Chá Thủ Khả Nhiệt
Chữ "Chá" ở đây còn đọc là "Chích", có nghĩa là nướng . Nguyên ý của câu thành ngữ này là chỉ dùng tay sờ vào sẽ cảm thấy nóng bỏng. Nay thường dùng để ví về kẻ quyền thế hiển hách.
Câu thành ngữ này có xuất xứ từ "Lệ nhân hành" của Đỗ Phủ.
Đường Huyền Tông –Lý Long Cơ thời còn trẻ là người rất sáng suốt, ông trọng dụng hai vị tể tướng là Diêu Sùng và Tống Cảnh, khiến tình hình chính trị ổn định, kinh tế xã hội phát triển, nên thời kỳ này được người ta gọi là "Khai nguyên thịnh thế". Về sau, hai vị tể tướng này người thì mất, người thì già yếu. Sau khi nhà vua bổ nhiệm Lý Lâm Phổ làm tể tướng, thì tình hình chính trị trong nước không còn được như trước nữa. Sau khi Đường Huyền Tông phong nàng Dương Ngọc Hoàn làm quý phi, thì nhà vua suốt ngày chỉ đam mê tửu sắc, không còn đoái hoài tới việc triều chính nữa.
Dương Quý Phi có một người anh họ tên là Dương Chiêu, vì có quan hệ thân thích với nàng, nên được nhà vua cử làm ngự sử, sau khi Lý Lâm Phổ mất, Dương Chiêu lại được cử làm tể tướng. Tể tướng giải quyết việc triều chính, nên các đại thần trong triều ai nấy đều phải nghe theo.
Trong một thời gia dài sau đó, tình hình trong triều vẫn không được cải thiện, do đó đã xảy ra vụ "An Sử chi loạn" nổi tiếng trong lịch sử. (Đây là chỉ cuộc nổi loạn do An Lục Sơn và Sử Tư Minh đứng đầu).
Tuy triều đình rối loạn, nhưng anh em nhà họ Dương vẫn sống cuộc sống xa hoa, không đếm xỉa đến sự sống chết của dân chúng.
Mùa xuân năm 743 công nguyên, Dương Quý Phi cùng đoàn người đến đạp thanh ở bên sông Khúc Giang, rồi tổ chức yến tiệc dã ngoại, đã gây nên tiếng vang lớn lúc bấy giờ. Nhà thơ Đỗ Phủ vô cùng tức giận trước hành vi phô trương , chỉ biết hưởng lạc, không quan tâm đến cuộc sống nhân dân này của hai anh em họ Dương, nên đã mạnh dạn cầm bút viết bài "Lệ Nhân Hành" để châm biếm họ và tình hình chính trị đương thời: "Chá thủ khả nhiệt thế tuyệt luân, Cẩn mạc cận tiền thừa tướng sân". Đây có nghĩa là: Họ Dương chức trọng quyền cao, thế bỏng cháy người không ai bì kịp. Khôn hồn chớ có đến gần, kẻo mà tể tướng giáng tội thiệt thân.
Văn Học Trung Quốc (cri.com)
