều đúng năm giờ chờ tao ở quán Anh Vũ. Ăn cơm xong rồi tao dắt mày tới nhà học trò mày.
Hay người chia tay nhau. Loan đi lang thang lên Sàigon. Trời nóng nực một cách lạ thường, nó rẽ vào rạp hát Vĩnh Lợi mua một cái vé vào coi.
Bước chân ra khỏi cửa. Minh xoa hai tay vào nhau nói với bạn :
- Thế là chu, người ta nhận lời. Vậy ngày mai mày có thể bắt đầu được rồi đấy.
Loan đi chầm chậm, trời lất phất mưa, những ngọn đèn đường vàng vọt tẻ ngắt, Loan nhìn bóng hai đứa khi chụm vào nhau, khi kéo dài ngoẵng. Đêm yên lặng, Loan xốc cổ áo lên cho đở lạnh :
- Tao sợ kham không nổi, nhưng cũng phải cố gắng chứ biết sao.
- Nhìn thằng bé lần đầu tiên là tao đã muốn co chân đạp cho nó một cái.
Minh cười khan :
- Có vậy người ta mới phải thuê mày giáo dục.
- Toàn là thứ ném cho chó không thèm gậm.
Minh vừa đi vừa đá những viên sỏi nhỏ :
- Biết đâu thằng bé không hợp "giơ" mày, nếu phúc mày lớn, mày dạy nổi nó, mày sẽ trở nên thứ công thần ở nhà đó, mày sẽ sung sướng gấp mười tao.
- Cái đó cũng phải hỏi lại, tao biết tính tao tuy hiền nhưng cộc cằn, trái tai gai mắt là làm liền, đôi khi quá độ nữa là khác. Cho tới khi người ta không chịu nổi tao, nói chi...
Loan bỏ ngang câu nói, Minh so sánh :
- Thằng lỏi là một thứ ngựa bất kham, mới đầu thi dữ dằn lắm. Nhưng nếu mầy trị được, rất có thể nó trở thành con ngựa tốt và trung thành.
Loan mỉm cười :
- Như trong phim cao bồi ?
Minh cũng mỉm cười gật đầu :
- Chính thế.
Đêm yên lặng, mưa bụi chỉ làm mát mặt, con đường xa tắp bóng loáng. Ánh sáng từ những ngọn điện chiếu xuồng mặt nhựa chóa ra. Nhưng giọt mưa nhỏ li li rơi van vát qua ánh điện, Loan nhìn thấy ở mỗi ngọn điện hàng trăm con bọ bay quanh. Tiếng cánh chúng khum vù vù trong âm thanh âm thầm của mưa đêm. Thỉnh thoảng có một chiếc xe phóng như bay trên mặt đường. Thốt nhiên Loan hỏi :
- Không biết mấy giờ rồi ?
- Còn sớm, nhưng vi trời mưa nên đường phố vắng vẻ.
- Bây giờ mình về chưa ?
- Không về thì còn đi quái đâu nữa, con mẹ chủ nhà mắm tôm cóc chịu được. Vô phúc mẹ ấy đi ngũ rồi, mình gọi cửa hơi phiền đấy. Nó nói cho mà nghe ra rả đến 3 giờ sáng, toàn là "cua" lịch sự thôi cũng điên cái đầu.
Loan chặc lưỡi :
- Thật khiếp, bóp đầu bóp cổ người ta lòi phèo ra được vậy, mà cũng là con Phật. Không biết có Phật nào mà độ nổi cho mụ ?
Minh bĩu môi :
- Tao còn lạ gì, đó là một cái mốt, một thú vui. Cái hạng đó cay nghiệt đến quắt người lại, còn rứt ruột đẻ ra nó còn không chịu nổi thì Phật nào kham được. Tao chúa ghét những hạng đạo đức giả.
Loan tò mò hỏi :
- Thì ra mụ ta cũng có con à ?
- Có mấy thằng con trai nữa kia. Nhưng khi chúng đủ trí khôn là nó bỏ đi, ai mà chịu cho nổi. Trong trường hợp tao, tao cũng đến thế mất...
Nói xoan Minh liếc sang nhìn Loan. Khuôn mặt Loan âm thầm. Minh không hiểu bạn mình đang nghĩ gì. Hai người đi ra một đường phố đông đúc. Minh nói :
- Tao nói có sai đâu, còn sớm chán.
