Hai thanh niên ơi ngủ đi.
Vâng, chú ngủ trước đi, bọn cháu xem bóng đá một tí đã.
Nói trước là chú có tật rất xấu, khi ngủ ngáy rất to, thông cảm cố chịu đựng nhé!
Không sao, bọn cháu thanh niên đặt đầu là ngủ ấy mà chú.
Thời gian gay cấn nhất đã qua, sau một ngày đối mặt với bộ máy chuyên nghiệp. Bài bản đã giúp tôi trưởng thành nhanh chóng, tìm ra được phương sách ứng xử tốt hơn để đối phó một cách tương tựu. Nhìn đồng hồ đã 1h30. Thành phố Lạng Sơn náo nhiệt là vậy nay đã chìm đắm trong không gian yên tĩnh. Mọi sự vật và hiện tượng đều trở nên hiền hòa, con người thu lại trong thiên nhiên tĩnh mịch.
Trong mơ màng, trước mặt tôi hình ảnh người phó ban tổ chức tỉnh ủy, cũng là người có nhiều thâm niên trong ngành công an, một người quyền chức trong tay chẳng có gì đáng nói nhưng được cái rất tiêu biểu cho một cán bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam, hội tụ khá đầy đủ các tố chất của một viên chức dưới chế độ đương thời, đó là hách dịch, quan liêu, cửa quyền, kiêu ngạo. Với cái chức phó ngành của một địa phương cấp tỉnh vậy mà dám lên mặt tuyên bố: “Tôi còn sống thì cái Đảng này không bao giờ chết được”, nhưng đó là cái thùng rỗng, cứ chạm đến là kêu to. Thật tiếc thay cho Đảng, trong thời đại ngày nay những người như vậy mà vẫn được trọng dụng. Hình ảnh của người trưởng phòng công an tỉnh đội lốt cán bộ ban tổ chức tỉnh ủy một cách hớ hênh, trơ trẽn đến nực cười, sốt sắng trong công việc nhưng vụng về về nghiệp vụ, cứ để xuôi theo dòng suy nghĩ cho đến thiếp đi lúc nào không biết.
Sáng hôm sau, tỉnh dậy, người nhẹ nhõm, khoan thai, tinh thần sảng khoái, phấn chấn, sẵn sàng cho mình để bước vào cuộc đối mặt mới.
7h30, mọi người tập trung đầy đủ để ăn sáng, người gọi phở gà, người gọi phở bò, người ăn xôi tùy thích. Ăn xong mọi người lên thẳng ban tổ chức tỉnh ủy, vào phòng làm việc dành cho chúng tôi. Trong phòng giàn máy tính hôm qua thu về đã bày sẵn trên bàn để chuẩn bị làm việc. Có đến gần chục cán bộ phòng bảo vệ chính trị nội bộ và công an tỉnh có mặt tại phòng, “chuyên gia” vi tính đến, trưởng phòng công an tuyên bố:
Sáng nay chúng ta tiến hành kiểm tra máy tính, anh có mặt tại đây để trực tiếp ký nhận những tài liệu chúng tôi lấy ở máy anh ra, sau đó chúng tôi lại niêm phong lại, rất có thể chúng tôi sẽ chuyển sang cơ quan điều tra nếu xét thấy cần thiết. Việc này còn phụ thuộc vào thái độ của anh trong quá trình làm việc.
Các anh cứ làm việc theo đúng luật, nếu vi phạm luật pháp thì không riêng gì tôi mà ngay cả các anh cũng bị pháp luật xử lý, pháp luật không cho phép ai suy diễn để quy chụp - tôi cười đáp.
Anh nhận thức được thế là tốt rồi, tôi sẽ còn nhiều thời gian để tranh luận với anh. Đáng tiếc là anh học lý luận đã quá lâu rồi, bây giờ nhiều quan điểm mới lắm, những quan điểm của anh nhiều cái đã lỗi thời, không phù hợp với thời đại ngày nay - trưởng phòng công an tỉnh chỉnh huấn tôi.
Anh đã quá sai đấy, tôi đang là đứng đầu cơ quan tuyên truyền của Đảng ở một địa phương, chắc chắn những quan điểm mới tôi cập nhật hơn anh, bởi đó là chuyên ngành của tôi, lúc nào tôi cũng được tập huấn, được nghe thời sự nội bộ, tôi có bản tin nội bộ riêng, có những tài liệu tuyệt mật, anh làm sao có được mà tự mãn vậy? Tôi cũng nói trước với anh là tôi xét thấy chẳng cần gì phải tranh luận với anh vì tôi với anh có bất đồng gì đâu? Và xét cho cùng thì tôi tranh luận với anh để làm gì? Nhằm mục đích gì? Bất đồng của tôi là bất đồng về quan điểm, mà anh thì không giải quyết được vấn đề đó nên tôi không tranh luận với anh, anh thông cảm.
Bầu không khí trong phòng làm việc bắt đầu nóng lên, nhiều người biểu hiện tức tối khi thấy tôi tuyên bố như vậy. Trưởng phòng công an Thực nét mặt biến sắc vì cảm thấy bị xúc phạm nhưng cố lấy lại bình tĩnh bởi có khùng lên ở đây cũng chẳng giải quyết được gì.
Được rồi anh cứ chờ đấy.
Thì tôi vẫn chờ anh đấy thôi, tôi có trốn đi đâu!
Anh có trốn cũng không thoát được - một công an khác tức tối chen vào.
Anh bắt tôi trốn thì tôi cũng chẳng trốn. Việc gì tôi phải trốn? Tôi sống đàng hoàng trên quê hương, đất nước tôi, tôi không hèn mạt như các anh nghĩ đâu.
Cuộc đấu khẩu tạm dừng lại. Mọi người chăm chú vào máy tính đang in toàn bộ những gì có lưu giữ trong máy ra. Ai cũng có trong tay một tài liệu của tôi, rất chăm chú đọc, có người ra ngoài hành lang đọc cho đủ ánh sáng, không khí trong phòng trở nên im ắng.
