Yên Thành , phiên chợ nào cũng có 2-3 phụ nữ túc trực nơi cổng chợ để mua tóc dài. Thi thoảng, len lỏi giữa những làng quê cũng có tiếng rao: “Ai bán tóc dài không?...”, nghe sao ngậm ngùi, xót xa cho những mái tóc xuân thì…
"Bán tóc em ơi!"
Trước cổng chợ Dinh (Hoa Thành, Yên Thành, Nghệ An) có 3 phụ nữ trạc 30-40 tuổi vai mang túi, trên tay cầm túm tóc ve vẩy, mắt chăm chú nhìn những cô gái tóc dài qua lại. "Bán tóc em ơi! Tóc em bán được hơn hai trăm ngàn đó...".
Một cô bé khoảng 15 tuổi, mái tóc dài chấm hông, ngại ngần đứng nghe lời rao mua tóc. Người phụ nữ mua tóc tiếp tục mời chào. Cô bé thoáng bối rối rồi gật đầu. Chỉ chờ có thế, người phụ nữ cầm chiếc kéo nhắp cái xoẹt. Mái tóc mượt mà đã được đặt lên bàn cân.
"Lạng mốt! Đáng ra được hai trăm nhưng tóc bị chẻ. Một trăm tám nhé". Cô bé cầm tiền, mắt len lén như sợ ai trông thấy, kéo sụp vành nón che mặt rồi bỏ đi như chạy.
Tôi cứ bị ám ảnh mãi hình ảnh một bà mẹ đưa đứa con gái 12-13 tuổi đến bán tóc để lấy 50 ngàn đồng. Cắt xong, đứa con gái sờ mái tóc cụt lủn thút thít khóc, càng lúc càng nấc to hơn. Người mẹ không biết dỗ dành con thế nào cũng ôm con khóc.
Hoàn cảnh của chị rất khó khăn, chồng mất sớm, bỏ lại 3 đứa con thơ dại, chị đầu tắt mặt tối từ sớm tới khuya vẫn không đủ tiền nuôi các con ăn học; nợ nần ngày một dày thêm. Mái tóc pha sương của chị cũng đã bán đợt cuối năm để lấy tiền tiêu Tết. Lần này người ta đến đòi nợ, cực chẳng đã chị phải đưa con đi bán tóc.
Có ngàn lẻ chuyện bi hài về chuyện bán tóc. Một anh chồng nghiện rượu không có tiền mua rượu, đêm chờ vợ ngủ say mới dùng kéo cắt đi mái tóc dài của vợ lén đem bán. Lại có những chị em nghèo, mua thuốc kích thích mọc tóc của Trung Quốc, nhằm thúc cho tóc nhanh dài, bán lấy tiền tiêu.
Tóc dài về đâu?
Chị Hà một trong ba người phụ nữ mua tóc ở cổng chợ Dinh, cho biết: "Tui làm nông và chạy chợ buôn bán hoa quả. Được anh Trường người Diễn Châu xúi bỏ nghề đi mua tóc, nhập cho anh ấy, bở ăn hơn. Rứa là tui theo nghề ni được hai năm rồi".
Theo chị Hà thì hai năm trước, một lạng tóc đẹp mua vào là 100.000đ nhưng nay đã tăng lên 200.000đ. Có những mái tóc dài đẹp giá lên tới 600.000đ/bộ.
Qua chị Hà, tôi gặp được Trường, tay chủ đại lý thu mua tóc. Trường chỉ vào trong gian nhà một chồng hộp các tông được đóng gói như những thùng mì tôm. "Tóc đó chú. Đủ các dạng tóc dài của mọi lứa tuổi, xanh có, vàng có, bạc như cước có. Hàng này phải đóng gói cẩn thận mới đạt chuẩn".
Trường kể, có những mái tóc dài hơn 1m, chắc khoẻ, đen và óng mượt, không chẻ, thì có bộ giá lên tới 4-5 triệu đồng. Những bộ tóc như vậy rất hiếm và đó cũng chỉ là giá bán bên Trung Quốc. Trường cho biết, sau khi thu mua tóc từ các "đơn vị" nhỏ lẻ, anh đóng gói hàng cẩn thận rồi gọi điện cho một đại lý lớn ở Lạng Sơn về lấy. Từ đây, tóc sẽ sang bên Trung Quốc để trở thành những bộ tóc giả, tóc phục trang cho các diễn viên, nghệ sĩ...
Ngẫm về nghề, Trường trầm ngâm: "Gọi là mua bán cái đẹp thì đúng hơn. Nghề này cũng là nghề làm ra bạc một cách lương thiện. Nhưng vì đồng tiền cho cuộc mưu sinh thôi, chứ nhiều khi cũng thấy kì kì. Khi sắp những mái tóc vào hộp, tui cảm giác một bộ tóc là một số phận, như có linh hồn vậy. Đó chủ yếu là tóc của người nghèo khổ.