- Nhưng cũng còn phải về, ngày đầu tiên tao đến đó, tao không muốn "nhức xương" !
Minh nhìn bạn cười :
- Không muốn cũng không được, cái bệnh của con mụ mà. Cứt bao giờ mà chả thối, đâu có cần phải khều lên mới dậy mùi.
Loan bỗng cười lớn :
- May so sánh kiểu gì mà lạ vậy ?
Mình bỗng vui như tết :
- Ấy tao vẫn thế, khi ức quá tao mất nhiều thì giờ suy nghĩ về mụ ấy, tao tìm danh từ nào ác độc nhất để gán cho mụ ấy mới bõ tức. Không lẽ mình lại đi đánh nhau với mụ.
Hai người đi lần vào ngõ bẻm. Can nhà còn sáng đèn. Mụ chủ nhà đang sửa soạn hoa quả trái cây bày lên bàn thờ Phật. Thấy Minh và Loan vào, mụ quay lại nhìn rồi nói trống không :
- Bận sau thì về cho sớm, tôi không muốn giờ tôi gõ mõ tụng kinh ai qua lại được hết. Ở được thì ở mà không thì đi, con già này không phải kẻ ham tiền, ham bạc. tôi chỉ vì lòng từ bi.
Minh và Loan bước lên lầu. Minh nhún vai một cái :
- Vậy thì có tức không chứ, thật mình chẳng làm gì.
Loan cười :
- Nghiệp chướng đó.
- Chắc kiếp trước tao với mày mắc nợ con mẹ này nhiều lắm.
Cả hai cùng cười, cởi quần áo. Mưa nhỏ làm quần áo âm ẩm. Loan nói :
- Hong lên cho nó khô.
Minh cởi quần áo xong ra bàn ngồi :
- Mày đi ngủ trước đi, tao còn phải học.
Loan chui vào mùng. Ở dưới nhà con mẹ bắt đầu ê a tụng niệm, mụ gõ mõ cóc cóc, tiền tụng niệm nghe nhừa nhựa như của một kẻ ngải ngủ. Tiếng mưa rơi rì rào trên mái tôn, trên lối đi vào xóm, thỉnh thoảng có tiến bước chân lội bì bõm.
Hồi chiều Minh phải dùng hết lời lẽ khéo léo mới thuyết phục nổi con mẹ chủ nhà cho Loan ở thêm. Mỗi tháng trả thêm trăm rưởi. Con mụ dài miệng ra :
- Ồi dào, tôi chả phải là kẻ ham tiền, thêm được đồng nào là tôi cũng để mua trái cây vàng hương cúng dường hết... Tôi nể các cậu cho nên tôi mới cho ở, chứ không, như người ta thì một cậu Minh cũng không được chứ đừng nói thêm cậu. Tội vốn thường ham cứu kẻ khốn khó. Ấy cũng vì cái tính đó mà các bà bạn tôi cứ nói "Sao chị dễ quá đi thôi, tôi tới nhà chị lần nào cũng thấy trên lầu rầm rập". Tôi chỉ cười xòa.
Loan nghĩ bụng : sao trên đời này lại có hạng người điêu ngoa được đến thể nữa. Càng nghĩ đến con mẹ chủ nhà Loan càng ghét cay ghét đắng.
Mưa mỗi lúc một nặng hạt, thân thể Loan mệt mỏi đầu óc chập chờn nửa ngủ nửa thức. Minh vẫn ngồi cắm cúi ở bàn học bài, thỉnh thoảng nó thò tay xuống đập muỗi. Đồng hồ điểm 10 tiếng. Minn cắm dây điện vào một cục pin nhà binh to tướng để ở góc bàn. Ánh sáng loé lên, bóng đèn pin nhỏ xíu, chỉ soi sáng được một khoảng nhỏ trên mặt bàn. Điện dưới nhà cũng vừa tắt, tiếng tụng kinh gõ mõ của con mẹ chủ nhà ngừng. Ánh đèn pin chỉ vừa đủ chiếu sáng một vùng nhỏ ở bàn học Minh.