Cậu cán bộ công an ở dưới Hà Nội lên có dáng người lùn tịt, trắng trẻo đi vào ngồi ghế cùng tôi lân la chuyện trò làm quen, hết chuyện này đến chuyện kia, bỗng dưng cậu hỏi tôi:
Anh Hồi có biết ông Phạm Quế Dương không?
Tôi có biết tên tuổi, thân thế sự nghiệp của ông nhưng chưa được gặp - tôi trả lời.
Tôi dám chắc là ông có trình độ, năng lực, kinh nghiệm và là người có công với cách mạng hơn nhiều so với anh.
Đúng, tôi cũng nghĩ thế.
Vậy mà anh biết không? Khi ông đứng trước vành móng ngựa mà ông phải khóc rưng rức đấy. Anh biết vì sao không? Vì thấy những việc làm của mình nó sai trái với lương tâm, đạo đức, trái với luân thường đạo lý, đi ngược lại những gì mà cả đời mình đã cống hiến, chỉ vì một chút sa ngã mà phải hối hận cả đời. Ông mong muốn được khoan hồng, trở về làm người lương thiện. Người như ông mà còn có những sai lầm đáng tiếc như vậy, huống hồ là anh! Tôi nghĩ con người ai cũng có những sai lầm, vấn đề là ta nhìn nhận ra nó và quyết tâm sửa chữa nó, đánh người đi chứ ai nỡ đánh người trở lại. Đối với anh quan điểm của chúng tôi không bao giờ đuổi anh đến cùng sào mà muốn mở cho anh một lối để anh quay lại với cộng đồng xã hội…
Cậu ta nói một thôi, một hồi mà chưa dứt. Tôi cười cắt ngang:
Anh mới ra trường phải không?
Như có gầu nước lạnh hắt vào mặt, khác với mọi người, sắc mặt cậu ta biến thành đỏ ửng, nhìn lại càng ngây ngô tợn.
Anh nói sao? Tôi mà lại mới ra trường! Xin nói với anh tôi đã có hơn chục năm công tác, có gia đình, con tôi lớn bằng con anh rồi đấy.
Xin lỗi, tôi thấy anh nói cứ na ná giống mấy cậu sinh viên trường đại học an ninh đi thực tập vừa rồi mà tôi có dịp được tiếp xúc. Còn ông Phạm Quế Dương, tôi biết ông hơn anh tưởng nhiều, ông là cựu đại tá quân đội, ông không yếu đuối và hèn như anh nói đâu. Mà anh nói với tôi như thế nhằm mục đích gì nhỉ? Tôi không còn trẻ, làm gì đều có suy nghĩ kỹ lưỡng. Mà việc này đâu có phải việc nhỡ nhàng, trót dại hay do một lúc nào đó yếu đuối, sa ngã, mà đây là kết quả của một quá trình chuyển hóa, hình thành hệ tư tưởng với một ý thức hệ trong con người tôi.
Xin lỗi, tư tưởng gì bọn các ông - trưởng phòng công an Thực tức giận chen vào. Chẳng qua là một số trong bọn các ông thất nghiệp, không có việc làm, mong muốn có được của bố thí vài đồng đô la bẩn thỉu của bọn phản động lưu vong, hằn học với chế độ ta; một số do bất đồng với chế độ; một số do thích nổi tiếng, viễn vông tham vọng có được chức quyền, tôi lạ gì!
Mọi người đều có quyền nhìn nhận người khác ở góc độ khác nhau, đánh giá khác nhau, tôi không tranh luận điều đó.
Anh chỉ là muỗi đốt cột điện - trưởng phòng không nén nổi căm giận, anh ta phát khùng.
Tôi cũng tức giận chẳng kém phần:
“Hôm nay châu chấu đá voi,
Ngày mai voi sẽ bị lòi ruột ra”
Muỗi đốt cột điện thì có hề hấn gì mà cả bộ máy của Đảng, Chính quyền, Công an tỉnh, công an bộ tập trung lực lượng điều tra, dò la, rồi hóa trang biến tướng, canh giữ bảo vệ, tiêu tốn bao nhiêu sức người, sức của chỉ để ngăn cản con muỗi khỏi đi đốt cột điện, đây là trò hề của những kẻ điên rồ?
Có chuông điện thoại di động, anh ta đi ra ngoài nghe, lát sau anh ta vào dặn mấy anh, em cấp dưới:
Ghim từng loại tài liệu một rồi đưa cho anh Hồi xem lại và ký xác nhận, tôi phải lên làm việc với sếp.
Vâng - mọi người đáp.
Nói rồi anh ta cùng trưởng phòng bảo vệ chính trị nội bộ của tỉnh ủy, người mà suốt từ sáng đến giờ chỉ ngồi đọc mấy bài viết của tôi mà chưa nói lời nào, đi lên gặp cấp trên. Người ta đưa cho tôi các các tài liệu được in trong máy ra cho tôi xem và yêu cầu tôi ký xác nhận “tài liệu này do tôi làm ra”. Tôi xem qua các bài viết của tôi rồi ký theo yêu cầu của họ. Chẳng phải mất nhiều thời gian, sáu bài viết của tôi đã được ký xác nhận, tôi đưa cho họ.
Còn đống này anh ký nốt đi - một công an đưa cho tôi tập tài liệu khác bao gồm những thư điện tử của mấy anh bạn gửi cho tôi, một số bài viết của các ký giả nổi tiếng trong nước mà mấy anh em gửi qua email, rồi cả một số tài liệu phục vụ cho công tác của tôi được dự thảo trên máy họ cũng lôi ra bắt tôi ký.
Sao tôi phải ký các tài liệu này?
Đây có phải tài liệu của anh không? - một công an lên mặt quặc lại tôi.
Tài liệu này có liên quan gì đến công việc của các anh? - tôi hỏi
Tất cả những tài liệu lấy ở máy anh ra đều có liên quan - anh ta giải thích.
Tôi không ký các tài liệu này vì nó không liên quan đến nội dung các anh làm việc với tôi - tôi kiên quyết.
Anh phải ký xác nhận là tài liệu này lấy ở máy anh ra, hiểu chưa? - anh ta khùng lên.
Trong này có cả thư riêng của tôi, anh lục lọi ra là đã vi phạm pháp luật, không lẽ anh không hiểu điều đó sao?
