ÁO ĐƠN MÙA RÉT
Trích trong Cổ Học Tinh Hoa
của cụ Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc
Mẫn Tử Khiên mồ côi mẹ từ thuở nhỏ. Mẹ kế sinh được hai con trai, chỉ yêu thương con đẻ mà ghét Tử Khiên.
Mùa đông tháng giá, mẹ kế không cho Tử Khiên mặc áo mền bông, chỉ cho mặc áo mền hoa lau. Một hôm Tử Khiên đánh xe hầu cha, cha thấy co ro run rẩy liền quở mắng. Tử Khiêm nín không dám nói. Cha giận đánh, ngờ đâu áo rách, bật hoa lau ra.
Cha thấy thế căm hận người vợ kế bạc đãi con mình, liền muốn đuổi đi.
Tử Khiên khóc mà van rằng:
- Dì con mà ở lại, thì chỉ một mình con rét; dì con mà phải đuổi đi, thì ai may vá cho chúng con, có lẽ ba anh em con đều không có áo, phải chịu rét cả.
Cha nghe nói cảm động, bèn thôi không đuổi vợ kế nữa. Và tự đó người vợ kế cũng có lòng thương yêu Tử Khiên như thương yêu con đẻ vậy.
LỜI BÀN: Thói thường dì ghẻ đối với con chồng phần nhiều là hay bạc ác. Đó là hạng nan hóa, ta chẳng nói làm chi. Đến như con chồng, không kể những đứa thơ dại, có nhiều đứa lớn tuổi, hoặc vì ghen tức, vì kình địch mà gây ra cái nền loạn trong gia đình, cái mối khổ cho cha, thực cũng không phải là ít. Bởi vậy lắm khi cái tội không thể qui cho cả một mình dì ghẻ được.
Như truyện Mẫn Tử Khiên đây, nếu cứ theo thế tình mà xử, thì chồng bỏ vợ, con mất mẹ, anh em sau này hóa ra cừu thù, gia đình tránh sao khỏi nỗi tan nát. Nhưng Mẫn Tử Khiên lại là một người con biết cách ăn ở mà cảm hóa được lòng cha, cảm hóa được nết xấu của dì ghẻ, gây được tình thân anh em dị bào, gia đình nhờ đó mà được đoàn viên hòa thuận. Thực là một cái gương sang cho đám con chồng thiên hạ muôn đời về sau vậy.
