Điển Tích: Ban Môn Lộng Phủ

Điển tích văn học và lời hay ý đẹp

Moderators: littlehoney999, A Mít

Điển Tích: Ban Môn Lộng Phủ

Postby YaHuy » 16 Mar 2006

BAN MÔN LỘNG PHỦ
(múa rìu trước cửa nhà Lỗ Ban)
Nguyên Tác: Vương An
Dịch thuật: Nguyễn Quốc Hùng



Lý Bạch là một đại thi hào đời nhà Đường, sau khi ông qua đời, tại phần mộ của ông có rất nhiều người tự nhận mình là danh sĩ thi nhân tới đề thơ .

Năm Vạn Lịch đời Minh, có một học giả tên là Mai Chi Hoán, thấy rằng hầu hết những người tự nhận là danh sĩ thi nhân tới đề thơ tại mộ phần của Lý Bạch, chỉ là những kẻ tài năng tầm thường mà muốn tự khoe khoang. Mai Chi Hoán bèn tới phần mộ của Lý Bạch đề một bài thơ tứ tuyệt để châm biếm những người đó như sau :

Thể thạch giang biên nhất đôi thổ
Lý Bạch chi danh cao thiên cổ
Lai lai vãng vãng nhất thủ thi
Lỗ Ban môn tiền lộng đại phủ

Nghĩa là:

Ở bờ sông đất Thể thạch cơ có một nấm đất (tức là mộ phần của Lý Bạch).
Danh tiếng của Lý Bạch cao thiên cổ,
Những người qua lại nơi này ai cũng làm một bài thơ,
Nhưng đó chỉ là hành động múa cây búa lớn trước cửa nhà Lỗ Ban mà thôi .

Thể thạch tức là Thể thạch cơ, tên đất. Ở 20 dặm phía tây bắc huyện Phú đồ, tỉnh An Huy, Trung Quốc, có một ngọn núi là Ngưu Chử sơn, chân núi có một vùng đất nhô dài ra sông tên là Thể thạch cơ, nơi này là nơi có mộ phần của Lý Bạch. Còn Lỗ Ban là tên người, ông vốn họ Công Du, tên Ban, là một nhà phát minh đại tài về kiến trúc và cơ giới của thời Xuân Thu.

Trong bài thơ trên, ý Mai Chi Hoán muốn nói là những kẻ tầm thường tới đề thơ tại mộ phần của bậc thi hào danh vang thiên cổ như Lý Bạch, thì cũng tựa như một người vụng về chẳng có kỹ thuật gì, lại dám múa cây búa trước cửa nhà Lỗ Ban, thật là hành động mua cườị

Từ bài thơ trên của Mai Chi Hoán, người đời sau rút ra thành ngữ "Ban môn lộng phủ " (múa rìu trước cửa nhà Lỗ Ban) để nói về một kẻ bất tài mà lại dám khoe tài trước những người có tài thật sự.

** Việt Nam có các thành ngữ "múa rìu qua mắt thợ " và "đánh trống qua cửa nhà sấm" mang ý nghĩa hoàn toàn tương đồng với thành ngữ "Ban môn lộng phủ " của Trung Hoa.

Cả ba thành ngữ Việt Nam và Trung Hoa trên đây, khi dùng để nói về người khác thì mang ý nghĩa mỉa mai, còn khi dùng để nói về chính mình thì mang ý nghĩa khiêm tốn.

Image
Live as if you were die tomorrow and learn as if you were live forever
User avatar
YaHuy
Múi Mít
Múi Mít
 
Tiền: $1,527,498
Posts: 3019
Joined: 05 Oct 2005
 
 
Món quà tinh thần gởi tặng YaHuy từ: CoMay

Return to Hoa Thơm Cỏ Lạ



Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 11 guests