Tôi làm theo lệnh của trên, tôi chẳng sợ gì hết, có giỏi anh đi mà kiện.
Tôi không tranh luận với anh nữa, tôi không ký là không ký, vậy thôi. Nói rồi tôi bỏ ra ngoài đi vệ sinh, hai công an trẻ vội theo sau bám sát. Quay lại phòng, thấy anh ta đang gọi điện, chắc là gọi cho trưởng phòng báo cáo tình hình việc tôi không chịu ký. Lát sau trưởng phòng về vẻ mặt tức tối. Chưa kịp hỏi han đầu cua tai nheo ra làm sao anh ta đã lên giọng hỏi tôi:
Anh Hồi không chịu ký, sao vậy?
Anh hỏi cán bộ của anh thì rõ hơn - tôi đáp.
Anh cán bộ cấp dưới của trưởng phòng đưa tập tài liệu chưa ký cho trưởng phòng, xem lướt qua rồi trưởng phòng hỏi:
Các bài kia đâu?
Đây ạ, cái này anh Hồi đã ký còn cái kia anh ta kiên quyết không ký.
Thôi hiểu rồi, cái này không ký cũng được - trưởng phòng trả lời.
Người cán bộ cấp dưới của trưởng phòng khựng lại, biết mình đã sai nên im như thóc, cứ cặm cụi vào chiếc máy tính.
Kiểm tra xong máy nào thì tiến hành niêm phong lại ngay - trưởng phòng quán triệt.
Vâng, mấy người cấp dưới của trưởng phòng ai vào việc nấy nhanh nhảu tuân lệnh. Nhìn đồng hồ đã 11h, họ đưa cho tôi mấy mảnh giấy để tôi ký rồi niêm phong lại đầu máy tính của cơ quan tôi, xong xuôi chúng tôi trở về nhà khách tỉnh ủy. Mọi người lại có mặt đông đủ tham dự bữa cơm trưa. Hơn chục khuôn mặt mỗi người một vẻ, người thì trầm tư, đăm chiêu suy nghĩ, tính toán, người thì vẻ mặt hồn nhiên vô tư, người thì mặc thây đời, chẳng liên quan gì đến ta, trong bữa chỉ muốn phát động vui vẻ, thỉnh thoảng lại hô đồng khởi cạn chén, còn tôi, tôi biết mình phải làm gì. Tôi uống nhiều, thậm chí rất nhiều, tôi mời từng người, rồi đồng khởi, rồi chéo chén… Trưởng phòng công an lại quán triệt:
Thôi, hết chai này thôi nhé, chiều còn làm việc.
Chai rượu cuối cùng được dốc cạn và san đều cho các chén. Mọi người đứng dậy đồng khởi. Đúng là “tửu nhập ngôn xuất”, không khí trong phòng ăn bắt đầu sôi động. Tiếc rằng chiều phải làm việc, mọi người lại hẹn nhau tối nay.
14h. Tôi lại có mặt tại phòng làm việc của ban tổ chức tỉnh ủy. Chiều nay họ chuyển sang kiểm tra đầu máy tính của cá nhân tôi. Mọi người lại xúm xung quanh “chuyên gia” máy tính với vẻ mặt tò mò. Tôi ngồi ghế uống nước, hút thuốc chờ đợi. Người cán bộ tổng cục an ninh có tên Thắng lướt qua quan sát nhưng không vào phòng. Cậu công an trẻ tuổi ở Hà Nội lên lại đi vào phòng lân la kiếm chuyện với tôi.
Bây giờ có một người hôm nào cũng sang trước nhà anh chửi anh, vu khống anh, anh có tức không? - cậu ta đột xuất hỏi tôi.
Tôi ngạc nhiên về câu hỏi trẻ con này, nhưng rồi cũng phải trả lời:
Ý anh là gì? Anh bảo tôi chửi ai, vu khống ai?
Chính anh đã vu khống, chửi Đảng, chửi chế độ đúng không?
Anh thử trích những câu tôi vu khống, chửi Đảng, chửi chế độ xem nào?
Anh nói là Đảng thối nát, Đảng bạo hành, độc đoán chuyên quyền… Đó chẳng phải là vu khống, chửi Đảng, chửi chế độ còn gì?
Anh hiểu thế nào là vu khống? Vu khống tức là việc bịa đặt, dựng chuyện làm hại người khác. Tôi không bịa đặt, không dựng chuyện, tôi lại càng không bao giờ đi chửi ai. Tham nhũng đang là quốc nạn. Chính Đảng nói như vậy. Anh biết đấy, chỉ những người có chức quyền thì mới hội tụ đủ các điều kiện để tham nhũng. Những người dân lành thì dù có muốn tham cũng chẳng được, dù có thích nhũng nhiễu cũng không làm nổi. Ở nước ta người nắm chức quyền trong tay chỉ có thể là những Đảng viên của Đảng, những người này vừa có quyền, vừa là những người gây nhũng nhiễu, là thủ phạm gây ra nạn tham nhũng, đó là một Đảng thối nát, không oan chút nào. Độc đoán chuyên quyền thì anh quá rõ rồi. Đảng tuyên bố không bao giờ chia sẻ quyền lực cho bất cứ ai, chỉ có một mình Đảng để thao túng mọi hoạt động xã hội, bắt mọi người thừa nhận sự độc tôn cai trị của mình. Ai không thừa nhận thì bị quy cho tội phản quốc, bỏ tù. Đó chính là độc đoán chuyên quyền. Tất cả những gì tôi viết, tôi nói đều là sự thật.
Thôi, ông đi ra để chúng tôi làm việc - một cán bộ công an tỉnh cáu lên, làm cho cậu ta mặt bừng đỏ tía tai vội đứng dậy đi ra. Và từ đó cũng không thấy cậu ta lân la đến gần tôi kiếm chuyện nữa.
Thằng làm chẳng được, thằng cứ kiếm chuyện tỏ vẻ ta đây, bọn Hà Nội lắm lý sự - cậu cán bộ công an vừa nãy nổi nóng lầu bầu.