° ° °
Loan vùa mở mắt ra trời đã sáng rõ. Minh đã đi khỏi, hắn để lại ở đầu đường một mảnh giấy nhỏ hẹn gặp lại Loan hồi 12 giờ tại quán cơm Anh Vũ.
Loan xuống nhà rửa mặt, nó liếc nhìn đồng hồ treo tường, 8 giờ 30. Mụ chủ nhà đã ngồi như Phật sống ở chiếc ghế xích đu. mụ luôn luôn theo rõi từng cử chỉ của Loan. Mụ không nói gì nhưng lúc nào hình như cũng muốn tìm sơ hở của Loan để gây chuyện. Loan lờ đi. Mụ chủ nhà lẩm bẩm. Xong xuôi Loan lên lầu mặc quần áo tới chỗ dạy học. Ông chủ nhả đã đi làm, bà vợ đang ngồi ở dưới nhà. Thấy Loan tới bà ta ngước lên chào :
- Cậu đã tới, em nó ở trên lầu.
Loan đang định đi thẳng lên lầu thi bà chủ đã gọi giật lại :
- À cậu... xin lỗi tôi quên mất tên.
- Loan ạ !
- À vâng, cậu Loan, mời cậu ngồi chơi đã, tôi muốn thưa một chuyện.
Loan trở lại, bà chủ nhà mời Loan ngồi xuống ghế salon, bà gọi người làm rót nước. Bà ta ngồi thu minh trong chiếc ghế rộng đối diện với Loan :
- Tôi hôm qua, khi cậu và cậu Minh về khỏi, tôi có bàn với nhà tôi về việc nhờ cậu dậy dỗ dùm thằng cháu.
- Vâng !
Loan lơ đãng trả lời, nó nghĩ bụng không biết lại có chuyện gì xảy ra nữa đây. Người đàn bà tiếp :
- Để cho tiện, nếu có thể cậu ở lại luôn nhà này, cháu nó có cậu chắc không còn dám lêu lổng nữa. Nếu có thể được, chúng tôi sẽ dành luôn lầu trên để cậu ở cùng với cháu.
Trong bụng Loan mừng thầm, nhưng Loan thưa biết điệu kiện của gia đình này ra sao. Loan nói tránh đi :
- Dạ tôi e không tiện.
Người đàn bà vội vàng cải chính :
- Có gì mà không tiện, nếu cậu...
Loan ngắt ngang :
- Cám ơn bà, bà để cho tôi thư thả ít ngày.
- Vâng, như vậy là cậu đã nhận lởi rồi, gớm tôi lo quá. Phải thú thật rằng thằng cháu nhà tôi ngỗ nghịch quá, ai nhận lời, là tôi mừng như mở cờ trong bụng.
Bà chủ nhà tố khổ ông con trai yêu quí một thôi một hồi. Cuối cùng bà nói :
- Ấy tính cháu nhà tôi thì như vậy. Ai đến kèm cháu tôi cũng phải nói trước. Chúng tôi có mình cháu là con trai, ai dạy bảo được nó chúng tôi không bao giờ dám quên ơn. Nếu trời thương mà cháu nó hợp cậu, thì cậu là thượng khách của gia đình này.
Loan nói nhỏ :
- Tôi chỉ sợ không kham nổi thôi, còn riêng tôi, tôi xin hứa cố gắng hết lòng.
Người đàn bà nhanh nhẩu :
- Vâng được như vậy là quí rồi.
Loan cảm động về sự tin tưởng của người đàn bà :
- Tôi còn nhỏ tuổi, nểu có thể được ông bà cứ coi như con cháu trong nhà.
Người đàn bà vội vàng ngắt ngang :
- Ấy chết cậu nói hơi quá rồi đấy.
Bà ta ngừng lời một lát rời hỏi tới :
- Cậu từ ngoài Bắc di cư vào đây có đi với gia đình không ?
Loan nói dối đại :
- Dạ không, tôi đi có một mình...
- Vâng thế thì tiện cho việc cậu đến đây ăn ở luôn quá, gia đình tôi cũng neo người.
Chợt nghĩ đến Minh, Loan nói :
- Sợ không tiện, vì từ trước đến giờ tôi và Minh ở chung với nhau quen rồi. Bây giờ...
