Bài này YH rinh về từ phòng Đối Đáp và Đố Vui :-)
KHUYNH QUỐC KHUYNH THÀNH
Dịch giả: Nguyễn Tử Quang
Đời Vũ Đế nhà Hán (140-86 trước Tây lịch), có một người phường chèo tên Lý Diên Niên múa hát rất giỏi. Khi được hầu vua, Lý Diên Niên thường nghe vua than thở :
- Trẫm lập đền Minh Quang, kén 2 ngàn mỹ nhân ở vùng Yên Triệu. Nhỏ nhất là 15 tuổi, quá 30 tuổi là sa thải cho lấy chồng. Thế mà trong chốn dịch đình có trên 10 ngàn mỹ nhân vẫn chưa thấy ai đẹp cho vừa lòng trẫm. Thật là thiên hạ thiếu giai nhân tuyệt sắc.
Lý Diên Niên có 1 cô em gái sắc đẹp tuyệt trần, thường ra vào hầu hạ Bình Dương công chúa. Một hôm, nhân dịp múa hát chầu Hán Vũ đế, Lý Diên Niên hát :
Bắc phương hữu giai nhân,
Tuyệt thế nhi độc lập,
Nhất cố khuynh nhân thành,
Tái cố khuynh nhân quốc,
Khởi bất tri khuynh thành dữ khuynh quốc,
Giai nhân nan tái đắc.
dịch là:
Phương Bắc có giai nhân,
Tuyệt vời đứng riêng bực,
Một liếc thời nghiêng thành,
Hai liếc thời nghiêng nước.
Lẽ nào không biết được.
Người đẹp thành nước nghiêng,
Người đẹp khó tìm gặp.
Nghe hát, Hán Vũ đế thở dài, than :
- Thế gian lại có người đẹp đến thế chăng ?
Bình Dương công chúa nhân đứng hầu bên cạnh nhà vua liền tâu :
- Diên Niên có người em gái đẹp tuyệt trần, còn hơn người trong bài hát ấy nữa.
Nhà vua truyền người đẹp vào cung, xem mặt. Quả là 1 bực giai nhân tuyệt sắc, lại giỏi nghề múa hát, làm cho nhà vua càng mê mẩn tâm thần, liền phong làm phu nhân. Từ ấy, nhà vua chỉ say sưa đắm đuối bên mình nàng, không còn tha thiết đến một ai nữa. Năm sau, nàng hạ sinh được một con traị
Một hôm, nàng lâm bịnh nặng, Hán Vũ đế đến tận giường bịnh thăm hỏị Nàng kéo chăn che kín mặt, tâu :
- Thiếp đau từ lâu, hình dung tiều tụy, không dám đem cái nhan sắc ủ dột tàn phai ra mắt đấng quân vương. Thiếp chỉ xin gởi lại nhà vua một đứa con bé nhỏ và mấy người anh em của thiếp.
Hán đế ngậm ngùi, bảo :
- Phu nhân bịnh nặng không thể qua khỏi được thì hãy dở chăn cho ta nhìn mặt, há chẳng làm cho ta thỏa lòng sao ?
Nàng vẫn che kín mặt, từ tạ :
- Theo lệ quân thần, phu phụ, đàn bà mặt không sạch, không được ra mắt quân phu. Vậy thiếp xin nhà vua tha thứ cho.
Nhà vua cố nài nĩ. Nàng vẫn thở dài úp mặt vào trong, không nói năng gì, và vẫn giữ chặt lấy chăn.
Hán Vũ đế tức quá, đứng phắt dậy ra về.
Nhiều người sợ nhà vua giận, nên trách nàng. Nàng trả lời :
- Đàn bà là kẻ chỉ hay lấy nhan sắc thờ chồng. Nhan sắc kém, tình yêu sẽ phai nhạt và kém dần đi. Nhà vua quyến luyến ta chỉ vì nhan sắc xinh đẹp lúc ta mạnh khoẻ. Nay ta đau, nhan sắc suy kém, so với thiên hạ ta là kẻ xấu xa. Nhìn mặt ta, nhà vua sẽ chán thì ngài nào còn tưởng nhớ đến ta mà ban ân huệ cho anh em ta nữa.
Sau đó nàng chết. Hán Vũ đế chôn cất nàng rất hậu, lại truyền họa sĩ vẽ hình nàng treo ở cung Cam Tuyền, phong cho anh em nàng quan tước cao.
Ngày tháng qua nhưng hình bóng người đẹp vẫn lởn vởn trước mắt, và nỗi thương nhớ vẫn canh cánh bên lòng, làm nhà vua không tìm thấy thú vui, người đẹp nào bằng người đã khuất.