Người ta lại đưa cho tôi những bài viết của tôi lưu giữ trong máy để tôi ký. Lần này họ không in ra các tài liệu “tạp pí lù” nữa, và thái độ của cậu công an sáng nay to tiếng với tôi nay đã hạ hỏa. Vừa ký xong thì trưởng phòng công an đi vào. Anh ta đột ngột hỏi tôi:
USB của anh để đâu?
Trong chốc lát tôi hình dung toàn bộ những gì tôi đã ghi trong USB, thấy không có gì đặc biệt, tôi trả lời ngay:
Lâu tôi không sử dụng nên không biết là để đâu hay cho ai mượn.
Anh nghĩ đi, tý nữa cơm xong anh đưa chúng tôi về lấy.
Vâng, được - tôi đáp.
Xong chưa, niêm phong lại đi rồi nghỉ.
Vâng, xong rồi anh ạ - mấy người cấp dưới của trưởng phòng đáp.
16h30, chúng tôi đã cơm nước xong và lên xe, chiếc Camry 2.4 bốn chỗ ngồi của trưởng ban tổ chức tỉnh ủy lướt nhanh đưa tôi và những người đang làm nhiệm vụ “quan trọng” về nhà tôi để thu USB. Trên xe im lặng, mỗi người tư duy một nẻo, bỗng trưởng phòng công an tỉnh quay sang tôi đột ngột hỏi:
Thằng Đài hôm trước đưa cho anh bao nhiêu tiền?
Tôi cố nén sự tức giận vì sáng qua đã bao lần họ vặn vẹo tôi về câu hỏi này.
Ông bỏ cái trò nghiệp vụ vớ vẩn, lố bịch của ông đi cho tôi nhờ. Ông tưởng tôi nhận tiền của Đài là ông bỏ tù được tôi chắc? Ông còn hỏi lần nữa tôi sẽ nói tôi nhận của Nguyễn Văn Đài 100 triệu xem ông làm gì được tôi? Tôi nói cho ông biết, tôi có thể nhận tiền của bất cứ ai trên thế giới này gửi cho tôi mà ông chẳng làm gì được tôi, trừ khi ông chứng minh được tiền đó tôi đem về xây dựng căn cứ địa chống chính phủ, in ấn tài liệu kêu gọi lật đổ chế độ hoặc mua vũ khí, bom đạn để tiến hành khủng bố. Tôi không ngờ một trưởng phòng tư tưởng - văn hóa công an tỉnh lại tầm thường đến vậy. Cái mà ông gọi là nghiệp vụ của ông chỉ có thể khai thác được những tội phạm ở tuổi vị thành niên mà thôi ông trưởng phòng thân mến ạ.
Thấy không khí trở nên căng thẳng, trưởng phòng bảo vệ chính trị nội bộ liền cắt ngang:
Thôi, đùa chút cho vui thôi, anh Hồi bức xúc quá.
Từ đó trên suốt chặng đường còn lại về nhà tôi, chẳng ai hỏi chuyện tôi và tôi cũng chẳng cần nói với ai lấy nửa lời. Xe dừng trước nhà tôi, mọi người xuống xe định vào nhà nhưng cửa vẫn khóa. Vợ tôi đi làm chưa về. Thằng bé chắc nó xuống nhà bác.
Anh có chìa khóa không? - một cán bộ công an hỏi.
Không - tôi đáp.
Chị có điện thoại di động không?
Có, nhưng tôi không nhớ số.
Số máy của vợ mà không nhớ thì chịu anh đấy.
Tôi lưu trong máy nên chẳng cần nhớ làm gì. Bây giờ các ông thu máy của tôi, tôi biết làm sao bây giờ?
Anh cho tôi mượn máy hỏi nhà chị tôi xem có đấy không - tôi đề nghị.
Một cán bộ công an liền đưa máy cho tôi, đầu giây bên kia chính là thằng bé nhà tôi trả lời:
Mẹ đi ăn cưới ở trên trường, con ăn cơm ở đây, mẹ cầm chìa khóa.
Mọi người lên xe đi vào trường vợ tôi cách nhà tôi gần chục cây số. Đến nơi tôi hỏi người bảo vệ. Ông cho biết chiều nay có hai đám cưới, một đám ở gần đây, còn một đám ở trong đèo cách đây tám cây số. Xe đi thẳng vào đám cưới gần trường, tưởng khách được mời nhiều người chạy ra đón chúng tôi. Thấy tôi là người quen mọi người đon đả kéo vào nhà. Tôi phải trình bày đi, trình bày lại họ mới chấp nhận.
Cô Tươi (vợ tôi) trưa nay đến rồi, chiều mấy chị em đi đám trong đèo - mấy người quen tôi cho biết.
Tôi quay lại nói với trưởng phòng công an, anh ta quyết định:
Thôi quay về nhà anh chờ vậy, bây giờ cũng sắp tối rồi, đằng nào tí nữa chị chả về.
Mọi người lại quay về nhà tôi đợi. Trời nhá nhem thì vợ tôi về. Tôi tranh thủ trao đổi với vợ tôi:
Có ai liên lạc không? Có điện cho anh Đỗ Nam Hải được không?
Có điện được, anh ấy hỏi là có lệnh bắt không? Em bảo em không biết vì em đi làm không biết gì mà họ bắt anh ấy ở đâu chứ không phải bắt ở nhà. Anh ấy bảo là bây giờ em phải trả lời phỏng vấn đài nước ngoài để mọi người biết mới tìm cách giúp được. Em bảo thế thì từ từ đã vì em đang dạy học. Với lại em đang là Đảng viên nên xem thế nào đã. Anh Hải bảo thế cũng được.
Có làm sao không? - vợ tôi hỏi.
Không sao, chắc chắn sẽ bị buộc thôi việc và khai trừ Đảng còn đi tù thì không.
Về có được chế độ gì không?
Tất nhiên là được, ai dám cắt của mình được? Vì hàng tháng mình bỏ tiền ra đóng bảo hiểm. Nghỉ việc thì bảo hiểm phải trả cho mình. Tuy nhiên mình phải đi giám định sức khỏe vì chưa đủ tuổi. Thôi việc đó lo sau, cứ yên tâm đi - tôi nói.