Người đàn bà bộp chộp :
- Không sao, nếu có thể thì cả cậu Minh đến nữa cũng vui cửa vui nhà.
Thấy đã muộn, Loan xin phép bà chủ lên lầu. Ông lỏi con bị xích chân vào chân bàn ngồi lê la dưới đất, nó ngước đôi mắt tròn thô lố lên nhìn Loan rồi nhoẻn miện cười. Hàm răng của nó xún lam nham. Nó bỗng cười rú lên :
- Ê, có phải thầy giáo đó không ?
Loan đứng lại ở nguỡng cửa, trợn mắt nhìn chú lỏi, đoạn khoan thai bước vào. Gương mặt Loan lạnh lùng :
- Bị xích lâu chưa ?
Chú lỏi vẫn ngữa mặt lên cười :
- Từ một tháng nay.
- Tại sao bị xích ?
- Tại đi chơi hoài.
Loan nhìn chú lỏi, ngán ngẩm, một lát Loan ra oai :
- Đứng dậy !
Chú lỏi sững sờ nhìn Loan, rồi nó nhún vai :
- Thầy chì đấy, nhưng mắc kẹt đứng không nổi.
Loan nhìn cái xích ở cổ chân thằng lỏi quá ngắn Loan gật gật đầu.
- Chờ đó tôi đi lấy chìa khóa mở cho.
Loan đứng dậy, định quay lưng đì xuống nhà thi thằng lỏi gọi giật lại bằng giọng hỗn xược :
- Ê thầy, lại biểu.
Loan quay phắt lại, thằng lỏi chỉ tay vào cái bô ở góc nhà.
- Làm ơn bê giùm cái bô cứt này đi đổ, thúi quá...
Loan tức uất nghẹt lên đến tận cổ, nó bước tới giơ tay tát thẳng cánh một cái vào mặt chú lỏi :
- Hỗn !
Thằng lỏi dương mắt lên nhìn, đôi mắt nó quắc lên như mắt rắn dào. Một bên má nó đỏ hằn vết tay.
Mặt nỏ vênh lên nhìn, đôi môi mím chặt. Một lát nó đưa tay lên xoa má, rồi cười nhạt :
- À, thì ra bố mẹ tôi mướn "cao bồi" dậy tôi học. Tôi nói cho anh biết, nhiều thằng tới đây dậy tôi kiểu đó rồi chỉ một ngày thôi là xéo liền.
Loan nhìn sững thằng lỏi cứng đầu. Nó giận run lên không nói được câu nào. Loan xuống nhà mượn chìa khóa.
Bà chủ nhà lo lắng cản :
- Không được đâu cậu ơi !
Nhìn sắt mặt lầm lầm của Loan, bà ta đoán chắc có chuyện gì đã xẩy ra :
- Sao cậu ?
Loan lắc đầu :
- Không có gì, bả cứ đưa chìa khóa cho tôi.
Thấy Loan nói có vẻ cương quyết, bà ta đành đưa chìa khóa cho Loan, nhưng bà chạy ra khỏa trái cửa ngoài. Loan biết nhưng không nói gì. Nó lầm lũi lên lầu. Thằng lỏi, vẫn ngồi quì chân dưới đất, nó dương mắt lên nhìn Loan. Loan lạnh lùng tiến tới gần hơn, nâng cái xích lên. Ổ khóa to tướng bằng bao thuốc lá. Thằng lỏi cười nhạt :
- Mở khóa cho tôi thật đấy à ?
Loan không trả lời vẫn lầm lì mở khóa. Thằng lỏi nói khích :
- Không sợ tôi trốn sao ?
Mãi lúc đó Loan mới lên tiếng :
- Tốt hơn hết cậu nên tử tế.
- Nếu không tử tế, liệu có chuyện gì xây ra được không ?
Chiếc khóa rời khỏi chân thằng bẻ. Loan ra lệnh :
- Bê cái bô của nợ này xuống nhà đổ đi.
Thằng bé cười nhạt, nó lẳng lặng bê cái bô :
- Nào thì đổ, trả ơn thầy mở khóa nên "con" vâng lời.
Loan nhìn thằng lỏi từ đầu đến chân. Quả thật nó "siêu mất dậy" như lời nhận xét của Minh. Loan ngồi lại một mình trên phòng. Nó ngán ngẩm khi nhìn đồ đạc bừa bãi, bẩn thỉu trong phòng. Tất cả mọi thứ không có gì nguyên vẹn. Loan lay thử cái bàn, ọp ẹp, ghế cũng vậy, bụi đất bám đầy. Không có lấy một cái giường. Căn phòng nồng nặc mùi nước tiểu. Đúng là một chuồng nuôi thú hơn là phòng của một người. Sàn lát gạch bông lem nhem bẩn thỉu.
Loan thở dài, tìm cải ghế độc nhất ngồi xuống. Nó ngó mung lung ra ngoài cửa sổ. Trời nắng mỗi lúc một gắt hơn. Một lát sau, chú lỏi lò dò lên lầu, nó nham nhở cười ngay từ cửa :
- Bàn ghế bê bối quá phải không thầy, bố con chưa đóng được bàn sắt. Nghe nói ít hôm nữa bố con đặt người ta đúc một cái bàn và hai cái ghế.
Loan không muốn nói chuyện vặt với chú lỏi. Loan hỏi :
- Sách vở đâu ?
Chú lỏi nhâng nháo :
- Sách vở hả, để kiếm nhé !
Nó chạy đến góc nhà, bới lung tung trong đám quần áo giấy vụn. Một lát sau lôi ra hai quyển sách bẩn thỉu đem đến trao cho Loan. Loan giở một quyển vở ra xem thử. Các góc vở cong lại, quyển vở như một tấm sớ vo tròn của ông thầy cúng. Những trang vở lem nhem mực, vẽ nhiều hình bậy bạ. Loan gập vở lại :
- Chú tên chi ?
- Vinh, Vinh trố.
- Ai đặt lên cho chú đó ?
- Hỏi chi ?
Loan muốn bợp thằng lỏi vài cái rồi bỏ về. Nhưng nó nghĩ tới chỗ ngủ đêm nay, nghĩ tới mụ cho thuê ghế bố, nghĩ tới đứa em thương anh hết mình. Nó lại nín.
- Anh hỏi, chú trả lời là đủ. Không được hỏi lại. Con nhà có ăn học phải biết phép cư xử trên dưới chứ.
Thằng lỏi phá ra cười :
- Bộ thầy "lên lớp" hả ?
Loan mím môi, nhìn thằng lỏi bằng đôi mắt nửa giận dữ, nửa chán nản. Nó thở dài :
- Thầy dạy chú học chứ không "lên lớp" chú. Chú ăn nói có vẻ đứng đường quá.
Loan đã tưởng dùng tiếng "thầy" cho thằng lỏi ngán. Nó lầm. Thằng lỏi vừa vềnh cái mặt đáng ghét, hoạch hoẹ :
- Thầy bảo tôi là dân đứng đường à ?
Loan không đáp. Nó hỏi :
- Chú kém môn gì ?
- Môn gì cũng kém bết trọi.
- Xếp thứ mấy trong lớp ?
- Gần bét.
- Giỏi đó.
- Gần bét mà giỏi nổi chi ?
- Gần bét mới giỏi. Thôi, giờ thầy dạy chú làm toán.
- "Mần tán" chứ.
Loan lớn tiếng :
- Làm toán.
Tháng lỏi nhếch mép cười :
- Cho dễ một chút nhé, thầy nhé !
- Cứ làm đi rồi sẽ biết dễ hay khó.
Thang lỏi bỗng dậm chân :
- Chết rồi.
- Cải gì ?
- Em đánh mất bút.
- Đi tìm đi.
Thằng lỏi lại chạy xuồng lầu, Loan ngồi xuống chiếc ghế đầy bụi. Móc thuốc ra hút. Trước đây,hồi còn ở nhà. Loan đã đọc được một truyện ngắn nhan đề "Thầy Giáo Tư Lương". Tác giả truyện ngắn này đã tả nỗi lòng của một anh précepteur thật ai oán. Vừa ai oán vừa buồn cười. Loan đọc xong đã chép miệng : "Mấy anh nhà văn chỉ bày đặt chuyện cho bi đát". Nhưng tới nay, vì hoàn cảnh, Loan phải đi làm précepteur, nó mới thấy chuyện còn bi đát hơn tiểu thuyết.