Yên tâm sao được! Thế bao giờ thì được về?
Ai biết được, nhưng cũng nhanh thôi, chắc là hết tuần.
Em có nên trả lời phỏng vấn không?
Thôi, để anh về rồi anh sẽ tính, em đừng dây vào, chúng đang tìm cách bức hại mình.
Thôi anh Hồi, trao đổi thế được rồi - trưởng phòng công an yêu cầu.
Tôi đi vào buồng tìm USB. Trưởng phòng và một cán bộ công an bám sát theo tôi vào. Tôi mở tủ tìm rồi đưa cho anh ta rồi ra ngoài uống nước.
Chiếc đài mà anh vẫn thường xuyên nghe đài địch để đâu? Trưởng phòng công an tỉnh hỏi.
Tôi đứng dậy vào buồng lấy ra rồi đưa cho anh ta:
Đây - Tôi đáp.
Tôi tạm thu của anh, về trên sẽ làm biên bản.
Tùy anh.
Từ hôm qua đến nay có ai hỏi chị về anh Hồi không? Trưởng phòng công an quay sang hỏi vợ tôi.
Có, nhiều lắm. Vợ tôi đáp.
Họ hỏi những gì?
Hỏi là anh Hồi đi đâu mà điện mãi không được?
Chị trả lời thế nào?
Trả lời là không biết, thấy bảo là đi họp mấy ngày ở đâu đó, riêng thằng chú em ruột anh Hồi thì tôi gọi nó sang nhà rồi nói cho nó biết là anh Hồi bị bắt.
Nó làm ở phòng dân tộc, thuộc ủy ban huyện đúng không?
Chính nó đấy.
Nó nói thế nào?
Chả thế nào cả, nó biết gì mà tham gia!
Thái độ nó thế nào?
Chẳng thế nào cả, nó chỉ thấy bất ngờ thôi.
Xung quanh đây đã ai biết gì chưa?
Không biết, chẳng thấy ai hỏi han gì cả.
Chị cứ bình tĩnh, cứ coi như không có gì xảy ra. Một hai hôm nữa anh về. Chị yên tâm, chị nhớ đừng cho ai biết.
Vâng.
Làng xóm láng giềng xung quanh tôi vẫn yên tĩnh, chứng tỏ họ chưa hề biết gì. Chiếc xe con sang trọng lại đưa chúng tôi về tỉnh. Nói sang trọng bởi vì nó vượt quá tiêu chuẩn so với quy định của chính phủ, bởi theo đó các chức danh thường vụ tỉnh ủy, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân tỉnh được trang bị loại xe đến 400 triệu, bí thư, chủ tịch hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân tỉnh được trang bị xe đến 650 triệu. Vậy mà xe của trưởng ban tổ chức tỉnh ủy có giá đến 650 triệu (tính theo thời giá năm 2005). Tuy nhiên ở cái tỉnh lẻ Lạng Sơn này nhiều người biết ăn chơi lắm, vì thế không riêng gì xe của trưởng ban tổ chức mà các chức danh khác (kể cả cấp huyện, thị) đều đi loại xe “xịn”, vượt tiêu chuẩn quy định của chính phủ mỗi chiếc đến vài trăm triệu đồng. Năm 2005, đoàn kiểm toán nhà nước đến Lạng Sơn làm việc đã có kết luận về việc sử dụng xe ô tô quá tiêu chuẩn và kiến nghị thu hồi, nhưng sau đó lại thôi vì đã “trót sai”, xin được rút kinh nghiệm.
Thị xã Lạng Sơn từ ngày được nâng cấp lên thành phố, trông hoành tráng hẳn lên, đèn xanh, đèn đỏ được dựng lên ở các ngã ba, ngã tư tôn thêm kiểu dáng của đô thị, tạo ấn tượng cho du khách đến với thành phố trẻ nằm sát biên cương của tổ quốc. Nơi đây cách đây đúng 28 năm (1979) người “đồng chí” phương bắc “núi liền núi sông liền sông, sớm sớm nghe chung tiếng gà gáy cùng”, không hiểu vì lý do gì tự nhiên nổi khùng “dạy cho Việt nam bài học”, đã tàn phá toàn bộ cái thị xã (nay là thành phố) bé nhỏ, xinh đẹp này thành những đống đổ nát. Gần ba chục năm qua, bộ mặt của mảnh đất này có nhiều đổi thay, những dấu tích có thể mai một nhưng lòng người thì không thể nào quên về một thời tàn khốc mà thủ phạm đâu phải là bọn “đế quốc đầu sỏ, bọn tư bản thối nát”, mà chính là người anh em coi nhau như ruột thịt! Cuộc sống hôm nay đã trở lại bình thường, có thể thế hệ trẻ ngày nay đã quên vợi đi những đau thương mất mát, những sự kiện mà cả dân tộc ta bị xúc phạm nhưng những người có lương tri thì mãi mãi không quên và luôn ý thức được về người anh, người bạn, người “đồng chí” sát cạnh mình.
Không ai nói trước được tại mảnh đất này có thế yên ổn làm ăn lâu dài, mặc dù ngày nay có nhiều bang giao “hữu hảo”, và đặc biệt là đã nặn ra được nhiều “chữ vàng”, cả thảy có đến mười sáu chữ cơ đấy. Thế rồi mới đây thôi còn bổ sung thêm những 4 cái tốt nữa mới biểu thị hết được sự “trong sáng” của “tình đồng chí, tình anh em” Trung - Việt.
Phải chăng đó là những đảm bảo cho sự tin cậy lẫn nhau và là nền tảng bền vững trong quan hệ hai nước? Và phải chăng chúng ta đã thấm đòn từ ngày được “dạy bài học” cho đến nay vẫn khiếp sợ người “anh em”, người “đồng chí” của mình? Chẳng phải thế sao khi mà từng tấc đất của tổ quốc ta đang bị gặm nhấm, khi mà vùng trời, vùng biển, những quần đảo của ta đang bị chiếm đoạt mà Đảng, chính phủ ta không những không hề dám hé răng lên tiếng phản đối mà còn thẳng tay đàn áp với những ai lớn tiếng lên án những hành động xâm lăng của nhà cầm quyền Trung Quốc đối với đất nước ta.