Loan hút gần bết nửa điếu thuốc. Mà thằng lỏi vẫn mất dạng. Nó lắc đầu. Và để giết thi giờ, Loan giở cuốn tập của Vinh trố ra coi. Nó ngạc nhiên đến kinh sợ khi thấy thằng lỏi đã vẽ cả hình con gái cởi chuồng trong tập. Loan cầm cuốn tập, vất vào một só.
Nó bực mình, cằn nhằn :
- Như thể này thì học hành mẹ gì nữa.
Vừa lúc ấy, Vinh trố bước lên lầu, nó đưa cho Loan một cây bút nguyên tử. Loan đỡ lấy bút, gạch thử vào mảnh giấy. Mực không ra Loan ngẩng lên :
- Có bút khác không ?
Vinh trố lắc đầu :
- Có mỗi cây bút này thôi hà, hết mực hả ?
Loan lầm lì nhìn nó :
- Biết bút hết mực còn mang lên đây làm gì ?
Vinh trố đứng mím môi nhìn lại Loan, đôi mắt nó thô lố một cách hỗn xược. Loan đứng dậy :
- Sáng nay, không học hành gì được hết, chiều tôi tới cậu phải có đầy đủ cho tôi: Bút, sách, vở.
- Dạ !
Vinh trố dạ một tiếng dài bằng giọng riêu cợt. Loan tiếp :
- Bây giờ tôi về, chiều hai giờ tôi tới.
- Dạ thầy lại nhà, chúc thầy thượng lộ bình an.
Loan tảng lờ như không nghe thấy. Vừa định bước chưa xuống lầu. Vinh trố gọi giật lại :
- Thầy ! Thầy !
Loan nhìn lại, ngoái cổ nhìn :
- Gì nữa đó ?
Vinh trố đưa cái xích sắt lên ngang mặt bằng hai tay :
- Thầy quên chưa xích cỗ tôi lại.
- Khỏi cần.
Vinh trố cười hì hì :
- Thầy không sợ tôi trốn mất sao ?
Loan gắt gỏng :
- Trốn mà được với tôi à ? Dù cho cậu có chui xuống đất tôi cũng móc được lên.
Vinh trố cười phá lên, ngặt nghẽo :
- Vậy hẳ !
Loan lầm lũi bỏ xuống lầu. Bà chủ nhà lo lắng nhìn Loan :
- Sao, cậu thấy thế nào, liệu có dạy nổi thằng ôn dịch đó không ?
Loan trả lời vắn tắt :
- Tôi sẽ cố gắng, chiều hai giờ tôi sẽ tới.
Bã chủ nhà khép cánh cửa :
- Vâng, cậu lại nhà.
Minh đã chờ Loan ở quán cơm. Thấy mặt Loan, nó hỏi trước :
- Thế nào, liệu có kham nổi không ?
Loan kéo ghế ngồi, nhăn mặt :
- Thật là một đứa trẻ siêu mất dạy. Nhưng dẫu sao tao cũng cố gắng.
- Mấy giờ mày đi làm lại ?
- Tao hẹn hai giờ tới.
Minh an ủi :
- Thôi cố gắng đi, thời buổi đói rách mày kiếm được một việc làm không phải dễ đâu.
Loan vừa ăn cơm vừa nói :
- Tao hiểu hoàn cảnh hiện tại tao, không đi dạy học tao cũng phải kiếm bất cứ nghề gì làm, không lẽ chịu chết đói sao ?
Minh lên mặt kẻ cả :
- Chỉ cần có chì là...
- Thôi ăn đi, rồi mình ra vườn Tao Đàn nằm nghỉ một lát... Mày cũng phải đi dậy kia mà.
Sau bửa cơm trưa vội vã. Loan và Minh dắt nhau ra vườn Tao Đàn. Loan nằm ngữa trên thảm cỏ mát rượi, hai tay gối dưới đầu. Bầu trời thấp thoáng sau bóng lá cây. Tiếng ve kêu ran ran khắp nơi. Minh đã ngủ say bên cạnh. Loan không tài nào nhắm mắt nổi. Nó suy nghĩ vẩn vơ, tìm cách đối phó với tên học trò cứng đầu. Cuối cùng ý nghĩ đó cũng tan biến. Trước mắt Loan chỉ có bầu trời trong xanh. Những sợi mây mảnh như tơ và ánh nắng vàng chấp chới trên lá cây. Phía xa một chòm hoa phượng vĩ nở đỏ thắm. Tiếng ve sầu ran ran khắp nơi. Hè tới rồi. Loan nghĩ miên man đến những kỷ niệm xưa, mỗi độ hè về. Những ngày vui đó không còn nữa. Bỗng nhiên Loan thấy buồn rười rượi, tất cả đã tan biến như sợi mây mỏng manh trên bầu trời xanh cao thăm thẳm kia. Thân thể Loan thấy mệt mỏi dần, Loan khép mắt lại, một tiếng chim nào đó gáy lên buổi trưa.
Phía vườn chơi trẻ em vang lên tiếng cười đùa, những em bé đang đánh đu, đùa nghịch.
Giọng cười trong vắt nghe xa dần khi giấc ngủ chợt đến với Loan.
- Loan ! Loan ! Dậy mày !
Loan mở choàng thắt, nó ngơ ngác khi nhìn thấy khuôn mặt Minh cúi xuống. Loan sờ tay lên thảm cỏ mát rượi. Nó uể oải ngồi dậy, vươn vai ngáp :
- Tới giờ rồi à ?
Minh gật đầu tiếp :
- Mày nằm mơ hả ?
Loan còn khật khù trong cơn ngái ngủ, gật :
- Ừ, tao thấy tao về Bắc, Hà Nội.
- Thảm nào mày nói mê quá !
- Tao nói gì ?
- Không nghe rõ, nhưng tao thấy mày mỉm cười, chắc giấc mơ mày đẹp lắm.
Loan ngồi bó gối :
- Tao thấy tao và thằng Thiệu đi tàu điện từ Bạch Mai lên bờ hồ rồi lên tận Quan Thánh. Thằng Thiệu sao lớn thế, còn tao thì lại nhỏ xíu, nó dắt tao như là anh dắt ern.
Minh cười :
- Giấc mơ nào cũng dều kỳ quái hết.
Nắng ngả dần về hướng Tây, làm bóng cây ngã dài trên thảm cỏ. Tiếng ve sầu đã ngừng kêu và những đứa nhỏ chơi ở khu vườn trẻ con đã tản mất đi đâu hết. Ở ghế đá phía xa có một đôi nhân tình dựa vai vào nhau tâm tình.
Minh co Loan đứng dậy :
- Thôi đi rửa mặt mủi đi.
Minh giắt Loan ra hồ thả sen. Hai đứa vục tay xuống nước vớt lên rửa mặt. Mặt hồ bị khuấy động, một bông sen vừa nở rung rinh, hình ảnh Loan và Minh vỡ ra nhoè nhoẹt.
Nước mát rượi làm Loan tỉnh táo cả người. Nó ao ước một cách lãng mạn :
- Nếu ninh được cởi quần ảo nhẩy xuống đây ngâm mình thì thú biết mấy.
Minh cười ngất, chỉ tay ra thầy Cảnh sát :
- Nếu ông kia không bắt !
Cả hai người đều cười. Xong xuôi Loan và Minh chia tay nhau. Minh nhắn nhủ thêm :
- Chịu khó nghe mày !
- Biết rồi, khổ lắm nói mãi !
Loan tới nhà thằng lỏi rất đúng giờ. Bà chủ ra mở cửa cho Loan, bà nói :
- Cháu nó ở trên lầu.
Loan lên thang gác. Nó nghĩ bụng chác cu cậu lăn ra ngủ rồi. Lên tới nơi, Loan thấy căn nhà trống lổng. Loan choáng người đảo mắt nhìn quanh, không có một xó xỉnh nào để nó có thể trốn nổi. Loan chạy nhanh ra cửa sổ. Một sợi dây bệnh lại bằng vải thả lòng thòng xuống cửa sổ. Đúng nó xuống bằng đường này. Vinh trố gớm thật. Loan biết có tìm nó quanh nhà lúc này cũng vô ích. Trên mặt bàn một mảnh giấy viết chữ như cua bò, để lại :
Xin chào thầy,
Đệ ra đi để làm lại cuộc đời giang hồ, có tìm cũng vô ích.