Trên đường từ nhà tôi lên thành phố Lạng Sơn đi qua ải Chi Lăng, nơi đây Liễu Thăng, tướng giặc phương bắc đã bị chém chết ngay tại trận. Mỗi lần đi qua, càng tự hào về truyền thống đánh giặc ngoại xâm của ông cha ta bao nhiêu thì càng thấy ô nhục bấy nhiêu khi chúng ta là con cháu của một dân tộc anh hùng.
Hôm nay là ngày thứ ba phải đối mặt với bộ máy của Đảng, chính quyền nhà nước cộng sản Việt Nam. Tâm trạng tôi hoàn toàn đã trở lại bình thường, bởi qua hai ngày làm việc tôi đã nhận biết được tất cả những gì họ muốn, những gì họ sẽ làm trong những ngày tiếp theo.
Mục tiêu chính của họ là khuất phục tôi, chấm dứt việc tôi liên hệ với những nhà dân chủ, chấm dứt việc viết bài phát tán trên mạng, ăn năn hối cải, xin được khoan hồng. Tôi thừa biết họ không thể bắt tôi và hơn thế họ còn lo sự vụ việc của tôi bung bét sẽ ảnh hưởng xấu đến dư luận. Vì thế tôi càng phấn chấn, tự tin, minh mẫn bình tĩnh để đối phó với họ.
Ăn sáng xong, tốp chúng tôi gồm hơn chục người (công an, cán bộ ban tổ chức tỉnh ủy) thủng thẳng đi bộ từ nhà khách tỉnh ủy sang ban tổ chức để tiếp tục công việc khai thác, thẩm vấn tôi. Bỗng có tiếng xe máy phanh kít lại ngay sát tôi. Mấy cán bộ, chiến sĩ công an giật thót mình, liền tạo thành hàng rào xung quanh tôi. Một anh bạn của tôi thân nhau từ còn nhỏ, sau này đi thoát ly, anh làm việc trên tỉnh, vẫn thường xuyên liên lạc, tụ tập chén anh, chén chú với nhau, tính văn nghệ sĩ, thích vui vẻ, sống phóng khoáng nên dù có trình độ, năng lực nhưng con đường thăng tiến gặp nhiều trắc trở, thường được cấp trên đánh giá là con người thiếu chính chắn, lập trường bấp bênh, hay chọc ngoáy lãnh đạo, nên đã leo lên đến cấp phó ngành của tỉnh mà rồi lại xuống làm cấp trưởng phòng của sở, an phận ở mức này để chờ nghỉ hưu.
Chiều qua tôi thấy ông vào nhà khách tỉnh ủy, tôi biết chắc là ông nghỉ ở đó, điện mãi mà không liên lạc được, sao vậy? Thay số máy sao không thông báo?
Máy vừa bị mất cắp hôm kia - Tôi trả lời.
Làm sao mà mất, mất ở đâu?
Mất ở chỗ rất đàng hoàng - Tôi đáp.
Chỗ nào mà đàng hoàng, nhà khách tỉnh ủy à?
Còn đàng hoàng hơn thế.
Anh ta cười rõ to rồi kể câu chuyện liên đới chứng minh việc mất cắp ở nơi mà thiên hạ cho là đặc biệt trang trọng: “Hồi năm 1986, mình đang học ở trường Nguyễn Ái Quốc trung ương, có thằng bạn ở Cao Bằng rủ vào 37 Hùng Vương, chỗ Văn phòng Trung ương Đảng ấy. Mẹ nó! Hai thằng lau nhau đi xe đạp, gửi xe hẳn hoi, vào thăm người nhà nó làm ở đó, lúc về mất mẹ nó cái bơm xe đạp ông ạ. Tôi đã bảo ông đừng dùng máy xịn quá, cứ như tôi dùng loại rẻ tiền chẳng thằng chó nào nó lấy.”
Nào có xịn, máy Trung Quốc đấy!
Thế à, chắc nhìn mẫu mã đẹp, nó tưởng của xịn nó lấy thôi. Thôi cho qua, mua cái khác, bọn kẻ xấu, chấp làm gì. Trưa nay đi nhậu, tôi đón ông ở đâu?
Dịp này không đi được, trưa nay có chương trình rồi, hẹn khi khác.
Chương trình nào, cần thì tôi tham gia, quái gì!
Nhìn nét mặt của trưởng phòng công an tức tối đã đến mức hết chịu nổi, anh ta cố trấn tĩnh:
Anh Hồi cùng chúng tôi có cuộc làm việc quan trọng với sếp, có lẽ không gặp anh được, anh thông cảm, để dịp khác đi anh!
Thế à, tức nhỉ, toàn gặp người quan trọng, đành chịu vậy, chào nhé.
Anh nổ máy vút đi. Chúng tôi lại lững thững bách bộ với những tâm trạng khác nhau. Một cán bộ của ban tổ chức tỉnh ủy vỗ vai tôi tỏ vẻ thân mật.
Cánh này có làm gì cho ông đâu mà ông tỏ vẻ tức tối với bọn này thế!
Tức gì đâu, tán cho vui ấy mà.
Lần sau mà anh còn nói thế tôi quy cho anh tội vu khống đấy - trưởng phòng công an “quán triệt” tôi.
Vu khống gì đâu, tôi tếu táo với bạn tôi đấy thôi.
Tôi nói cho anh biết chúng tôi chẳng thèm lấy những thứ vứt đi của anh, cho thêm tiền chúng tôi cũng chẳng cầm.
Tôi biết những đồ của các anh dùng toàn đồ xịn, đâu phải đồ rởm như bọn tôi.
Sao anh nói mất cắp, ai ăn cắp của anh?
Lần sau tôi nói thật là công an tịch thu điện thoại tôi được chưa?
Ai đã tịch thu của anh? Chúng tôi chỉ tạm giữ của anh.
Được rồi thì tạm giữ vậy.
Tôi yêu cầu anh trong thời gian này chấm dứt việc giao tiếp với bất cứ ai và cắt ngay cái giọng công kích đi cho tôi nhờ.
Ngay cả đi vệ sinh các ông cũng bám tôi thì làm sao tôi có cơ hội giao tiếp với bên ngoài. Tình huống vừa rồi anh đã biết, tôi không chủ động.
Tôi không tranh luận với anh nữa, tôi yêu cầu anh thực hiện đúng với tinh thần của sếp đã quán triệt, vậy thôi.
Sếp quán triệt nhiều nội dung, có những nội dung xa vời vợi, tôi muốn thực hiện cũng bó tay. Có những nội dung tôi không thể thực hiện được. Có những nội dung tôi thấy sếp chưa có động thái nào chứng tỏ sếp làm cho tôi. Vì vậy tôi chẳng biết đâu mà thực hiện.
Cái gì, anh nói sếp phải làm gì cho anh?
Sếp bảo sẽ thay máu cho tôi, tôi đã thấy sếp làm đâu?
Được rồi, máu anh sẽ được thay, cùng với cái đầu anh sẽ được tẩy não, gọt giũa chỉnh tề. Tôi sẽ trực tiếp làm điều đó.
Vậy hả, tôi sẽ chờ anh xem anh làm cách nào.
Được rồi anh hãy đợi đấy.
Cuộc đấu khẩu sôi nổi trên đường đi nếu như tôi cảm thấy rất thú vị bao nhiêu thì mấy viên sĩ quan công an đi theo tôi càng tức tôi bấy nhiêu vì tính ương ngạnh và khẩu vị thiếu khiêm nhường của tôi.
Đoạn đường trên 1 km bỗng chốc đã hết. Trước mặt là tòa nhà làm việc của cơ quan yết hầu của Đảng bộ địa phương, một cơ quan nắm về nhân sự và tổ chức của bộ máy Đảng, chính quyền và các đoàn thể quần chúng nên luôn được mọi viên chức “kính nể”.
Trong phòng làm việc lại tụ tập đầy đủ những gương mặt quen thuộc như những hôm trước. Trưởng phòng công an quán triệt tôi:
Sáng nay kiểm tra nốt USB của anh, anh có mặt ở đây để xem anh em kiểm tra rồi ký vào tài liệu anh em yêu cầu.
Nói rồi anh ta cùng trưởng phòng bảo vệ chính trị nội bộ đi về phòng của trưởng ban tổ chức tỉnh ủy, ở đó có mấy người đang chờ vì tôi nhìn thấy viên sĩ quan có tên Thắng ở Tổng cục an ninh đang đứng ở đó cùng vài người đi đi, lại lại mà tôi nhìn từ xa không nhận ra.
“Chuyên gia vi tính” lại bắt đầu công việc của mình, mấy người lại xúm lại để xem, mấy người cán bộ có tuổi thuộc phòng bảo vệ chính trị nội bộ chẳng có việc gì làm, ngồi cùng tôi uống nước tán gẫu. Cả buổi sáng chúng tôi hàn huyên với nhau đủ mọi chuyện, nào là chuyện tay này được cất nhắc đề bạt, tay kia bị mất chức, điều chuyển công tác, có tay xấu số đã vội vã về nơi vĩnh hằng, và tất nhiên chẳng ai đả động đến chuyện của tôi. Mình muốn nghỉ hưu trước tuổi lắm rồi ông Hồi ạ - một cán bộ bạn tôi tâm sự.
Về sớm thế, đang sung sức mà định chấm dứt cống hiến cho Đảng là sao?
Mình trình độ có hạn, về thôi để cánh trẻ làm việc với nhau nó hợp gu hơn. Với lại bây giờ mình về trước tuổi là được gần 100 triệu đấy.
Làm gì nó cho về mà ước! Năm ngoái bọn này đã đề đạt rồi, tổ chức trả lời lấy đâu ra tiền để trả cho các ông - một anh bạn khác chen vào.
Đấy là nói vậy thôi chứ bây giờ tỉnh nhất trí giải quyết theo đường lối đó thì cỡ tuổi bọn mình trên 50 này chúng nó xin về hết, trừ những thằng đang nắm chức quyền thôi.
Đúng vậy, về mà được tiền thì nhiều người về - Tôi đồng thuận đáp.
Mải chuyện nhìn đồng hồ đã 10h30, hai trưởng phòng đã đi họp về, cậu “chuyên gia máy tính” đưa cho tôi mấy tập tài liệu được in ra trong USB của tôi bảo tôi ký. Tôi xem tiêu đề, vẫn mấy bài viết của tôi được lưu trong đó. Tôi ký liền rồi nghỉ.
14h, phó trưởng ban tổ chức tỉnh ủy cùng hai trưởng phòng (công an và bảo vệ chính trị nội bộ] tham dự, phó trưởng ban quán triệt tôi:
Tôi đã xem bản tường trình của anh, tôi cũng được nghe báo cáo lại anh đã viết đến 3 lần, nhưng tôi vẫn phải nói với anh là anh thiếu tinh thần nhiệt tình hợp tác. Chiều nay tôi cho anh đọc lại toàn bộ các bài viết của anh rồi anh suy nghĩ viết lại vì sợ rằng anh không thể nhớ hết những gì anh đã viết. Tôi yêu cầu anh nghiêm túc kiểm điểm trên tinh thần là một Đảng viên, vì tại thời điểm này anh vẫn là Đảng viên cộng sản. Trong bản tường trình của anh, tôi chấp nhận cho anh về nội dung anh nhận thức và kiểm điểm về quá trình thoái hóa biến chất của anh. Về nội dung này anh cần làm rõ hơn nguyên nhân dẫn đến sự sa ngã của anh. Ngoài những nội dung anh đã trình bày, theo tôi nghĩ anh cần bổ sung thêm nội dung là đã thiếu thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất tư cách của người Đảng viên; trong khi đó lại tiếp cận với những tư tưởng phản động, tư tưởng của bọn lưu manh chính trị. Một nội dung nữa mà anh phải xác định là anh vi phạm pháp luật ở mức độ nào, mức độ nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng? Sự việc sờ sờ ra đấy mà trong bản tường trình của anh, anh cố tình lẩn tránh không đề cập đến, thế là thế nào? Ở đây anh đã tự nhận với hình thức kỷ luật là khai trừ ra khỏi Đảng, cách chức mọi chức vụ đang đảm nhiệm. Việc đó không nói đến nữa. Bây giờ anh phải tỏ rõ quan điểm của anh về chịu trách nhiệm trước pháp luật của Đảng, nhà nước ta. Vấn đề cuối cùng mà anh cần làm rõ là từ nay về sau anh sẽ quyết tâm phục thiện thế nào? Tôi yêu cầu anh phải đoạn tuyệt với bọn cái gọi là “dân chủ”, anh có dám hứa với chúng tôi không? Trong lần viết tường trình này buộc anh phải tỏ thái độ rõ ràng, dứt khoát. Nếu anh cố tình lẩn tránh, cố tình không hợp tác, quanh co thiếu thành khẩn hoặc ngoan cố không chịu ăn năn hối cải, chúng tôi sẽ chuyển toàn bộ hồ sơ sang bên công an để tiến hành điều tra, và có thể sẽ khởi tố vụ án. Tôi cho anh cả buổi chiều nay suy nghĩ và quyết định.