Vinh Trố
Loan vò nát mảnh giấc trong lay. Vậy thì nhất định tao phải tìm cho ra mày. Đồ khốn kiếp. Bây giờ Loan thấy chán nản đến cùng cực. Đời sống khó khăn quá. Loan trở lại tháo chiếc giây vải rồi xách xuống nhà. Nó quăng xuống sân, nói với bà chủ.
- Nó trốn mặt rồi !
Bà chủ nhìn sợi dây.
- Trời ơi, thằng nhỏ này quá lắm rồi.
Bà nhìn Loan :
- Tôi đã bảo cậu đừng mở xiềng cho nó.
Lời nói như một câu trách móc làm Loan nóng cả mặt vì tự ái :
- Tôi sẽ tìm nó !
Bà chủ lắc đầu thở dài :
- Vô ích cậu ơi, cứ kệ nó ít ngày nữa, đi chán, nó sẽ tự khắc mò về.
Loan cương quyết :
- Tôi muốn tìm thấy nó.
Tiếng nói của người mẹ trở nên tội nghiệp :
- Tôi can cậu đấy, vô ích, không biết đâu mà tim.
Loan ngần ngại một lát rồi hỏi tới :
- Thường thưởng người ta bắt gặp nó ở đâu ?
- Nó hay đàn đúm với bọn trẻ đánh giầy, tối nằm ngủ chui rúc ở vỉa hè.
Loan đã định bụng trước, là nếu gặp lại nó, Loan sẽ bộp tai cho cu cậu một trận rồi xách cổ về nhà giao trả. Loan không thèm dạy nó học nữa.
Loan nói nhỏ với bà chủ :
- Thôi cháu về vậy, cháu sẽ cố gắng tìm cho ra nó.
Bà chủ luôn luôn nói :
- Vô ích cậu ơi !
Loan ngập ngừng một lát rồi đề nghị :
- Hay là khi nào nó về ông bà gửi biến nó vào viện giáo hóa là yên chuyện.
Bà chủ lắc đầu :
- Không ít lợi gì hết, vô trỏng nó càng học đòi nhiều điều mất dạy hơn.
Loan chào bà chủ, ra khỏi nhà. Loan phân vân, nó buồn bã cất bước đi. Số mình thật là đen đủi. Mới bước đầu vào đời đã gặp ngay vận bỉ. Loan mím chặt môi nhất quyết :
- Được tao sẽ tìm ra mày rồi muốn ra sao thì ra.
Ruột gan Loan bồn chồn. Về tới nhà trọ. Loan viết một mảnh giấy nhỏ để lại cho Minh, nói đại ý là mình tim Vinh trố để trả lại cho bố mẹ nó. Loan chỉ về nhà khi tìm ra tung tích của Vinh trố. Viết xong Loan dằn mảnh giấy dưới một cây bút rồi mới ra đi.
Suốt buổi chiều Minh ngồi chờ Loan ở quán Anh Vũ mà không thấy bạn đến. Cuối cùng Minh đành ăn cơm một mình. Nó nghĩ bụng không chừng Loan được ông bà chủ mời ở lại ăn cơm, Minh mỉm cười thầm nghĩ : "không chừng anh chàng này sẽ sướng hơn minh."
Ăn uống xong, Minh thơ thẩn về nhà. Nó không nhìn tới bàn học nên không thấy mảnh giấy của Loan để lại. Nó nằm xuống giường giở sách ra học. Mãi không thấy Loan, Minh lại trách : "Rõ thật cái thằng ham chơi còn hơn con nít."
Tới 10 giờ đêm Loan vẫn chưa về, con mẹ chủ nhà ở phía dưới đã cài then, khóa cửa. Minh bồn chồn vùng dậy. Quái thật nó đi đâu vậy kìa.
Mãi khi tới gần bàn Minh mới nhìn thấy mảnh giấy của Loan. Xem xong Minh thờ thẫn cả người, nó xé vụn mãnh giấy :
- Nó điên rồi, thằng ngu như bò, biết đâu mà tìm.
Suốt đêm hôm ấy, Minh không ngủ được, tiếng cầu kinh của con mẹ chủ nhà vang vọng trong sự tĩnh mịch làm đầu óc Minh rối loạn. Nó trằn trọc mãi và thấy thương bạn vô cùng.