Bắt đầu từ ngày mai, anh Thực đây (trưởng phòng tư tưởng - văn hóa công an tỉnh, được gắn mác là cán bộ ban tổ chức tỉnh ủy) sẽ trực tiếp làm việc với anh, sẽ chỉ ra cho anh tiểu sử của từng nhân vật mà anh đã cho là thần tượng. Đó là các tên như Nguyễn Văn Lý, Thích Quảng Độ, Trần Độ, Hoàng Minh Chính, Nguyễn Thanh Giang, Phạm Quế Dương, Nguyễn Văn Đài, Lê Thị Công Nhân… Cũng cho anh biết về âm mưu của các tổ chức phản động như cái gọi là Đảng Việt Tân, Đảng Dân Chủ Nhân Dân, câu lạc bộ Hoa Mai, câu lạc bộ Dân Chủ… rồi đến các tổ chức lừa bịp để vòi tiền nước ngoài như Khối 8406, Đảng Dân Chủ, Đảng Thăng Tiến, Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam… Mục đích chúng tôi là nhằm thức tỉnh anh bởi thời gian qua anh đã ngu muội, dẫn đến chuốc lấy hậu quả thê thảm về mình. Tôi sẽ cải tạo bằng được cái đầu của anh. Tôi sẽ thay toàn bộ máu trong đầu anh, một thứ máu mê muội, làm cho con người anh trở thành ngu si, đần độn. Chúng tôi chỉ mong muốn cho anh được tốt thôi, anh Hồi ạ.
Thời gian còn lại của buổi chiều hôm đó tôi chỉ ngồi uống nước, hút thuốc. Mãi đến sắp hết giờ tôi mới bắt đầu viết bản tường trình, bởi gần như thuộc lòng nên chỉ viết độ 15-20 phút là xong. 16h, tôi nộp cho một công an ngồi đó canh giữ tôi và họ cho tôi nghỉ luôn. Được buổi nghỉ sớm mà lại không phải đi đâu nữa nên không riêng gì tôi mà mọi người đều phấn khởi, nhẹ nhõm sảng khoái. Tắm rửa xong mọi người xuống ăn cơm. Bữa cơm hôm nay vui vẻ lắm, bởi có thời gian để hàn huyên, hơn nữa trưởng phòng công an hôm nay có việc bận không tham dự được. Trưởng phòng bảo vệ chính trị nội bộ tuyên bố hôm nay uống hết mình. Được thể mọi người vui vẻ, lúc thì đồng khởi, lúc thì chéo chén cứ thế hết chai này đến chai khác mà chẳng thấy ai say. Tôi cũng thể hiện hết mình và trở thành tâm điểm của cuộc vui và tiếp tục kéo dài đến hơn 3 tiếng đồng hồ mới rã đám.
Trở về phòng ngủ tôi vẫn không sao chợp mắt được. Hai chiến sĩ an ninh trẻ tuổi ngủ cùng phòng tôi để canh giữ, mở điện thoại tán chuyện dông dài. Tôi ra đầu hè ngắm cảnh thành phố trong đêm cho khuây khỏa. Dưới sân mấy chiếc xe ca chở khách ở Hà Nội, Hải Phòng và có cả xe mang biển số trong Nam đưa khách tham quan du lịch vào nghỉ qua đêm. Họ kháo nhau về điểm du lịch núi Mẩu Sơn, khen có, chê có. Họ khen là phong cảnh đẹp, mùa hè mát mẻ, khí hậu trong lành, có nhiều món ăn đặc sản dân tộc độc đáo, là nơi nghỉ mát thú vị. Rồi họ chê bai cũng nhiều, nào là con đường đã dốc, ngoằn ngoèo lại quá hẹp, rất nguy hiểm cho việc xe cộ đi lại, phải lúc gặp xe ngược chiều nhiều khi phải lui lại đến nửa cây số mới có đường tránh nhau; quy hoạch xây dựng lôm côm, thiếu mỹ quan…
Chế độ cộng sản chỉ giỏi phá - Một người khách oang oang tỏ ra bức xúc.
Họ phá cái gì vậy ông? Một người hỏi.
Mấy cái nhà nghỉ mát ở núi Mẫu Sơn người Pháp họ xây dựng đẹp thế mà cộng sản giành được chính quyền “vén tay đốt nhà táng” dùng bộc phá đánh sập toàn bộ. Ông không thấy sao?
Tưởng gì chứ việc ấy thì nói làm gì nữa? Ở núi Tam Đảo cũng vậy, chính quyền vô sản đập phá cho bằng sạch những nhà người Pháp xây, để ngổn ngang những đống đổ nát, trông còn thảm hại hơn.
Lúc ấy sao mình ấu trĩ thế nhỉ? Một người khác thắc mắc.
Phàm những kẻ ngu, thiếu tri thức lên cầm quyền làm được ít, phá thì nhiều, vẫn người khách nói to kia lên tiếng.
Xét cho cùng chỉ khổ dân - Người kia thất vọng.